Η αναζήτηση του χρόνου των επερχόμενων εκλογών από την επομένη των προηγούμενων είναι προσφιλής ενασχόληση των Ελλήνων. Κι αν σε άλλες περιόδους αυτή η συνήθεια έμοιαζε απολύτως ομφαλοσκοπική αφού δεν υπήρχαν προφανείς προϋποθέσεις για μια τέτοια εξέλιξη, ο τωρινός καταιγισμός γεγονότων ανατρέπει, τις όποιες προβλέψεις, μέρα με τη μέρα. Η προδιαπραγμάτευση με το ΔΝΤ, η λαϊκίστικη ρητορική των παροχών και η καταφυγή στο κλασικό επιχείρημα της «καμένης» γης, φάνταζαν ως αρκετοί λόγοι για να πεισθεί μεγάλο μέρος της κοινωνίας (όπως και έγινε) για την ανάγκη πρόσκαιρων επώδυνων θυσιών που θα επέτρεπαν στην κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετή θητεία της. Δεν άργησαν όμως να γίνουν ξεκάθαρα τα αδιέξοδα του μνημονίου, να φουντώσει η λαϊκή αντίδραση για να καταλήξουμε στην πρόσκαιρη «συναινετική» παραίτηση του πρωθυπουργού και τον ανασχηματισμό. Όλα αυτά όμως προοιωνίζουν πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο;

Θα επιλέξει άραγε η κυβέρνηση την ηρωική έξοδο με αφορμή την ψήφιση της νέας δανειακής σύμβασης, επιλέγοντας να ακολουθήσει τη διαδικασία της κύρωσης της με 180 ψήφους; Αμφίβολο έως απίθανο, από τη στιγμή που ούτε νομικά, ούτε πολιτικά έχει λόγο να αλλάξει το «επιτυχημένο» μοντέλο του Μνημνονίου Ι, από τη στιγμή μάλιστα που δημοσκοπικά έπεται της ΝΔ και δεν  μπορεί να θεωρεί δεδομένη τη μη κατάκτηση αυτοδυναμίας εφόσον ο νέος εκλογικός νόμος ρίχνει, υπό συνθήκες, πολύ χαμηλά τον πήχη επίτευξης της.

Θα σπρώξει το ΠΑΣΟΚ στις κάλπες η μαζική κοινωνική αντίδραση κι οι οικτρές εντυπώσεις των βίαιων συγκρούσεων; Η λεγόμενη «πλατεία» με τη γνήσια έκφραση της αγανάκτησης για τα τεκταινόμενα, δεν μπορεί να εκφράσει ένα διακριτό, καθολικό αίτημα που να είναι ταυτόχρονα εφικτό και οραματικό. Γι’ αυτό και η όποια δυναμική της δεν μπορεί να μετατραπεί, από μόνη της, σε φορέα υπέρβασης. Άλλωστε όπως έδειξαν και τα πρόσφατα έκτροπα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επιχειρείται ο εκφυλισμός της προσπάθειας.

Μήπως τελικά το καθοριστικό στοιχείο για την προκήρυξη εκλογών είναι η αδυναμία εκτέλεσης του Μεσοπρόθεσμου, ίσως και σε βαθμό ακόμα μεγαλύτερο από αυτό του αρχικού μνημονίου, λόγω της τεράστιας φορολογικής κόπωσης πολιτών κι επιχειρήσεων, αλλά και της καθολικής αντίδρασης του συνδικαλιστικού κατεστημένου σε κάθε μορφή αποκρατικοποιήσεων;

Αυτή είναι μια εξαιρετικά πιθανή εξέλιξη, αλλά η κυβέρνηση ελπίζει στην αντιρρόπηση των όποιων δημοσιονομικών αστοχιών από την εισροή Ευρωπαϊκών κονδυλίων ικανών να στηρίξουν έργα υποδομών αλλά κι από την προώθηση σημαντικών επενδύσεων («αξιοποίηση» δημόσιας ακίνητης περιουσίας). Αν και τα τελικά αποτελέσματα πιθανότατα θα υπολείπονται των αναμενόμενων, το λογικό είναι η κυβέρνηση να εξαντλήσει όλα τα χρονικά περιθώρια, ώστε να αρχίσει να δημιουργείται αναπτυξιακό κλίμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για επικοινωνιακή αντεπίθεση.

Ακόμα κι αν είναι απολύτως σίγουρο ότι οι πολίτες θα κρίνουν με ευρύτερα κριτήρια το κομματικό προσωπικό, το ΠΑΣΟΚ είναι θεμιτό να επιθυμεί την προσφυγή στη λαϊκή έκφραση έχοντας καταγράψει κάποιες, έστω επίπλαστες, θετικές εξελίξεις. Γι’ αυτό και οι εκλογές δεν μπορεί να αποτελούν άμεση προτεραιότητα του. Η ένταξη μας στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης από το 2013, φαντάζει ως πολύ πιο επαρκής λόγος για να επικαλεστεί η κυβέρνηση την ανάγκη πρόσφατης λαϊκής εντολής. Κι αυτό, αν συμβεί, θα γίνει το επόμενο, κι όχι το φετινό, φθινόπωρο!!

Κων/νος Μανίκας

Οικονομολόγος - Ψυχολόγος