Συχνά η άρνηση φορτίζεται με διάθεση μη ευεργετική για το κοινωνικό σύνολο και τις διαπροσωπικές σχέσεις. Η άρνηση κάθε αλλαγής, της προόδου, της άλλης άποψης, της διαφορετικότητας, της ελευθερίας. Η καθημερινότητα όμως και η ιστορία αποδεικνύουν ότι δεν είναι λίγες οι φορές που η άρνηση αποτελεί την υπέρτατη αρετή, μια εξαιρετικά δύσκολη απόφαση αξιοπρέπειας και σεβασμού σε βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Οφείλεις να αρνείσαι τη υποταγή, τον εκβιασμό, την οπισθοδρόμηση, την ομογενοποίηση, τον ευτελισμό των αξιών.

Η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου του 1940 και η ιστορική άρνηση στην απρόσκοπτη έλευση του Ιταλού κατακτητή στη χώρα μας, όπως ακούστηκε από το στόμα του Ιωάννη Μεταξά, εκφράζοντας τα συναισθήματα σύσσωμου του Ελληνικού λαού, αποτελεί κάθε χρόνο μια ανεπανάληπτη ευκαιρία επανενθύμισης της δυναμικής της άρνησης. Ιδιαίτερα στις σημερινές πολιτικές και οικονομικές συγκυρίες, τα διδάγματα εκείνης της εποχής μπορούν να αποτελέσουν μοναδικό παράδειγμα προ μίμηση, ξεχωριστό δείγμα συμπεριφοράς και αντιμετώπισης καταστάσεων που απαιτούν από τη λογική και το συναίσθημα να κατευθυνθούν με βάση τις αρχέγονες προτεραιότητες κι όχι τα πρόσκαιρα ιδεολογήματα ή πιθανά οφέλη.

Στα χρόνια του ΔΝΤ για τον πολύπαθο και ηρωικό αυτό λαό, οι πολίτες αλλά κυρίως οι πολιτικοί που φέρουν και το βάρος των τελικών αποφάσεων, θα έπρεπε να αναζητήσουν βαθιά μέσα τους, τα αόρατα νήματα που νοερά τους ενώνουν με το ένδοξο παρελθόν τους. Να ανακαλύψουν ξανά τη χρησιμότητα της υπευθυνότητας, της γενναιότητας, της άδολης προσφοράς. Να αναδείξουν όσα μας ενώνουν, όσα μας κάνουν μοναδικούς, όσα μπορούν να μας ξαναδώσουν την χαμένη μας αίγλη.

Είναι σίγουρο ότι όλα αυτά ακούγονται πολύ ρομαντικά για τη στυγνή σημερινή πραγματικότητα. Οι κοινωνίες όμως σπάνια άλλαξαν από τους απόλυτους ορθολογιστές που μπορεί να είναι χρήσιμοι στη διαχείριση του νέου σκηνικού. Οδηγήθηκαν προς την αλλαγή από ρομαντικούς αγωνιστές που πίστεψαν σε ιδέες και ιδανικά, πέρα από συνέπειες, πρακτικά δεδομένα και αντίξοες συνθήκες. Κι αυτές οι προσωπικότητες δυστυχώς σπανίζουν σήμερα στον πολιτικό και κοινωνικό μας βίο.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος