Τα κεντρικά δελτία ειδήσεων κι οι ειδησιογραφικές εκπομπές προέβαλλαν τις τελευταίες ημέρες τον Γ. Καρατζαφέρη να επιδίδεται σε μια αυτόκλητη διαμεσολαβητική προσπάθεια για την έναρξη διαλόγου σχετικά με τη λεγόμενη «επανένωση» της Κεντροδεξιάς. Η συζήτηση αυτή βέβαια για να έχει αντικείμενο οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε προκαταβολικά δυο βασικά στοιχεία. α) Ποια είναι τελικά η επιθυμητή φυσιογνωμία μιας σύγχρονης Ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς παράταξης; β) Πως τοποθετείται μια τέτοια παράταξη, με βάση τις ιδεολογικές αναφορές της, στο ζήτημα της δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, των όρων και των επιπτώσεων του μνημονίου, των προτεραιοτήτων του νέου αναπτυξιακού μοντέλου;

Ξεκινώντας από το τελευταίο, είναι αδιανόητο με πρόσχημα των απρόσκοπτο δανεισμό της χώρας, που κανείς δεν αρνείται, να δίνεις συγχωροχάρτι στις κυβερνητικές επιλογές 7 μηνών, που διόγκωσαν το έλλειμμα του 2009, απαξίωσαν τη διεθνή εικόνα μας με ατυχέστατες δηλώσεις, εκτόξευσαν τα spreads, απέτυχαν να προωθήσουν την έγκαιρη οργάνωση ενός ακραιφνούς Ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης (που ενεργοποιήθηκε αφού είχαμε συρθεί στην αγκαλιά του ΔΝΤ!), και τελικά απεδέχθησαν αδιαπραγμάτευτα έναν ακριβό δανεισμό με όρους που στην πορεία οι ίδιοι οι συντάκτες του έρχονται να αμφισβητήσουν την αποτελεσματικότητα τους.

Είναι χαρακτηριστική από τη μια η πλήρης αποτυχία επίτευξης του αποπληθωρισμού, κι από την άλλη η σπουδή των «συμβούλων» μας να προτείνουν επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανεικών διαβλέποντας την αδυναμία εξόδου στις αγορές και το διαχειριστικό αδιέξοδο στο οποίο οδηγούμαστε. Το μνημόνιο δεν μπορεί να στηρίζεται από κάποιους τμηματικά. Κρατώντας δηλαδή το δανεισμό αλλά αποποιούμενοι της ευθύνης των κοινωνικών συνεπειών που περιγράφονταν με λεπτομέρεια στο κείμενο που υπέγραψαν.

Τα διακριτό ύφος μιας σύγχρονης Κεντροδεξιάς παράταξης έχει τις αναφορές της στον ριζοσπαστικό, κοινωνικό φιλελευθερισμό της ιδρυτικής διακήρυξης της ΝΔ, προσαρμοσμένο στις σημερινές ανάγκες, των παγκοσμιοποιημένων, ανοικτών αγορών κι των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων. Η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά έχει καθορίσει ευκρινώς το ρόλο του κράτους στην οικονομία που δεν μπορεί να λειτουργεί ως επιχειρηματίας ή διαμεσολαβητής ανάμεσα στα αντικρουόμενα επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά με επιτελικό, ευέλικτο σχήμα οφείλει να λειτουργεί ως επόπτης εφαρμογής των κανόνων που διασφαλίζουν την αποφυγή των χρόνιων παθογενειών μας όπως είναι η γραφειοκρατία, η διαφθορά και η ολιγοπωλιακή χειραγώγηση της αγοράς.

Η ΝΔ έχει ξεκάθαρο στίγμα όσον αφορά την ανάγκη μεταρρυθμίσεων που αυτή πρώτη επιχείρησε να προωθήσει με το σύνολο της αντιπολίτευσης και της συνδικαλιστικής ηγεσίας απέναντι της. Δεν δικαιούνται λοιπόν όσοι ετεροχρονισμένα και υπό διεθνή πίεση ανακάλυψαν την ανάγκη διαρθρωτικών αλλαγών (που συχνά προωθούνται αποσπασματικά ή με ακραίο τρόπο) να την εγκαλούν για τη συνέπεια της σε αυτό το θέμα. Δεν δικαιούνται όσοι τώρα προσχωρούν στην αναγκαιότητα ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων, αναδιάρθρωσης του ασφαλιστικού συστήματος, προώθησης των ιδιωτικοποιήσεων, να εγκαλούν τη ΝΔ που με συνέπεια και κόντρα στις λαϊκές αντιδράσεις επιχείρησε στο μέτρο του δυνατού να προωθήσει αυτές τις πολιτικές. Δεν δικαιούνται όσοι μετέτρεψαν το λαϊκισμό σε τέχνη, σε οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό επίπεδο να προσάπτουν στη ΝΔ τέτοιες «αρετές» επειδή είχε το θάρρος να προτείνει έναν εναλλακτικό δρόμο με έμφαση στην ανάπτυξη που μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις εκτέλεσης του μνημονίου και να δώσει ελπίδα στην αγορά.

Οι εκτός ΝΔ «συνιστώσες» της Κεντροδεξιάς δεν έχουν αποδείξει ούτε τη διακριτή ιδεολογική υπόσταση τους, ούτε πείθουν ότι οι λόγοι απομάκρυνσης τους, συνήθως εθελούσιας, από την παράταξη δεν οφείλονταν σε καθαρά προσωπικές διαφωνίες και απωθημένα του παρελθόντος. Ο κ. Καρατζαφέρης εγκατέλειψε την παράταξη όταν κατέφυγε σε αήθη προσωπική επίθεση εναντίον του Κ. Καραμανλή και του Α. Σπηλιωτόπουλου. Αφού περιπλανήθηκε στα όρια της ακροδεξιάς ελέω αντίστοιχης Ευρωπαϊκής έξαρσης, μιλώντας για την ανάγκη να συμμετέχουν και οι πιο ακραίες δεξιές εκφάνσεις στο σύστημα, μετατράπηκε μετά τις τελευταίες εκλογές σε «συνετό» κυβερνητικό συνομιλητή. Ο καιροσκοπισμός και η τέχνη του «χαμαιλέοντα» δεν αποτελούν ιδεολογικό στίγμα, ικανό να μπει στη διαδικασία πολιτικού διαλόγου.

Οι κ.κ. Ανδριανόπουλος, Μάνος και Κοντογιαννόπουλος κατέφυγαν σε μια προσπάθεια προσωπικής πολιτικής επιβίωσης στη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ επιχειρώντας μάλιστα τον ανοίκειο συμβιβασμό του νεοφιλευθερισμού με το σοσιαλισμό. Εάν μπορούσαν να συμμετέχουν στη ΝΔ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Αβέρωφ, τι τους εμποδίζει να συντρέξουν στην προσπάθεια του Αντώνη Σαμαρά, αν στόχος τους είναι η συσπείρωση κι όχι η διάλυση της παράταξης; Όσο κι αν οι νεοφιλελεύθερες ιδέες δεν μπορούν να αποτελούν τον πυρήνα της Κεντροδεξιάς πολιτικής, όπως σωστά ανέφερε ο Α. Σαμαράς, τέτοια μικρά ακραιφνή κόμματα ή εσωκομματικές ομάδες συνεργάζονται διεθνώς με τον κύριο φορέα της Κεντροδεξιάς για το σχηματισμό κυβέρνησης. Σε μια χώρα που οι συνεργασίες δεν λειτουργούν αποδοτικά ο ρόλος αυτών των απόψεων είναι συμπληρωματικός και ενισχυτικός της κύριας ιδεολογικής αντίληψης.

Όσο για την κ. Μπακογιάννη η ρήξη με τη ΝΔ ήταν προδιαγεγραμμένη λόγω της ιστορικής σύγκρουσης της οικογένειας Μητσοτάκη με τον Α. Σαμαρά και η υπόθεση του μνημονίου ήταν η απαραίτητη αφορμή για να εκδηλωθεί μια αντίθεση που θα έφερνε τα πράγματα στο απροχώρητο. Σε όλο αυτό το διάστημα όμως δεν έχουμε ακούσει κάποιες ξεκάθαρες πολιτικές τοποθετήσεις σε οικονομικό, διαχειριστικό ή διοικητικό επίπεδο που να μας πείθουν για τη διακριτή πολιτική παρουσία της κ. Μπακογιάννη. Ο ετεροπροσδιορισμός ως «υπεύθυνου». μέσω της συκοφαντίας του Α. Σαμαρά ως λαϊκιστή δεν συνιστούν, ιδεολογική υπόσταση.

Η Κεντροδεξιά οφείλει να απεγκλωβιστεί από τις μικροκομματικές νοοτροπίες του παρελθόντος, το διαρκή συμβιβασμό με τις προσωπικές διαδρομές στελεχών της, την ανακύκλωση του κομματικοδίαιτου παραγοντισμού. Οφείλει να ανοιχτεί στην κοινωνία και να αναζητήσει, με όπλο την ξεκάθαρη ιδεολογία της και μια ανανεωμένη ομάδα στελεχών που αντιπροσωπεύουν τις σημερινές κοινωνικές ανάγκες, εκείνες τις κοινωνικές συμμαχίες με τα δυναμικά, δημιουργικά στρώματα, που θα της επιτρέψουν μέσα από ένα σύγχρονο σχέδιο για την μετεξέλιξη του τόπου να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών. Αυτό επιχειρεί ο Αντώνης Σαμαράς κι όσοι ειλικρινά ενδιαφέρονται για το μέλλον της Κεντροδεξιάς, ας δηλώσουν παρόντες στο μαχητικό προσκλητήριο.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος