Οι εξαγγελίες Σαμαρά στο Προσυνέδριο της Θεσσαλονίκης για ριζικές αλλαγές και τομές στην οργανωτική δομή του κόμματος, τη συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων, τον αναβαθμισμένο ρόλο των νέων ανθρώπων, την αναγνώριση της συμβολής των νέων μελών και την αξία του διαδικτύου στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτικού λόγου, ενθουσίασαν το ακροατήριο του Βελλίδειου και έκαναν τον σπόρο της ελπίδας που φύτεψε στις καρδιές χιλιάδων ανθρώπων η εκλογή Σαμαρά, να αρχίζει να ανθίζει. Μια από τις βασικές επιταγές όσων πίστεψαν στην ανάδειξη του στην προεδρία της ΝΔ, ήταν η εκ βάθρων αναδιάρθρωση των κομματικών μηχανισμών με ενεργότερο ρόλο σε όλα τα μέλη με την ταυτόχρονη προώθηση νέων, άφθαρτων στελεχών από την κοινωνία με ανανεωμένο λόγο και ύφος ικανού να εμπνεύσει και πάλι την εμπιστοσύνη των ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων που πίκρανε και πλήγωσε με συγκεκριμένες κυβερνητικές πρακτικές. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικότερα τις 13 τομές αλλά και τις λιγοστές ενστάσεις επί αυτών.

α) Η λειτουργία των κομμάτων οφείλει να στηρίζεται στην ουσιαστική πυραμιδική δομή, όπου η βάση στηρίζει καθοριστικά τη σταθερότητα των ανωτέρων επιπέδων. Η κορυφή δίνει το ύφος, την τελική εικόνα ενός οικοδομήματος, αλλά αποκτά τη συγκεκριμένη μορφή με βάση την ποιότητα και την πυκνότητα και τη επιτυχημένη αλληλεξάρτηση όλων των επιπέδων.

β) Είναι τεράστιο βήμα για την εσωκομματική δημοκρατία και την ευρεία νομιμοποίηση των εκλεγόντων, η άμεση ανάδειξη από τα μέλη των προέδρων του κόμματος, της ΟΝΝΕΔ και των ΝΟΔΕ. Η πρόταση κάποιων για ανάλογη διαδικασία και για την εκλογή υποψηφίων βουλευτών θα μπορούσε να προστεθεί υπό συμβουλευτική μορφή και για ένα ποσοστό υποψηφίων, αφού κανείς δεν μπορεί να στερήσει την επιλογή από τον πρόεδρο ατόμων με ευρύτερο ακροατήριο από το αμιγές κομματικό αλλά και την ανάγκη τα ψηφοδέλτια να είναι αντιπροσωπευτικά κοινωνικά και ηλικιακά.

γ) Εξαιρετικής σημασίας κι ένα είδος επιβεβαίωσης της αξίας να συμμετέχεις στο πολιτικό γίγνεσθαι η απόφαση για αποτελούνται κατά 20% από νέα μέλη οι διοικήσεις τοπικών και νομαρχιακών οργανώσεων. Το ζήτημα βέβαια παραμένει η αδυναμία μας ως κοινωνία να αναδείξουμε ανεξάρτητες, ουσιαστικές φωνές. Έτσι είναι πιθανό οι «καινούριοι» να προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από άτομα του περιβάλλοντος τοπικών παραγόντων με πρόσβαση στους κομματικούς μηχανισμούς. Γι΄ αυτό και θα πρέπει να υπάρξει εγγύηση της ίσης προβολής και ανάδειξης των ικανοτήτων των υποψηφίων.

δ) Ιδίας αξίας και η καθιέρωση συμμετοχής στα ίδιες οργανώσεις επίσης σε ποσοστό 20% και των νέων κάτω των 35 ετών. Σε μια εποχή που τα προβλήματα του σήμερα βρίσκουν λύσεις με τη μετάθεση των επιπτώσεων τους στο μέλλον, η ανεργία μαστίζει, τα εργασιακά – ασφαλιστικά ζητήματα εκρήγνυνται, η παιδεία παραμένει στις δομές του παρελθόντος, οι φωνή των νέων μπορεί να εγείρει συνειδήσεις δίνοντας μια γνήσια αποτύπωση της παραγωγικής καθημερινότητας. Φυσικά παραμένει το προαναφερθέν ζήτημα του τρόπου πρόσβασης και επιλογής των συμμετεχόντων.

ε) Ουσιαστική δομική αλλαγή που μπορεί να βελτιώσει άμεσα τη σχέση τοπικών και περιφερειακών οργανώσεων – κοινωνίας είναι η λειτουργία τομέων δράσεως πάνω σε υψηλής κοινωνικής  ευαισθησίας ζητήματα όπως κοινωνικά κινήματα, εθελοντισμός, καταναλωτικές οργανώσεις, διαδίκτυο. Αν ενεργοποιηθούν άτομα με ενδιαφέρον σε αυτούς τους χώρους σύγχρονου προβληματισμού, θα επιτευχθεί άμεση ανταπόκριση, συμμετοχή και συνδιαμόρφωση προτάσεων και λύσεων με την ίδια την κοινωνία.

στ) Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο πρέπει να αντιπροσωπεύουν την κομματική συνέχεια, την κοινωνική δραστηριοποίηση, την ηλικιακή σύνθεση της παράταξης. Κατά την άποψη μου οι ex officio σύνεδροι θα έπρεπε να περιοριστούν στους απολύτους απαραίτητους και οι υπόλοιποι να είναι εκλεγμένοι, ώστε να υπάρχει ξεκάθαρη κοινωνική αποτύπωση του εύρους του κόμματος σε όλα τα επίπεδα. Λιγότεροι σύνεδροι σημαίνει περισσότερος ουσιαστικός διάλογος κι ανάδειξη θέσεων και προτάσεων. Η ενιαία λίστα για την κεντρική επιτροπή, ως πρόταση αποτινάσει επιτέλους μια αναχρονιστική λογική κατακερματισμού της αξίας των στελεχών.

ζ) Η συμβολική μετονομασία των οργάνων έχει σαφή πρόθεση την αποφυγή ένδειξης κεντρικού ελέγχου και χειραφέτησης της βάσης και την σηματοδότηση της φιλελεύθερης αντίληψης μας, πέρα από ιδεοληψίες και δομές του παρελθόντος.

η) Η επέκταση της ποσόστωσης στη συμμετοχή γυναικών στο Συνέδριο και στους νέους όσο κι αν σε μια δημοκρατική κοινωνία δεν περιποιεί τιμή για το πολιτικό μας σύστημα, αναγνωρίζει όμως την αναντιστοιχία των κομματικών διεργασιών με την κοινωνική πραγματικότητα και καταφέρνει να διατηρεί την ισορροπία που απαιτείται για την ορθή και πλήρη έκφραση των κοινωνικών αναγκών.

θ) Βασική τομή υπήρξε η εκλογή του προέδρου από τα μέλη του κόμματος ο οποίος θα λογοδοτεί στο ανά διετία συνέδριο και μπορεί να αμφισβητηθεί πέρα από τους γνωστούς τρόπους και από τα 2/3 του Πολιτικής επιτροπής. Η συζήτηση για καθιέρωση θητείας δεν λαμβάνει υπόψη τη στρεβλή μεν, υπαρκτή δε, Ελληνική εκλογολαγνεία. Είναι χαρακτηριστική η εμμονή μας, λίγο διάστημα μετά την εκλογή κυβερνήσεων ακόμα και με ευρεία πλειοψηφία, να αναφύονται ζητήματα σχετικά με την επόμενη εκλογή. Ύστερα μάλιστα από μια σκληρή εσωκομματική μάχη, που υπάρχει επιτακτική ανάγκη για κατευνασμό των παθών και δημιουργική συνεισφορά όλων στην πορεία ανασύνταξης, η συνεχής ανακίνιση του θέματος μόνο θετικά δεν συμβάλλει και ταυτόχρονα ταυτίζει απόλυτα τις φιλοδοξίες κάποιων για την ηγεσία με το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών, κάνοντας τους επιρρεπείς στην κριτική για υπονόμευση σε περίπτωση μη επιτυχούς αποτελέσματος.

ι) Η σημαντική μείωση των μελών του Πολιτικής Επιτροπής με διατήρηση φυσικά της αντιπροσωπευτικότητας, θα συμβάλλει τα μέγιστα στη λειτουργία της με μεγαλύτερη συνοχή ώστε κάθε μέλος να έχει συγκεκριμένο ρόλο, να μπορεί να αξιολογείται η απόδοση και να είναι μετρήσιμο το έργο του.  Η επίσημη αποδέσμευση του Γραμματέα από την βουλευτική υποψηφιότητα, τον καθιστά πιο αξιόπιστο και δίκαιο στα μάτια των μελών της Επιτροπής αλλά και της κοινωνίας, αφού θα εκλείψει η καχυποψία για δημιουργία μηχανισμών και τοποικούς παραγοντισμούς από πλευράς ατόμων της επιρροής του.

ια) Η ύπαρξη ισόποσης συμμετοχής εκλεγμένων και διορισθέντων από τον πρόεδρο στελεχών στην Εκτελεστική Γραμματεία, θεωρείτε από κάποιους ως συντήρηση μιας αρχηγικής νοοτροπίας. Αυτό που δεν αναγνωρίζουν όμως είναι η ανάγκη κάθε προέδρου αφού θα έχει αφουγκραστεί τον κοινωνικό παλμό μέσα από τη δημοκρατικότερη λειτουργία όλων των δομών, να χαράξει τις πολιτικές πρωτοβουλίες και τη στρατηγική που επιθυμεί για την επίτευξη των κοινών στόχων. Δεν μπορεί η κορυφαία πολιτική έκφραση του κόμματος να κινείται με βάση ποσοστώσεις και συσχετισμούς αλλά επίσης είναι πιθανό η άμεση εκλογή όλων των μελών να μην μπορεί να αποτυπώσει την επιστημονική και πολιτική εμπειρία που χρειάζεται ένα τέτοιο όργανο. Αλλιώς ο συμβουλευτικός ρόλος και η συνεισφορά στην διορατική διαχείριση των ζητημάτων, των εμπειρογνωμόνων ή της ομάδας στρατηγικού σχεδιασμού θα μετατρεπόταν σε κεντρική πολιτική παρέμβαση και προσδιορισμό της κατεύθυνσης του κόμματος. Θεμελιώδης για την αξιοκρατία και την καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού είναι η σύσταση επιτροπής αξιολόγησης στελεχών. Στην πορεία προφανώς θα εξειδικευτούν και οι όροι και τα μέσα αξιολόγησης, ώστε να είναι ευκρινές το αδιάβλητο της διαδικασίας.

ιβ) Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αναδόμηση των τοπικών οργανώσεων, ώστε να μετατραπούν από κοινωνικά ανύπαρκτες δομές σε πόλο έλξης των ενεργών πολιτών. Κι αυτό θα συμβεί όταν ξεπεράσουν τη γραφειοκρατική λειτουργία τους και θελήσουν να εκφράσουν τις τοπικές κοινωνικές ανάγκες, να συλλέγουν και κατανοούν τα προβλήματα τους και να δρουν οργανωμένα για την αντιμετώπιση τους, αποτελώντας ένα «ζωντανό» κύτταρο δραστηριοποίησης.

ιγ) Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι ένα τεράστιο, βασικό κεφάλαιο στο πλαίσιο της σύγχρονης πολιτικής επικοινωνίας, της διασποράς ειδήσεων και της ταχύτατης ενεργοποίησης πλατειών λαϊκών μαζών. Η επιρροή του διαδικτύου στη ζωή μας ενισχύεται με αλματώδεις ρυθμούς και είναι επιτακτική η διαχείριση του με βάση τις πραγματικές αλλά κυρίως τις επερχόμενες διαστάσεις του στη διαμόρφωση συνειδήσεων, σχέσεων και αλληλεπίδρασης των πολιτών σε επίπεδο σκέψεων και προτάσεων. Το διαδίκτυο δεν αποτελεί πλέον ένα παράλληλο «σύμπαν» αλλά μια εναλλακτική, ασυμβίβαστη, ανεξάρτητη δυνατότητα έκφρασης που παγκόσμια είναι ο κυρίαρχος δίαυλος ενημέρωσης, διασκέδασης και επικοινωνίας. Ο συνδυασμός αυτών των μέσων με συμβατικές μεθόδους όπως η γραπτή ενημέρωση των μελών με επιχειρήματα και παραδείγματα που θα βοηθούν στην κατανόηση των θέσεων του κόμματος, αλλά και η αναβάθμιση των συζητήσεων στις τοπικές με τακτική συμμετοχή εξειδικευμένων ανά τομέα στελεχών μπορούν να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο ενεργότερης, μαχητικότερης και ουσιαστικότερης συμμετοχής των πολιτών στα δρώμενα.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος