Η κυβέρνηση κατάφερε να ανοίξει ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα, με τον ίδιο επιπόλαιο, αποσπασματικό και αντιφατικό τρόπο που αντιμετώπισε και άλλα κορυφαία ζητήματα όπως τα δημοσιονομικά της χώρας, η φορολογική πολιτική, η πράσινη ανάπτυξη κλπ, προτείνοντας για μια ακόμα φορά, ένα νεφελώδες συνονθύλευμα ιδεών, που το μόνο που κατάφερε είναι να δημιουργήσει κοινωνικές αντιδράσεις και απορίες για το χρόνο και το ύφος που ανακινήθηκε το θέμα.

Η μετανάστευση αποτελεί ένα πολύπλοκο, παγκόσμιο ζητούμενο με πολιτικές, κοινωνικές και ψυχολογικές παραμέτρους που ο κ. Παπανδρέου κατόρθωσε, με επιφανειακές και προφανούς ψηφοθηρικής στόχευσης εξαγγελίες, να το μετατρέψει σε ζήτημα Εθνικής συνείδησης για σημαντικό αριθμό Ελλήνων και να διαχειριστεί άκομψα τους οικονομικούς μετανάστες και τους παλιννοστούντες Ελληνικής καταγωγής. Θα τους χορηγηθεί δικαίωμα ψήφου (μόνο στις δημοτικές εκλογές!!), αναγνωρίζοντας ουσιαστικά και ο ίδιος τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα που θα προκύψουν από την εκλογή ατόμων με ελάχιστη σχέση & ταύτιση με την Ελληνική πραγματικότητα. Σε αντίθεση με μετανάστες που ζουν κι εργάζονται πολλά χρόνια στη χώρα μας (άνω της δεκαετίας) κι έχουν αποδείξει ότι αποτελούν ένα απολύτως εναρμονισμένο κομμάτι αυτής της κοινωνίας και οι οποίοι στην ενσυνείδητη προσπάθεια τους να αποκτήσουν την Ελληνική υπηκοότητα προσκρούουν στα γραφειοκρατικά γρανάζια του κρατικού μηχανισμού και στην εκμετάλλευση του παραεμπορίου ελπίδας. Τα δε παιδιά τους, που αποφοιτούν από τα Ελληνικά σχολεία (έχοντας ακολουθήσει όλη τη διαδρομή της βασικής εκπαίδευσης) κι έχουν εντρυφήσει στην παιδεία και τον πολιτισμό μας, δικαούνται εφόσον το επιθυμούν κι εκπληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, εκτός από τις ίδιες με εμάς υποχρεώσεις να απολαμβάνουν και τα ίδια δικαιώματα.

Στην χώρα που ο ατέρμονος, αδιέξοδος και αναποτελεσματικός διάλογος είναι το διαχρονικό «εργαλείο - παιχνίδι» κοινωνικής συναίνεσης όλων των κυβερνήσεων, σε αυτό το κορυφαίο θέμα, το ΠΑΣΟΚ επείγεται να περάσει επίπλαστες λύσεις χωρίς ιδιαίτερη σπουδή για τις προϋποθέσεις, του όρους, τα εχέγγυα ορθής εκτέλεσης των αποφάσεων (όλοι θυμόμαστε τις προεκλογικές Ελληνοποιήσεις του 2000) και πριν συζητηθεί το θέμα εκτενώς δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη διεθνή εμπειρία και τις ακολουθούμενες πολιτικές, τις επιπτώσεις τους και την όποια ανάγκη προσαρμογής στα δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής κοινωνίας.

Η λογική του πρωθυπουργού, χωρίς ακριβή αντιστοιχία, μου θυμίζει τις ένδοξες ημέρες δημαγωγίας και λαϊκισμού του πατέρα του, που οικειοποιήθηκε την αριστερή ρητορική, ώστε να επωφεληθεί εκλογικά από τη θυμική αντίδραση παραγκωνισμένων κοινωνικά ομάδων με τα γνωστά επακόλουθα στην υπερχρέωση της χώρας και την ανάδειξη σε κυρίαρχη ιδεολογία του άκρατου λαϊκισμού και της μισαλλοδοξίας. Σε μια εποχή λοιπόν που αρχίζουν να φαίνονται κάποια σημάδια ωρίμανσης της κοινωνίας κι αντιλαμβανόμενος ίσως την πιθανότητα αρνητικών αποτελεσμάτων στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, ο Γ. Παπανδρέου ανακαλύπτει άλλες έκθετες, παραγκωνισμένες κοινωνικές ομάδες και χορηγώντας τους απροκάλυπτα και συλλήβδην περιορισμένα δικαιώματα, τους μετατρέπει σε υποχείρια του κόμματος του, για μελλοντική εκμετάλλευση.

Αν επιθυμεί ειλικρινά η κυβέρνηση να συνεισφέρει στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης μεταναστευτικής πολιτικής, ας προχωρήσει με συναινετική διάθεση έναν εκτενή διάλογο, όπου θα εκτεθούν όλες οι απόψεις, θα αναλυθούν τα μοντέλα που ακολούθησαν άλλες χώρες και αφού ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες του ζητήματος στην Ελλάδα (μετανάστες από γειτονικές χώρες με διαχρονικά εθνικά ζητήματα, αδυναμία προστασίας από την Ε.Ε απέναντι στο αυξανόμενο λαθρομεταναστευτικό κύμα και την αδιαφορία για συνεργασία από την Τουρκία), να καταλήξουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις. Να διερευνήσουμε δηλαδή αν το Γαλλικό μοντέλο (παροχή υπηκοότητας με κοινωνικά προβλήματα λόγω του αποικιοκρατικού παρελθόντος & της εθνικής κατηγοριοποίησης των μεταναστών) ή το Γερμανικό (πιο περιορισμένη παροχή υπηκοότητας αλλά συμμετοχή στους θεσμούς υπό συγκεκριμένους όρους).

Λόγω της σοβαρότητας του θέματος, που έγκειται συνταγματικών ζητημάτων και πιθανής αλλοίωσης του κοινωνικού ιστού, οι προτάσεις θα πρέπει κατόπιν να συζητηθούν από τους πολιτικούς αρχηγούς σε σύσκεψη υπό τον Προέδρου της Δημοκρατίας, όπου θα καταλήξουν ποιες από αυτές θα προωθηθούν για ψήφιση και να απαιτηθεί διευρυμένη πλειοψηφία των 2/3 της Βουλής, ώστε να έχει επιτευχθεί η ευρύτερη δυνατή κοινοβουλευτική αλλά και κοινωνική αποδοχή τους.

Όσον αφορά το ζήτημα του δημοψηφίσματος, που πρώτος έθεσε ο κ. Καρατζαφέρης, κανείς δεν αρνείται ότι η ουσία της συμμετοχικής δημοκρατίας, όρος που χρησιμοποίησε εκτενώς και ο κ. Παπανδρέου, επιβάλλει για σημαντικά εθνικά και κοινωνικά ζητήματα να προσφεύγουμε στον πολίτη και να ζητούμε την άποψη του. Όμως ο πατριωτικός λαϊκισμός του προέδρου του ΛΑΟΣ, στον οποίο εξαντλούνται οι τοποθετήσεις του, αδυνατεί να μας ενημερώσει για την άποψη του για την ακριβή διατύπωση του ερωτήματος σε περίπτωση δημοψηφίσματος, αφού αυτή η επιλογή θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό και το τελικό αποτέλεσμα. Δεν κατανοεί επίσης ότι μια τέτοια κίνηση αν δεν προετοιμαστεί καλά, ειδικά λόγω των ιδιαζόντων χαρακτηριστικών του μεταναστευτικού ζητήματος στη χώρα μας, θα μπορούσε μέσα από παρερμηνείες και προβοκατόρικες κινήσεις να οδηγήσει σε ανώφελη κοινωνική αναστάτωση ανάλογη του περσινού Δεκέμβρη ή των εκτρόπων στη Γαλλία πριν λίγα χρόνια.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος