Οι στομφώδεις εξαγγελίες είναι ίδιον της πολιτικής. Δημιουργούν μια αίσθηση δυναμικής και αποφασιστικότητας αναγκαίας για τη συστράτευση μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας. Κορυφαίο όμως ζήτημα αξιοπιστίας προκύπτει όταν μια κυβέρνηση αδυνατεί να κινηθεί καν στο πλαίσιο που η ίδια είχε θέσει, ώστε η πορεία της να τείνει προς την πραγμάτωση των όποιων υποσχέσεων. Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχει κατορθώσει σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα όχι μόνο να αλλάξει πλαίσια δράσης, αλλά και να διαψεύσει όλες τις υποσχέσεις που έδωσε σε καθένα από αυτά. Από το «λεφτά υπάρχουν» στην εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων (δήλωση Παπανδρέου) μέσω του μνημονίου. Από την επάνοδο στις αγορές το 2011, την ισχυρή ανάπτυξη από το 2012 και την έξοδο από το μνημόνιο το 2013, στην επίσημη διατήρηση του ως το 2015 και τις υποκριτικές δηλώσεις αυτονομίας στη χάραξη πολιτικής.

Μια ηγεσία που θέλει να διακηρύσσει την αυτοτέλεια της οφείλει να έχει δημιουργήσει, με δυναμική διαπραγμάτευση, εκείνες τις συνθήκες που θα της επιτρέψουν να έχει ένα διακριτό εύρος διαφορετικών επιλογών. Όταν η διεθνής εμπειρία σου έδινε τη βάση για να καταδείξεις την αδυναμία ολοκλήρωσης αυτού του προγράμματος σε 5 χρόνια, όφειλες να δώσεις μάχη για ένα εξαρχής εύλογο διάστημα αποπληρωμής.

Όφειλες να αναδείξεις την ανυπαρξία νοήματος της επιπρόσθετης επιβάρυνσης με υπέρογκους τόκους σε μια χώρα που ήδη δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τους υπάρχοντες. Όφειλες να περιγράψεις το φαύλο κύκλο στον οποίο οδηγείς τον παραγωγικό σου ιστό, περιορίζοντας τις δημόσιες επενδύσεις σε βασικές υποδομές και αδυνατώντας να εκμεταλλευθείς τους κοινοτικούς πόρους λόγω έλλειψης των ποσών για την εθνική συμμετοχή. Όφειλες να υποδείξεις εγκαίρως στους Τροϊκανούς αξιωματούχους τους λόγους που ο ιδιαίτερος τρόπος λειτουργίας των αγορών μας θα άφηνε  το στόχο του αποπληθωρισμού στα χαρτιά;

Η κυβέρνηση Παπανδρέου επέλεξε συνειδητά (αδυνατώ να πιστέψω στην τόσο γενικευμένη ανικανότητα) να μην αξιοποιήσει την εθνική αυτονομία της, την κατάλληλη στιγμή, ώστε να διεκδικήσει για τον τόπο αυτά που σήμερα συζητούνται επιτέλους διεθνώς.

Λέγαμε εξαρχής από εδώ, ότι η αποποίηση ευθυνών για την ακολουθούμενη πολιτική, θα ήταν το διαρκές άλλοθι αυτής της κυβέρνησης. Κάποιοι όμως στην πορεία θεώρησαν ότι η παθητική στάση που επιδείκνυαν δεν τους καθιστούσε άμοιρους ευθυνών, τουλάχιστον για την εξαρχής έλλειψη διαπραγματευτικού ζήλου, στα μάτια της κοινωνίας. Επιλέγουν λοιπόν καθυστερημένα να περιγράψουν μέρη της πολιτικής τους, ως στρατηγικές επιλογές ανεξαρτήτως μνημονίου, και να προσπαθήσουν να δώσουν την εντύπωση ότι η ανάκαμψη βρίσκεται κοντά.

Έχουν όμως να αντιμετωπίσουν δυο βασικά προβλήματα. Οι πολίτες, και κυρίως οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, δεν λησμονούν τη μαχητική αντιπολίτευση του κόμματος τους απέναντι σε κάθε μεταρρύθμιση, οπότε η εμφάνιση της κυβέρνησης ως προασπιζόμενη των διαρθρωτικών αλλαγών σε άλλους προκαλεί θυμηδία και σε άλλους θυμό. Ταυτόχρονα οι αιτιάσεις για φως στο τούνελ προσκρούουν στις συνεχείς αναπροσαρμογές των στόχων και την οικτρή πραγματικότητα (έλλειψη αναπτυξιακού σχεδιασμού) που δεν αφήνουν περιθώρια για αισιόδοξες νοητικές αναζητήσεις.

Το πιθανότερο είναι αυτή η συλλογιστική, δήθεν αυτόβουλης επιλογής των πολιτικών κινήσεων, να οδηγήσει το ΠΑΣΟΚ σε απομόνωση από τον κοινωνικό πυρήνα του, αλλά και να εντείνει την απογοήτευση και την οργή απέναντι σε μια κυβέρνηση που αφού επιλέγει να αποδεχτεί μεγαλύτερο μερίδιο ευθυνών από αυτό που αρχικά διεκδικούσε, θα πρέπει να συμβιβαστεί και με την προοπτική των ισχυρότερων συνεπειών και κοινωνικών αντιδράσεων απέναντι της.