Το ότι η κατάσταση στην «καρδιά» της Αθήνας αγγίζει, αν δεν τα έχει ξεπεράσει, τα όρια του "εμφράγματος", είναι δεδομένο. Τα τελευταία συμβάντα με συμπλοκές συμμοριών, ξεκαθάρισμα λογαριασμών κλπ ήταν απλώς μια ακόμα επιβεβαίωση της μίζερης. αποκρουστικής πραγματικότητας. Συγκεκριμένα σημεία στο κέντρο της πόλης υπήρξαν εδώ και δεκαετίες άντρα πορνείας, διακίνησης ναρκωτικών, λαθρεμπορίου και γενικότερα οργανωμένου εγκλήματος. Εθελοτυφλεί όμως όποιος δεν αναγνωρίζει την περαιτέρω έκρηξη αυτών των φαινομένων τα τελευταία χρόνια αλλά και τη ραγδαία μείωση της ποιότητας ζωής, που έφερε η αθρόα εισδοχή λαθρομεταναστών. Ακόμα και τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ειδικά στη "βαριά" εγκληματικότητα (ανθρωποκτονίες, ληστείες, βιασμοί κλπ) η συμμετοχή των μεταναστών είναι δυσανάλογα μεγάλη με βάση τον πληθυσμό που αντιπροσωπεύουν.

Το ζήτημα πλέον δεν είναι η κοινωνιολογική ανάλυση του φαινομένου, αλλά η αναζήτηση πολιτικών λύσεων που θα έπρεπε να κινούνται σε τρία βασικά επίπεδα. α) Την καλύτερη και κεντρικά καθοδηγούμενη από την Ε.Ε. φύλάξη των συνόρων μας αλλά και την αλλαγή των διαδικασιών για την απέλαση ή προώθηση προς άλλες χώρες των λαθρομεταναστών. β) Την αποφυγή της γκετοποίησης, γ) Την ασφάλεια, την καλύτερη αστυνόμευση και την επιβολή του νόμου.

Παρά το γεγονός ότι τα σύνορα μας αποτελούν τα όρια της Ε.Ε. δεν υπήρξε ποτέ η αρμόζουσα πίεση από πλευράς μας για την αποτελεσματικότερη φύλαξη των συνόρων μας (ιδιαίτερα των θαλασσίων). Με νωχελικά βήματα αρχίζει η πιλοτική λειτουργία της FRONTEX στον Πειραιά λες και το οξυμένο πρόβλημα αφήνει χρονικά περιθώρια για πειραματισμούς. Καμιά πολιτική βούληση δυναμικής διεκδίκησης δεν υπήρξε από τη χώρα μας και στο ζήτημα της συμμόρφωσης της Τουρκίας όσον αφορά τον επαναπατρισμό των λαθρομεταναστών, ούτε και στην αλλαγή των κανόνων της συμφωνίας Δουβλίνο ΙΙ, που εγκλωβίζει τους μετανάστες στη χώρα εισδοχής (κυρίως Ελλάδα, Ιταλία, Μάλτα).

Αποποιούμενοι τις ευθύνες τους οι Βορειο-Ευρωπαίοι, όσο δεν τους αγγίζει στον ίδιο βαθμό το θέμα, συντηρούν ένα εμφανώς παράλογο νομικό πλαίσιο. Η συνεχής αύξηση των ακροδεξιών δυνάμεων ακόμα και στις Σκανδιναβικές κοινωνίες που υποτίθεται ότι διέπονται από μια άλλη κουλτούρα κοινωνικού κράτους, αποδεικνύει το οριακό της κατάστασης και θα έπρεπε να έχει σημάνει το κώδωνα του κινδύνου για την Ε.Ε. πριν λάβει η κατάσταση ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Η γκετοποίηση των μεταναστών πέρα από το ότι μετατρέπει σε μαρτύριο τη ζωή χιλιάδων συμπολιτών μοιάζει να εξυπηρετεί και προφανή οικονομικά συμφέροντα. Περιοχές που είχε αρχίσει η αναβάθμιση τους με την κατασκευή υποδομών, μετατρέπονται σε ανθρώπινες «χωματερές» απαξιώνοντας και πάλι την αξία των περιουσιών. Δίνουν όμως από την άλλη περιθώρια μελλοντικής κερδοσκοπίας σε όσους επενδύουν αυτή την περίοδο στα συγκεκριμένα σημεία. Η πολιτική βούληση για προγραμματισμένη σταδιακή απομάκρυνση των λαθρομεταναστών δεν υπάρχει, ιδιαίτερα από τη σημερινή κυβέρνηση, που χρησιμοποιεί διάφορες δικαιολογίες για να μην λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι χώροι υποδοχής.

Το βασίλειο της ανομίας καλά κρατεί σε αυτά τα μέρη, με συμμορίες να λυμαίνονται την οικονομική δραστηριότητα, με δολοφονικέ επιθέσεις κι ένοπλες ληστείες στην καθημερινή διάταξη. Το χειρότερο όμως όλων είναι η χωρίς φειδώ και αναστολές καθημερινή εγκληματικότητα. Η επίθεση στον συνάνθρωπο για λίγα ευρώ, ο βιασμός και η δολοφονία, ακόμα και γυναικών της τρίτης ηλικίας για πενιχρό οικονομικό όφελος. Το θετικό μέτρο της ομάδας ΔΙΑΣ που δίνει μια αίσθηση συχνότερης παρουσίας της αστυνομικής δύναμης και ασφάλειας στον πολίτη δεν επαρκεί για να ελέγξει τα ακραία και πολλά σε αριθμό περιστατικά.

Το ΠΑΣΟΚ στηριζόμενο στις παρελθούσες δάφνες του κ. Χρυσοχοϊδη θεώρησε ότι με μεγαλοστομίες και επικοινωνιακή προβολή πυγμής, θα αντιμετώπιζε με σθένος ένα πολύπλευρο πρόβλημα όπως η λαθρομετανάστευση. Δεν άργησε να συνειδητοποιήσει το αδιέξοδο της επιθετικής ρητορικής με την αντίστοιχη έλλειψη βούλησης διεκδίκησης και επιβολής δεδομένων εντός κι εκτός Ελλάδας. Και τα τρία βασικά επίπεδα του ζητήματος, που αναλύσαμε, οι κινήσεις της κρίνονται τουλάχιστον ατυχείς. Περιόρισε τις διαπραγματευτικές μας δυνατότητες απαξιώνοντας διεθνώς τη χώρα και σύροντας την στην αγκαλιά της Τρόικας, άφησε ανεξέλεγκτη τη δράση συγκεκριμένων οργανωμένων εγκληματικών κυκλωμάτων και δεν προώθησε την πολιτική απομάκρυνσης των λαθρομεταναστών προς συγκεκριμένους χώρους που είχε προγραμματίσει η ΝΔ.

Όσο για την πρωτοφανή απόφαση πλήρους ελαστικοποίησης των όρων χορήγησης της Ελληνικής ιθαγένειας, πέρα από τον πολιτικό τυχοδιωκτισμό, αποδείχτηκε στην πράξη ότι δεν αφορούσε ούτε τους ίδιους τους μετανάστες που δεν έσπευσαν να επωφεληθούν. Άλλοι γιατί δεν είχαν έτσι κι αλλιώς τη διάθεση να απεμπολήσουν την εθνική τους ταυτότητα, κι άλλοι γιατί δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε χρονοβόρες και περίπλοκες διαδικασίες για να συμμετέχουν στην εκλογή τοπικών αρχόντων που πιθανότατα δεν τους απασχολεί κι ιδιαίτερα (εδώ αγγίζει ήδη το 40% η αποχή!!). Με αυτές τις προτεραιότητες όμως και με την έλλειψη διάθεσης ριζικής αντιμετώπισης του θέματος το μέλλον προβλέπεται εξαιρετικά δυσοίωνο.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος