Οι συζητήσεις για τα πιθανά σενάρια αναδιάρθρωσης του χρέους των χωρών της περιφέρειας (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία) μετά το 2013 και την ενεργοποίηση του μόνιμου μηχανισμού στήριξης από την Ε.Ε., καλά κρατούν. Έχουν ήδη υπολογισθεί και τα ακριβή ποσά που θα απαιτηθούν για ένα σημαντικό «κούρεμα» των κρατικών ομολόγων τους, αλλά και του συνολικού κρατικού, ιδιωτικού και τραπεζικού χρέους, μιλώντας μάλιστα κάποιοι για διαχειρίσιμες απώλειες των «ισχυρών» (Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία). Το ζήτημα βέβαια πέρα από την τελική εξέλιξη, σε αυτό το επίπεδο, είναι ποια προοπτική δημιουργείται για την Ε.Ε. και την Ελλάδα και ποιες κινήσεις είναι αναγκαίες για την μακρόπνοη «επιβίωση» αμφοτέρων!
Όσο κι αν επιχειρείται, το τελευταίο διάστημα, να εμφανισθεί το απευθείας «κούρεμα» των ομολόγων ως μια λύση με υποφερτές συνέπειες για τις τράπεζες και τα κράτη που θα το επιχειρήσουν, το γεγονός είναι ότι οι απώλειες των πρώτων θα τις οδηγήσουν σε ακόμα δυσχερέστερη θέση τη ρευστότητας τους (σε μια περίοδο μάλιστα αύξησης των επιτοκίων) αλλά και την χρηματιστηριακή τους αποτίμηση σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, ενώ οι δεύτερες θα έχουν να αντιμετωπίσουν την δυσπιστία των αγορών σε όποια καινούρια έκδοση ομολόγων τους, αφήνοντας τους ουσιαστικά εκτός αγορών για απροσδιόριστο διάστημα.
Αυτό που μοιάζει να μην έχουν συνειδητοποιήσει οι Ευρωπαίοι και εγχώριοι ηγήτορες είναι τα προαπαιτούμενα για να μην επαναληφθούν παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον. Στην Ελλάδα αδυνατούμε να αποδεχτούμε (πέρα από τα ευχολόγια και τις γενικόλογες εξαγγελίες) την αναγκαία αλλαγή του μεγέθους και της λειτουργίας του κράτους. Τα επί δεκαετίες συμφέροντα (κομματικά, συνδικαλιστικά και οικονομικά) που παρασιτούν από την σημερινή μορφή του υδροκεφαλικού, γραφειοκρατικού δημοσίου τομέα δυσανασχετούν απέναντι στον όποιο εξοθορλογισμό και η κυβέρνηση, δέσμια της διαχρονικής διαδρομής της, αδυνατεί να πείσει για την ειλικρινή διάθεση και την ικανότητα της να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές.
Το κυριότερο είναι ότι δεν υπάρχει ένα συγκροτημένο, μακροπρόθεσμο «επιχειρηματικό» πλάνο για το παραγωγικό μοντέλο του τόπου. Πέρα από την έλλειψη φορολογικής και νομικής σταθερότητας, είναι χαρακτηριστική η απουσία σχεδίου για τη στήριξη παραδοσιακών τομέων της οικονομίας που στηρίζουν το εγχώριο ΑΕΠ (τουρισμό, ναυτιλία, κατασκευές) αλλά και η επένδυση στην καινοτομία και την τεχνολογία που θα μπορούσε να επιφέρει την ανάδειξη νέων δυναμικών πεδίων δραστηριοποίησης. Μια χώρα στην αναζήτηση σταθερών ρυθμών ανάπτυξης 2-3% για την επόμενη δεκαετία, ώστε να καταστεί απολύτως διαχειρίσιμο το δημόσιο χρέος, δεν μπορεί να περιορίζεται σε αναπαραγωγή παλαιών συνταγών, ούτε να αναζητά ανούσιες ισορροπίες.
Από την άλλη η Ε.Ε. μοιάζει εγκλωβισμένη στην μονεταριστική αντίληψη της δεκαετίας του ’90, όπου η δημοσιονομική «καθαρότητα» έρχεται να υπερκεράσει τις ενδογενείς αναπτυξιακές αντιφάσεις. Η πολιτική και οικονομική αστάθεια της Ένωσης έρχεται να αναδείξει ως κυρίαρχα ζητήματα, την ύπαρξη ουσιαστικής αλληλεγγύης που έχει ως στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη των μελών της, την απαραίτητη διοικητική ενίσχυση και τη συνεργασία για την επιβολή κανόνων χρηστής λειτουργίας στις αγορές.
Όσο κωφεύουμε στα κελεύσματα των καιρών, τόσο οι πιθανότητες, μιας ακόμα πιο επίπονης διαδρομής για την έξοδο από την κρίση (με τη διάχυση της και πέραν του Ατλαντικού, επί θύρας!) αλλά και της επανεμφάνισης παρόμοιων φαινομένων σε σύντομο χρονικό διάστημα, παραμένουν ισχυρές. Οι κοντόφθαλμες οπτικές μπορεί να δίνουν πρόσκαιρες διεξόδους, δεν θεραπεύουν όμως, ούτε αναζωογονούν τους βαριά νοσούντες!
Όσο κωφεύουμε στα κελεύσματα των καιρών, τόσο οι πιθανότητες, μιας ακόμα πιο επίπονης διαδρομής για την έξοδο από την κρίση (με τη διάχυση της και πέραν του Ατλαντικού, επί θύρας!) αλλά και της επανεμφάνισης παρόμοιων φαινομένων σε σύντομο χρονικό διάστημα, παραμένουν ισχυρές. Οι κοντόφθαλμες οπτικές μπορεί να δίνουν πρόσκαιρες διεξόδους, δεν θεραπεύουν όμως, ούτε αναζωογονούν τους βαριά νοσούντες!
Κων/νος Μανίκας
0 σχόλια