Οι αναφορές Σαμαρά στη διάρκεια της εσωκομματικής εκλογής στις αξίες και τα ιδανικά της παράταξης για τα οποία οφείλουμε να είμαστε υπερήφανοι, υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες που συνετέλεσαν στην τελική επικράτηση του. Μετά από τη συντριπτική ήττα και την ηθική απαξίωση που υπήρξε στην κοινωνία για τη ΝΔ, λόγω των γνωστών συμπεριφορών συγκεκριμένων στελεχών, οι επισημάνσεις Σαμαρά για τη διαχρονική δυναμική αυτών των ιδεών, που έχουν επικρατήσει παγκοσμίως, αποτέλεσε το ερέθισμα εκείνο που υποδαύλισε στις καρδιές χιλιάδων οπαδών του κόμματος, την ανύψωση του ηθικού και την ανάκτηση της πληγωμένης αξιοπρέπειας.

Κάποιοι χρέωσαν στον σημερινό πρόεδρο, την προοπτική «δεξιάς στροφής» του κόμματος, είτε γιατί διέβλεπαν την απομάκρυνση από τον περιβόητο «μεσαίο» χώρο, είτε γιατί ήλπιζαν ότι η ΝΔ μπορούσε να ενστερνιστεί πολλές από τις θέσεις του ΛΑΟΣ. Οι αρχικές όμως κινήσεις και επιλογές του προέδρου, αποδεικνύουν ότι και οι δυο προαναφερθείσες προσεγγίσεις δεν είχαν απόλυτα ορθή αντίληψη των προθέσεων του.

Όσον αφορά το μεσαίο χώρο, το μόνιμο λάθος που συνδυάζεται με την αναφορά σε αυτό τον όρο, είναι η ανάδειξη του σε πολιτική ιδεολογία που θεωρεί ότι η μετριοπάθεια των θέσεων του κόμματος, θα πρέπει πολλές φορές να περνά μέσα από το συμβιβασμό των φιλελεύθερων ιδεών, τον ατέρμονο διάλογο, τους χαμηλούς, ήπιους ρυθμούς κυβερνητικής πρακτικής (λάθη, που σε μεγάλο βαθμό γενναία παραδέχτηκε και ο Κ.Καραμανλής). Ο μεσαίος χώρος (επί της ουσίας η μεσαία οικονομικά κοινωνική τάξη) είναι μια χρήσιμη κοινωνιολογική αναφορά, που περιγράφει κυρίως δυναμικές ηλικιακά και εργασιακά κοινωνικές ομάδες που μοιράζονται κοινές αγωνίες για την καθημερινότητα και το αύριο, αξιώνουν την ασφάλεια της περιουσίας τους, αναζητούν και διεκδικούν ευκαιρίες κοινωνικής ανάδειξης, προσβλέπουν σε βελτίωση της ποιότητας ζωής τους, επιζητούν την Εθνική υπερηφάνεια ιδιαίτερα όταν βλέπουν την απαξία με την οποία μας αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας (σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο).

Αυτός ο κοινωνικός χώρος δεν εκφράζεται ούτε από ακραία φιλελεύθερες ούτε από ακραία κρατικιστικές θέσεις. Το ΠΑΣΟΚ αδυνατεί προς το παρόν να προσφέρει το μίγμα των πολιτικών εκείνων που θα τους εκφράσουν, και για όσους κατανοούν το νόημα του κοινωνικού φιλελευθερισμού (όπως ήδη έχει περιγραφεί και σε παλαιότερη ανάρτηση) οι κοινωνικοοικονομικές προτάσεις του Αντώνη Σαμαρά μπορούν απόλυτα να τους καλύψουν. Ένα κράτος επόπτη που προφυλάσσει τον πολίτη από μονοπώλια και καρτέλ, δίνοντας του περισσότερες ευκαιρίες για ανάδειξη των ικανοτήτων του.
Από την άλλη η λεγόμενη «δεξιά στροφή» μοιάζει να έχει παρερμηνευθεί από κάποιους ως ροπή στον λαϊκίστικο υπερπατριωτισμό του ΛΑΟΣ, ιδεολογία που ουδέποτε εξέφρασε την Ευρωπαϊκή κεντροδεξιά. Η δίκαιη διάχυση του πλούτου μέσω του κοινωνικού φιλελευθερισμού, δεν έχει σχέση με τις άναρθρες και χωρίς προτάσεις καταγγελίες για το μεγάλο κεφάλαιο και τις διακρατικές δυνάμεις που μας κατατρέχουν. Είναι εντελώς διαφορετική η ανάγκη ανάδειξης του πατριωτισμού που στοχεύει στην εκμετάλλευση των ευκαιριών στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο (με πλήρη συναίσθηση των δυσλειτουργιών και περιορισμών του), ώστε να αναδειχθούν οι δυνατότητες της χώρας και του δυναμικού της κι άλλο η φοβική αντιμετώπιση του παγκόσμιου περιβάλλοντος που οδηγεί στην περιχαράκωση και τον στρουθοκαμηλισμό απέναντι στις διεθνείς προκλήσεις. Είναι άλλο πράγμα η εκτίμηση της ιστορίας και του πλούσιου πολιτισμού μας που καθορίζουν τις «γαλάζιες γραμμές» της εξωτερικής μας πολιτικής όπως τις ονόμασε ο Σαμαράς, κι άλλο η εθνικιστική προσέγγιση του παρελθόντος και οι επικοινωνιακές κορώνες που νομοτελειακά, και χωρίς εκτίμηση συνθηκών και συνεπειών, οδηγούν συνεχώς στην ευθεία σύγκρουση με συμμάχους και εχθρούς.

Πχ στο «Μακεδονικό» μετά από 16 χρόνια ακολουθούμενων πολιτικών, για τις οποίες ο Σαμαράς δεν φέρει καμία ευθύνη, περνά την πρωτοβουλία στους Σκοπιανούς, γνωρίζοντας ότι αν δεν κατοχυρώσουν τη Μακεδονική ιθαγένεια και γλώσσα, δεν θα συζητήσουν οτιδήποτε για το όνομα. Στο θέμα των τουρκικών παρεμβάσεων δεν μπορείς να αντιδράς με έλλειψη ψυχραιμίας οδηγώντας τη χώρα στα πρόθυρα πολέμου. Στο μεταναστευτικό δεν μπορείς να αποκλείεις νόμιμους μετανάστες με μόνιμη, πολυετή διαμονή στον τόπο μας, από κάθε είδους πολιτικά δικαιώματα, δίνοντας επιχειρήματα σε Ευρωπαίους ανθέλληνες να μας χαρακτηρίζουν ρατσιστές, κάνοντας έτσι το έργο της ένταξης της Τουρκία στην Ε.Ε. ευκολότερο (σε μια περίδο μάλιστα που πέρα από λεκτικές παραινέσεις δεν προωθούνται άμεσα Ευρωπαϊκές πολιτικές για την πίεση των Τούρκων στο θέμα των λαθρομεταναστών).

Η σοβαρή και υπεύθυνη πολιτική προϋποθέτει να γνωρίζεις επαρκώς τα δεδομένα, τις συνθήκες και τους παράγοντες που δημιούργησαν το πλαίσιο στο οποίο καλείσαι να κινηθείς ως χώρα, να κατανοείς και να σχεδιάζεις με σύνεση τις διεκδικήσεις σου και τον τρόπο που μπορείς να τις επιτύχεις επηρεάζοντας τις εξελίξεις, προετοιμασμένος όμως για να αντιμετωπίσεις τα αποτελέσματα και τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των πράξεων σου.

Οι πολιτικές προτάσεις του Αντώνη Σαμαρά κινούνται ακριβώς σε αυτό το επίπεδο συνδυάζοντας το ρεαλισμό με τον πατριωτισμό, τη σύνεση με την εθνική υπερηφάνεια, αφήνοντας στην άκρη τις λαϊκίστικες, αδιέξοδες, φοβικές προσεγγίσεις από τη μια, και νεφελώδη ιδεολογήματα με κρατικιστικά πειράματα από την άλλη.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος