Συμμετέχω και παρακολουθώ τις αθλητικές εκδηλώσεις από πολύ μικρός και το μπάσκετ ήταν η μεγάλη μου αγάπη από την εποχή που ελάχιστοι ασχολούνταν στην Ελλάδα με το άθλημα, πριν την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού τίτλου από την Εθνική μας το 1987. Θυμάμαι πολλές σκηνές βίας στα γήπεδα, άλλες να ξεκινούν από ένταση στην κερκίδα, άλλες να πυροδοτούνται από αντιδράσεις παικτών σε διαιτητικές αποφάσεις ή υπερβολικά σκληρό παιχνίδι αντιπάλων. Η χθεσινή όμως συμπλοκή ανάμεσα σε Έλληνες και Σέρβους αθλητές σε ένα φιλικό αγώνα μπάσκετ, δεν είχε μόνο κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά και μια εξέλιξη στο επίπεδο των συνεπειών που αναδεικνύει κάποιους από τους λόγους της απογοήτευσης και της απαξίωσης γενικότερα των θεσμών από σημαντικό μέρος των πολιτών.

Αρκούσε ένας τυπολάτρης διαιτητής (ο κ.Χριστοδούλου) που θεώρησε θεμιτό σε ένα φιλικό αγώνα που όδευε προς το τέλος του να αποβάλει τον Σέρβο προπονητή (κ.Ίβκοβιτς). Αρκούσε η απερίσκεπτη, εγωιστική αντίδραση του πολύπειρου προπονητή που αξιολόγησε ως σκόπιμο να επιδείξει την πυγμή του την πιο ακατάλληλη στιγμή (για πολλούς ως δείγμα ανθεκτικότητας ενόψει της παρουσίας του στο Ελληνικό πρωτάθλημα). Όταν μάλιστα αυτός ο προπονητής αποτελεί, λόγω ηλικίας και αθλητικής διαδρομής, τον δεύτερο «πατέρα» για τους πολλούς νεαρούς αθλητές της ομάδα του, είναι σίγουρο ότι αυτή του η κίνηση λειτούργησε ερεθιστικά στο υποσυνείδητο τους. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η απλή αφορμή ενός σκληρού μαρκαρίσματος, αρκούσε για να οδηγήσει σε γενική σύρραξη.

Σκοπός μου δεν είναι να αναλύσω ούτε τους στιγμιαίους ψυχολογικούς μηχανισμούς που οδηγούν στην ανάγκη μιας τέτοιας αντίδρασης, ούτε στα συσσωρευμένα απωθημένα από πρότερες εμπειρίες που μπορεί να αναζητούν μια διέξοδο εκτόνωσης. Δεν συμφωνώ βέβαια με κάποιους νεότευκτους δημοσιολόγους που προσπαθούν να μας πείσουν ότι όποιος έχει ασχοληθεί με τον αθλητισμό θα πρέπει να θεωρεί τέτοια φαινόμενα σχεδόν αυθύπαρκτα και σύμφυτα με αυτή την κοινωνική εκδήλωση, αλλά είναι γεγονός ότι η ένταση της εξέλιξης ενός αγώνα, και γενικώς οι έντονα στρεσσογόνες καταστάσεις προδιαθέτουν για απότομες, απερίσκεπτες αντιδράσεις. Αυτό όμως δεν αποτελεί δικαιολογία για ανούσιες κοκορομαχίες, όπως οι χθεσινές στο ΟΑΚΑ.

Μεγαλύτερη σημασία για αυτό το συμβάν έχουν δυο γεγονότα. Πρώτιστα, οι εμπλεκόμενοι αθλητές στην πλειοψηφία τους ανήκουν σε Ελληνικές ομάδες και πρόκειται να βρεθούν πολλές φορές αντιμέτωποι στις εσωτερικές και διεθνείς διοργανώσεις. Αν το κλίμα αντιπαράθεσης σε εθνικό και συλλογικό επίπεδο, συντηρηθεί ευσχήμως από τα κάποια αθλητικά μέσα ενημέρωσης και μερίδα θερμοκέφαλων φιλάθλων, είναι πολύ πιθανό η ερχόμενη χρονιά να κυλήσει με παρόμοια συμβάντα, που έχοντας και την πιο ενεργή συμμετοχή οπαδών των ομάδων μπορεί να οδηγήσει σε πρωτοφανή έκτροπα.

Το δεύτερο και πιο κομβικό σημείο, τόσο για τον τρόπο που επηρεάζει τις μετέπειτα εξελίξεις όπως αυτές που αναφέραμε πιο πάνω, αλλά και το παράδειγμα που δίνει στη νέα γενιά και συνολικότερα την κοινωνία, είναι η πειθαρχική αντιμετώπιση του θέματος από τις αρμόδιες αρχές. Έκπληκτοι ακούσαμε τον κ.Βασιλακόπουλο να διαβεβαιώνει περιχαρής ότι δεν θα υπάρξουν κυρώσεις σε κανέναν αθλητή!! Ο αγώνας δεν διεξάγονταν με την επίβλεψη της FIBA αλλά απλά υπό την χαλαρή αιγίδα της και διοργανώτρια αρχή ήταν η Ελληνική Ομοσπονδία. Άρα από τη στιγμή μάλιστα που το επίσημο φύλλο αγώνα δεν αναφερόταν σε συγκεκριμένα πρόσωπα μοιάζει δύσκολο να τιμωρηθεί άμεσα οποιοσδήποτε.

Σε αυτή την εποχή κρίσης αξιών και θεσμών, η συγκάλυψη και η προσπάθεια ωραιοποίησης της πραγματικότητας, όσο κι αν φαντάζει για κάποιους ευεργετική ελέω πιθανών αθλητικών επιτυχιών, το μόνο που καταφέρνει είναι να βυθίσει στην πλήρη ανυποληψία και τον αθλητικό χώρο (όχι ότι βρισκόταν και ιδιαίτερα υψηλά). Αν αυτό επιδιώκουν ακόμα όσοι διοικούν τον αθλητισμό, θα έπρεπε να έχουν παραδειγματιστεί από το στίγμα των επανειλημμένων κρουσμάτων ντόπινγκ που ντρόπιασαν διεθνώς τη χώρα και να αποζητούν την καθαρότητα στις διαδικασίες, την δίκαιη τιμωρία και την προσπάθεια ο χώρος του αθλητισμού να αποτελεί ένα παράδειγμα υγιούς άμιλλας. Αλλά δυστυχώς, μάλλον δεν είναι αυτός ο αντικειμενικός σκοπός κάποιων...



Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος