Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος-Ψυχολόγος

Η τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ήταν από αυτές τις περιπτώσεις όπου το μαύρο και το άσπρο περιπλέκονται ώστε οι μη μυημένοι να δυσκολεύονται να κατανοήσουν αν πρόκειται για μια επιτυχία ή για το μεγαλύτερο σκάνδαλο των τελευταίων ετών. Είναι γεγονός ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες δεν ξεπέρασαν τα 6-7 δισ., ευρώ άρα η επιβάρυνση του δημοσίου χρέους θα είναι περιορισμένη, αποφεύγεται το κούρεμα των ομολογιούχων και των καταθέσεων και το σύστημα περνά σε ιδιωτικά χέρια, όπως ήταν ο στόχος από την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση. Ακούν όμως αυτά για να αισθανόμαστε ικανοποιημένοι από τις εξελίξεις;

Το ΤΧΣ είδε τα 40 + 7 δισ. ευρώ της συμμετοχής του να εξαϋλώνονται κι ο ελληνικός χρηματοπιστωτικός τομέας να αποτιμάται στα 750 εκ., όταν η σημερινή χρηματιστηριακή αξία βρίσκεται στα 3 δισ. και τα ίδια κεφάλαια των τραπεζών αγγίζουν τα 18 δισ. Να ξεπεράσουμε το ότι οι ίδιοι που πέρσι έβλεπαν ξεπούλημα στην προσπάθεια πώλησης των μετοχών του ΤΧΣ, όταν άξιζαν περίπου 20 δισ., γίνονται τώρα οι μεγαλύτεροι τιμητές ενός πραγματικού ξεπουλήματος τις συνθήκες για το οποίο οι ίδιοι δημιούργησαν.

Να παραβλέψουμε κι ότι χάθηκε πλήρως ο δημόσιος έλεγχος ενώ η κρατική χρηματοδότηση συνεχίζεται. Να λησμονήσουμε τον κλαυθμό και οδυρμό για τις απώλειες των μικροομολογιούχων από το PSI σε αντίθεση με την τωρινή εκκωφαντική σιωπή για τον μηδενισμό της περιουσίας των μικρομετόχων και τον αποκλεισμένο από τις ΑΜΚ. Ακόμα κι αν τα πράξουμε όλα αυτά, παραμένουν μερικά σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν πολιτικά στελέχη και δημοσιολογούντες αναλυτές για να εξάρουν το τελικό αποτέλεσμα.

Βασική δικαιολογία είναι τα πιεστικά χρονικά περιθώρια. Μα αυτά δεν προέκυψαν από θεϊκή βούληση! Συγκεκριμένες  πολιτικές επιλογές τα δημιούργησαν. Η “περήφανη” διαπραγμάτευση εξώθησε τα πράγματα σε ένα στενό πλαίσιο. Πρόκειται για την ίδια πρακτική που άφησε πίσω της τους κεφαλαιακούς ελέγχους, που εξελίσσονται σε ουδέν μονιμότερο του προσωρινού (εντείνοντας την αδυναμία αποπληρωμής των δανείων) και την επάνοδο στη ύφεση και κάποιοι βιάζονται να υποτιμήσουν τις επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία λησμονώντας την συνδυαστική λειτουργία της μαζί με τα capital controls κι ότι από το 1,8% ανάπτυξη, το τελευταίο τρίμηνο του 2014, φθάσαμε αισίως στο -1,1% . Δεν είναι και τόσο μικρή η απόσταση.

Ακόμα πιο σαθρό είναι το επιχείρημα ότι υπήρξε μειωμένο ενδιαφέρον από τους ιδιώτες για την ΑΜΚ γι” αυτό και η… αγορά καθόρισε τόσο χαμηλά τις τιμές. Ελεύθερη αγορά με προκαθορισμένα υψηλά όρια συμμετοχής και αποκλεισμό μικρομετόχων δεν υπάρχει. Πως να μην θεωρηθεί ότι έχει υπάρξει προσυνεννόηση για τόσο χαμηλή τιμή, όταν “εξασφαλίστηκε” για τα hedge funds η αποκλειστικότητα και ο ελάχιστος χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης της διαδικασίας;

Όσο για τα υπονοούμενα σχετικά με εσκεμμένη υποεκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών κατά την προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση που δικαιολογεί την επιμονή των Ευρωπαίων να διατηρηθούν τα αδιάθετα 11 δισ. για μελλοντικές χρήσεις, να υπενθυμίσω ότι έτσι κι αλλιώς το ΤΧΣ δίνει αυτά τα ποσά αποκλειστικά για κεφαλαιακή ενίσχυση. Ξεχάσαμε την τότε συζήτηση για κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας που απορρίφθηκε; Η επιδείνωση της οικονομίας αλλάζει τα δεδομένα, όπως θα τα αλλάξει και σε λίγους μήνες που έρχονται τα νέα stress test και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει νέα κεφαλαιακή τρύπα ειδικά αν δεν έχουν προωθηθεί γενναίες ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια.