Προμετωπίδα των ελληνικών διεκδικήσεων έναντι της τρόικας έχει γίνει το
θέμα της μείωσης του ΦΠΑ, ειδικά στην εστίαση, με την προοπτική η δημοσιονομική
σταθεροποίηση και οι αναπτυξιακές αναπνοές των ιδιωτικοποιήσεων, των άμεσων
ξένων επενδύσεων και της αξιοποίησης του ΕΣΠΑ να δημιουργήσουν τις συνθήκες για
γενικευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις και σύντομα την υιοθέτηση ενός σταθερού
και χαμηλού επίπεδου φόρου εισοδήματος, ειδικά για τις επιχειρήσεις.
Είναι γεγονός ότι η κλιμάκωση της αύξησης των φορολογικών βαρών, ιδιαίτερα σε περιόδους παρατεταμένης και βαθιάς ύφεσης όπως η σημερινή, οδηγεί σε καθίζηση αντί σε μεγέθυνση τα κρατικά έσοδα. Είναι όμως εξίσου γεγονός ότι η αντίστροφη πορεία του περιορισμού της φορολογίας δεν είναι υποχρεωτικό ότι θα οδηγήσει άμεσα σε βελτίωση των φορολογικών πόρων. Αν δεν εκπληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις δεν αποκλείεται να προκύψει μια πρόσκαιρη περαιτέρω κατάρρευση.
Είναι γεγονός ότι η κλιμάκωση της αύξησης των φορολογικών βαρών, ιδιαίτερα σε περιόδους παρατεταμένης και βαθιάς ύφεσης όπως η σημερινή, οδηγεί σε καθίζηση αντί σε μεγέθυνση τα κρατικά έσοδα. Είναι όμως εξίσου γεγονός ότι η αντίστροφη πορεία του περιορισμού της φορολογίας δεν είναι υποχρεωτικό ότι θα οδηγήσει άμεσα σε βελτίωση των φορολογικών πόρων. Αν δεν εκπληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις δεν αποκλείεται να προκύψει μια πρόσκαιρη περαιτέρω κατάρρευση.
Ο ένας κίνδυνος είναι η μείωση του ΦΠΑ να μην περάσει στις τελικές τιμές
καταναλωτή με τη δικαιολογία ότι οι προηγούμενες αυξήσεις του είχαν
απορροφηθεί από τις επιχειρήσεις, αφού οι τιμές δεν προσαρμόστηκαν ανοδικά
τουναντίον σε πολλές περιπτώσεις μειώθηκαν σημαντικά.
Ο άλλος κίνδυνος είναι οι μειώσεις να περάσουν μεν στις τιμές αλλά οι
«καταβεβλημένοι» επαγγελματίες να μην βελτιώσουν το ρυθμό καταβολής του ΦΠΑ
(που σε σημαντικό βαθμό παρακρατείται παρανόμως) αλλά να συνεχίσουν την ίδια
πρακτική αξιοποιώντας την όποια επιπρόσθετη ρευστότητα από την αύξηση της
ζήτησης (κυρίως στον τουριστικό τομέα κι ελέω των σε Κύπρο και Μ.Ανατολή)
εξελίξεων για κάλυψη προσωπικών αναγκών. Ευχή μας θα ήταν η όποια αύξηση
τζίρου να οδηγήσει τουλάχιστον σε νέες προσλήψεις και αναβάθμιση των
παραχόμενων υπηρεσιών.
Όσο κι αν οι αλλαγές στον τρόπο καταβολής του ΦΠΑ δημιουργούν
συνθήκες περιορισμού της παράνομης παρακράτησης του, μια αντίληψη που
μετατρέπεται σε συλλογική δράση δύσκολα αντιστρέφεται με ρυθμούς ανάλογους,
πόσο δε μάλλον με ταχύτερους, από αυτούς με τους οποίους αναπτύχθηκε. Αν δεν
ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτοματοποίησης είσπραξης του ΦΠΑ από το κράτος
μάλλον θα πρέπει να συμβιβαστούμε με αυτήν την κατάσταση για αρκετά χρόνια
ακόμα.
Ανάλογες «παγίδες»
υπάρχουν και με το ζήτημα του flat rate. Σε μια χώρα χωρίς ολοκληρωμένο περιουσιολόγιο,
με περιορισμένους φορολογικούς ελέγχους, γενικευμένη διαφθορά και συναλλαγή,
ατελείωτη γραφειοκρατία, η μείωση των φορολογικών συντελεστών είναι σίγουρο ότι θα χρειαστεί κάποιο χρόνο και άμεση προώθηση όλων των σχετικών διοικητικών δράσεων, για να αποφέρει σοβαρά φορολογικά έσοδα. Πέραν του ότι η μείωση φόρων στις επιχειρήσεις δεν θα μεταφέρει αυτόματα ποσά σε νέα επενδυτικά πλάνα (σε περίοδο κατακρήμνισης της ζήτησης), ούτε τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Είναι γνωστό ότι οι επενδυτές αξιολογούν πρωτίστως τη σταθερότητα και
απλότητα του συστήματος, το μεταφορικό και ενεργειακό κόστος κι όλους τους
άλλους μη συστημικούς παράγοντες που αναφέραμε πιο πάνω από αυτή καθαυτή τη
φορολογική επιβάρυνση. Στο βαθμό όμως που θα μπορούμε το επόμενο διάστημα να
διασφαλίσουμε ένα τέτοιο αξιόπιστο επενδυτικό περιβάλλον, το flat rate θα είναι το
απαραίτητο κερασάκι για την εκτίναξη της ανταγωνιστικότητας μας, ειδικά σε
σχέση με γειτονικούς «αντιπάλους».
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια