Ο προεκλογικός λόγος του ΠΑΣΟΚ που κινήθηκε εμφανώς, και με προφανή στόχο την παραπλάνηση του λαού για την κατάκτηση της εξουσίας, στα όρια του λαϊκισμού, παρά το γεγονός ότι όπως έχει περίτρανα αποδειχτεί γνώριζε έγκαιρα την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας που όδευε προς διψήφιο ποσοστό ελλείμματος από τον κ. Προβόπουλο. Αυτό το γεγονός επέβαλε στην ερχόμενη κυβέρνηση μια σειρά άμεσων περιοριστικών αλλά και αναπτυξιακών μέτρων που θα έδιναν στις αγορές το μήνυμα της αξιοπιστίας και της σοβαρότητας στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Ενώ λοιπόν η ΝΔ παραδεχόμενη το δικό της μερίδιο ευθύνης, από εσφαλμένη αντίληψη κάποιων δεδομένων ή αδυναμία προώθησης σειράς μεταρρυθμίσεων και λόγω της έντονης αντίδρασης συνδικαλιστών και αντιπολίτευσης, μίλησε με ειλικρίνεια για το μίγμα πολιτικής που χρειαζόταν ο τόπος σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, το ΠΑΣΟΚ προτίμησε να περιγράφει ως ειδυλλιακή μια κατάσταση ελλείμματος άνω του 10%, για να ακολουθήσει πριν καταφύγει στη βοήθεια του ΔΝΤ, σε περικοπές μισθών και συντάξεων, έντονη φορολόγηση σε εισοδήματα και περιουσία, βυθίζοντας τη χώρα στην ύφεση, μετατρέποντας τη χώρα σε μη επιθυμητή επενδυτική επιλογή για τα ξένα κεφάλαια, για να μας φέρει τελικά στην πλήρη αδυναμία δανεισμού και το αδιέξοδο της επιλογής του μνημονίου.

Στο επίπεδο των μεταρρυθμίσεων από το ΠΑΣΟΚ δεν θυμάται κανείς κάποια υπεύθυνη αντιπολιτευτική θέση, ούτε ανάλογες προεκλογικές δεσμεύσεις. Μονίμως αντιδρούσε στο όποιο εξορθολογισμό του δαιδαλώδους ασφαλιστικού συστήματος. Δεν αποδεχόταν ούτε καν τη μείωση των ταμείων σε 13, υποκινώντας απεργιακές κινητοποιήσεις, ή τη μείωση των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων (μόνο στη χώρα μας περιλαμβάνεται σε αυτή τη λίστα τόσο μεγάλος αριθμός εργαζομένων). Στο χώρο της εκπαίδευσης ήταν συνεχείς οι καταλήψεις σε σχολεία και πανεπιστήμια με πρωτοστάτες τα στελέχη της νεολαίας του ΠΑΣΟΚ, θεωρώντας για παράδειγμα ανεπίτρεπτη την καθιέρωση ορίου στα έτη σπουδών, ώστε να εκλείψει το φαινόμενο των αιώνιων φοιτητών, ανώφελη την αξιολόγηση των ιδρυμάτων και των «υπηρετών» του.

Έχουν μείνει χαραγμένα στη μνήμη μας οι απεργίες και τα έκτροπα που βραχυκύκλωναν την οικονομική ζωή του τόπου, ενόψει συγκεκριμένων αποκρατικοποιήσεων όπως του ΟΤΕ ή της προβλήτας στον Πειραιά, και οι βαρύγδουπες δηλώσεις για επανάκτηση μέρους της Ολυμπιακής από το δημόσιο. Πόσο γρήγορα διαψεύστηκαν αυτές οι διαβεβαιώσεις τους για να αντικατασταθούν από συμφωνίες συνέχισης της μεταβίβασης μέρους ή του συνόλου των δημοσίων επιχειρήσεων σε ιδιώτες. Ακόμα και στο ζήτημα του τραπεζικού συστήματος όπου το ΠΑΣΟΚ κατακεραύνωνε τη ΝΔ για την επιλογή της να στηρίξει το σύστημα με τη χορήγηση εγγυήσεων ώστε η αγορά και τα νοικοκυριά να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε ρευστότητα, έρχεται τώρα να αυξήσει εντυπωσιακά αυτό το ποσό και να προβεί στην έκδοση κρατικών ομολόγων μικρής διάρκειας με αυξημένο μάλιστα επιτόκιο που εμμέσως ενίσχυσαν περαιτέρω την ρευστότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων. Διερευνά μάλιστα ακόμα και την προοπτική πώλησης της εναπομείνασας δημόσιας συμμετοχής στις τράπεζες!!

Ακόμα και το θέμα του «Καλλικράτ绨για το οποίο επαίρεται ο κ. Ραγκούσης, πρόκειται γι μια μεταρρύθμιση που σχεδίασε η προηγούμενη κυβέρνηση αλλά δεν προχώρησε θεωρώντας ότι η έλλειψη επαρκών πόρων δεν θα επέτρεπε την ομαλή εξέλιξη του εγχειρήματος. Η κυβέρνηση μπροστά στην «ανάγκη» για αλλαγή του εκλογικού τοπίου, διαμορφώνοντας δήμους με καλύτερες προοπτικές για τους κυβερνητικούς υποψηφίους δεν δίστασε να προχωρήσει βιαστικά, χωρίς απόλυτα σαφείς πόρους και αρμοδιότητες σε μια διοικητική μεταρρύθμιση που δεν έλαβα υπόψη της γεωγραφικά και οικονομικά αλλά καθαρά πολιτικά στοιχεία. Ενώ μάλιστα στην Αττική για προφανείς κομματικούς λόγους δεν προχώρησε στις αναμενόμενες συνενώσεις δήμων, αφήνοντας σχεδόν ανέγγιχτη την συντριπτική πλειοψηφία των υπαρχόντων, σάρωσε την Ελληνική περιφέρεια περιορίζοντας, συχνά πέρα από κάθε λογική τοπικών ιδιαιτεροτήτων και αναγκών τον αριθμό των δήμων.

Η κυβέρνηση αποδεικνύει καθημερινά ότι ο μετεκλογικός της λόγος δεν έχει καμιά σχέση με τις προεκλογικές της υποσχέσεις όχι μόνο στα δημοσιονομικά θέματα όπου κατέφυγε άμεσα και πριν την προσφυγή στο μνημόνιο στην υψηλή φορολόγηση και τον μισθολογικό περιορισμό, αλλά και στο επίπεδο των διαρθρωτικών αλλαγών όπου οι διαχρονικές θέσεις του κινήματος ουδεμία σχέση έχουν με τις σημερινές προτεραιότητες της. Ακολουθεί μάλιστα, ακόμα και σε όσες από αυτές είχαν χαρακτηριστεί ως αναγκαίες από την κυβέρνηση της ΝΔ και δεν προχώρησαν ταχύτατα κάτω από τις κοινωνικές πιέσεις και το λαϊκισμό της αντιπολίτευσης, ένα δρόμο ακραίας εφαρμογής τους (εργασιακό, ασφαλιστικό) που δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιλύει. Την ίδια στιγμή οι απολύτως αναγκαίες παρεμβάσεις για την αποδέσμευση δημιουργικών δυνάμεων ανάπτυξης της οικονομίας καθυστερεί ή προωθείται με στρεβλούς όρους καθιστώντας την δυναμική έξοδο της χώρας από το μνημόνιο ακόμα πιο επισφαλή.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος