Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι διανύουμε την περίοδο της ραγδαίας επιρροής της ψηφιακής τεχνολογίας και του διαδικτύου στον τρόπο που βιώνουμε την διαπροσωπική, κοινωνική και πολιτική επικοινωνία. Η καθημερινότητα εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων ανά την υφήλιο έχει διαμορφωθεί σε άλλες βάσεις, εξαρτώμενη σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση αυτών των σύγχρονων μέσων. Οι κοινωνιολογικές και οικονομικές συνθήκες έχουν σχηματοποιήσει ένα πλαίσιο εντονότερης αποξένωσης και κοινωνικής απομόνωσης, περιορισμού της αλληλεπίδρασης και μεγαλύτερης παθητικότητας απέναντι στα τεκταινόμενα. Η απλοποίηση πολλών διαδικασιών μέσω της τεχνολογίας έδωσε λύσεις στα προβλήματα διαχείρισης χρόνου των σημερινών φρενηρών ρυθμών αλλά ταυτόχρονα μείωσε και το αναγκαίο επίπεδο προσωπικής επαφής, ώστε να σφυρηλατηθούν στέρεες, μακρόπνοες σχέσεις.

Η πολιτική αρχίζει να επηρεάζεται καίρια από τη νέα ψηφιακή πραγματικότητα. Η ενημέρωση, ιδιαίτερα στις νεότερες, δυναμικές και πιο ενεργές κοινωνικά ηλικίες, είναι συμβιβασμένη με την περιήγηση σε ιστοσελίδες εφημερίδων ή άλλων μέσων πληροφόρησης, σε πλειάδα ανεξάρτητων μπλογκς που καταγράφουν καθημερινά το σφυγμό και τις διαθέσεις των πολιτών. Επιπρόσθετα τα κοινωνικά δίκτυα, ιδιαίτερα το facebook και το twitter, που αναπτύσσονται ταχύτατα τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να αποτελούν βασικό πυρήνα ανταλλαγής απόψεων και ιδεών ανθρώπων από όλο το κοινωνικό φάσμα. Η απρόσωπη συμμετοχή δίνει περαιτέρω δυνατότητες ελευθερίας στην έκφραση και επιτρέπει την πιο ολοκληρωμένη αποτύπωση των σκέψεων αφού δεν παρεμβαίνει το στοιχείο του δυναμισμού της κάθε προσωπικότητας που μπορεί στον προφορικό λόγο με ευκολία να οδηγήσει στην επιβολή του ενός συνομιλητή στον άλλον.

Σε μια εποχή αποστασιοποίησης από τα πολιτικά δρώμενα (φωτεινή εξαίρεση η κινηματική διαδικασία εκλογής Σαμαρά), απαξίωσης του πολιτικού λόγου και των εκφραστών του, αποφυγής αλλά και πρακτικής αδυναμίας εμπλοκής με τις τοπικές κομματικές διεργασίες κυρίως λόγω του παλαιοκομματικού, γραφειοκρατικού τρόπου λειτουργίας τους, το διαδίκτυο έρχεται να τονώσει και να δώσει διέξοδο στην σύμφυτη με την ανθρώπινη φύση ανάγκη της απρόσκοπτης έκφρασης γνώμης πάνω στα ζητήματα που μας αφορούν και τις εξελίξεις που διαμορφώνουν τη ζωή μας. Το γεγονός ότι πολύ συχνά ολόκληρες εκδηλώσεις αντίδρασης ή συμπαράστασης έχουν ξεκινήσει μέσω διαδικτυακής έγερσης αποδεικνύει το ζωτικό ρόλο των νέων αυτών μέσων στον ερεθισμό και τη σταδιακή ενεργοποίηση των πολιτών που αν ακολουθηθεί από την ανάλογη ικανή διαχείριση αυτού του ενδιαφέροντος, από τους επαΐοντες, μπορεί να οδηγήσει στην ταύτιση με ένα σκοπό και την τελική δέσμευση του πολίτη σε μια σειρά κινήσεων και επιλογών με ορατό αποτέλεσμα.

Η επιλογή Ομπάμα να αναδείξει το ρόλο των μέσων κοινωνικών δικτύωσης, ακόμα και με προσωπική ενασχόληση σχολιάζοντας αναρτήσεις σε μπλογκς , η απόφαση Μπερλουσκόνι να συμμετέχει ενεργά στην ανταλλαγή απόψεων με τους διαδικτυακούς του «φίλους» στο facebook, αλλά και η εκτόξευση της ακροδεξιάς στην Ουγγαρία στο 16,5% λόγω της έντονης χρήσης σύγχρονων μέσων προβολής πολιτικών μηνυμάτων από τον 31 ετών ηγέτη της, αποτελούν μόνο μερικά δείγματα της σημαντικής επιρροής που αρχίζουν αν αποκτούν οι εναλλακτικοί τρόποι πολιτικής επικοινωνίας και διαδραστικής επαφής πολιτικών – πολιτών. Η ΝΔ με γνωστά, χρόνια προβλήματα όσον αφορά την προβολή των θέσεων της από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, που στην πλειοψηφία τους παραδοσιακά δεν στηρίζουν την Κεντροδεξιά, βρίσκεται μπροστά στη μεγάλη πρόκληση της Νέας Μεταπολιτευτικής εποχής και στο επικοινωνιακό επίπεδο. Η καταβαράθρωση της αξιοπιστίας των συμβατικών μέσων ενημέρωσης λόγω των διαπλεκόμενων και σε μεγάλο βαθμό κρατικοδίαιτων επιχειρηματικών συμφερόντων που τα κατέχουν, δημιουργούν το υπόβαθρο για εντονότερη προβολή από τους παράπλευρους, ψηφιακούς διαύλους.

Για να είμαστε σαφείς και συγκεκριμένοι, η δημιουργία διαδικτυακής τηλεόρασης και ραδιοφώνου, ως συνέχεια της προσπάθειας απευθείας προβολής των ομιλιών του Προέδρου από την ιστοσελίδα της ΝΔ, είναι πλέον εκ των ουκ άνευ. Θα αποτελέσει μια πρώτη κίνηση για την εκτενέστερη ανάπτυξη των θέσεων και επιχειρημάτων του κόμματος αλλά και της προβολής των προβλημάτων της καθημερινότητας, τόσο από εξειδικευμένα στελέχη όσο κι από τεχνοκράτες και ειδικούς ανά θεματική ενότητα. Η συνεχής αναπαραγωγή τους αλλά και η ενισχυμένη διαδραστικότητα με τους πολίτες να καταθέτουν άμεσα ερωτήματα, απορίες και ζητήματα προς συζήτηση θα ενισχύσει καταλυτικά τη σχέση πολίτη – κόμματος ιδιαίτερα της νέας γενιάς που με τόση απέχθεια αντιμετωπίζει το πολιτικό σύστημα και τις δομές του. Επίσης θα είναι μεγάλη η ωφέλεια από την καθημερινή και λεπτομερή καταγραφή στη συνείδηση των λαϊκών στρωμάτων των προτάσεων του κόμματος, θέτοντας σε μεγαλύτερο βαθμό ενεργοποίησης και τη διάθεση συμμετοχής του κόσμου σε διεκδικητικές ή άλλες εκδηλώσεις.

Όσον αφορά τα κοινωνικά δίκτυα υπάρχει η προσέγγιση ότι ένα τόσο αχανές και αντιφατικό μέσο θα πρέπει να αφεθεί στην αυτοδιαχείριση του. Η πολυπλοκότητα των απόψεων, του ύφους και της ποιότητας γραφής που διακινείται θεωρείται από κάποιους δύσκολο και ίσως επικίνδυνο να «χαλιναγωγηθούν» από μια κεντρικότερη κομματική επίβλεψη. Προφανώς και μια τέτοια προσπάθεια δεν είναι καθόλου εύκολη αλλά μοιάζει κοντόφθαλμο, όταν μιλάμε για πολιτική επικοινωνία να μην αναγνωρίζουμε και σε αυτό το νέο μέσο, τον θεμελιώδη ρόλο των opinion leaders. Αυτών δηλαδή που ακριβώς επειδή κατανοούν πιο γρήγορα και ευρύτερα τα συγκεκριμένα επιχειρήματα μιας άποψης και έχουν τη δυνατότητα να την παρουσιάσουν εκτενώς αλλά να διαχειριστούν αποτελεσματικά και τον αντίλογο. Το τρίπτυχο Απρόσωπη ενεργοποίηση – Ταύτιση με το σκοπό – Δέσμευση, για να λειτουργήσει απαιτεί την συντονισμένη παρέμβαση εξειδικευμένων ανά τομέα στελεχών (οικονομία, κοινωνικά, εθνικά κλπ) που θα καταγράφουν το λαϊκό αίσθημα (που θα επιτρέψει και την ορθότερη λήψη αποφάσεων από το κόμμα) και στοχευμένα θα παρεμβαίνουν για να δίνουν λεπτομερή επιχειρήματα που κατόπιν προφανώς και θα διαχέονται αυτόνομα στο αχανές ηλεκτρονικό πλέγμα αλλά κατόπιν και στην κοινωνία ολόκληρη μέσω των κοινωνικών συζητήσεων.

Από τη στιγμή μάλιστα που έχει αποφασιστεί η δημιουργία τομέα διαδικτύου σε τοπικές και νομαρχιακές κομματικές οργανώσεις είναι απαραίτητη η στήριξη από την κεντρική διοίκηση ώστε να από τη μια να συλλέγονται και αξιολογούνται πληροφορίες από την τοπική κοινωνία (έχει άλλωστε ανακοινωθεί η χρήση ηλεκτρονικών δημοψηφισμάτων) κι από την άλλη να προσφέρονται προς αξιοποίηση στοιχεία και δεδομένα που κατόπιν θα διαχειρίζονται οι κατά τόπους υπεύθυνοι για την ενημέρωση και κινητοποίηση των πολιτών. Η ύπαρξη ιεραρχίας και σε αυτό τον τομέα, με μια κορυφή αποτελούμενη από στελέχη ικανά να λειτουργήσουν όχι μόνο ως φορείς μετάδοσης ή λήψης μηνυμάτων αλλά ως δυναμικοί συνεργάτες συνδιαμόρφωσης των θέσεων αλλά και ενεργοποίησης των πολιτών, μπορεί να μετατρέψει το χώρο του διαδικτύου σε επικοινωνιακό οπλοστάσιο με αποτελέσματα που ίσως ακόμα να μην μπορούμε να αντιληφθούμε. Άλλωστε όλοι παραδέχονται ότι η επικράτηση Σαμαρά στην εκλογή προέδρου της ΝΔ οφείλεται σε σημαντικό βαθμό και στη διείσδυση και προβολή που είχαν οι θέσεις του και στο χώρο του διαδικτύου. Ξεκινώντας με την ενεργοποίηση νεότερων, δυναμικών γενεών δημιουργήθηκε μια κινηματική διάθεση που διαχύθηκε και στις μεγαλύτερες γενιές με την αναπαραγωγή των επιχειρημάτων και των προτάσεων του, οδηγώντας σε μια πρωτοφανή για το Ελληνικό πολιτικό κατεστημένο ανατροπή.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος