Διθυραμβικά προσέγγισαν τα κραταιά ΜΜΕ την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής μέρους του δανείου των 110 δις (δεν περιλαμβάνονται οι καταβληθείσες 3 πρώτες δόσεις) που μας χορηγήθηκε από την Τρόικα. Θεμιτό, στο βαθμό που η χώρα ήταν προφανές ότι δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, λόγω των υπέρογκων τόκων ανά έτος, που συνεπάγονταν η χρονικά περιορισμένη δανειακή σύμβαση. Αποτελεί βέβαια απορίας άξιον, πως τόσοι εξέχοντες τεχνοκράτες δεν είχαν εξαρχής κατανοήσει με βάση τα θεμελιώδη δεδομένα και τις προοπτικές βαθιάς ύφεσης της Ελληνικής οικονομίας, ότι δεν υπήρχε λογική πιθανότητα έγκαιρης ανταπόκρισης μας, μέσα σε ένα τόσο στενό πλαίσιο. Ήταν άραγε μια τυχαία αδυναμία αντίληψης της πραγματικότητας, υπερεκτιμήθηκε η δυναμική των μνημονιακών πολιτικών ή απλά η κυβέρνηση και οι δανειστές της επένδυσαν στη δημιουργία φοβικού κλίματος που θα επέτρεπε υπό τη δαμόκλειο σπάθη της χρεοκοπίας, τη λήψη επώδυνων αποφάσεων;

Με την επιμήκυνση, από τη μια η χώρα έχει την ευκαιρία, εφόσον κατορθώσει να αποκτήσει αναπτυξιακή δυναμική (πράγμα αμφίβολο με τις έως τώρα εξελίξεις), να αποκτήσει συντομότερα πρωτογενή πλεονάσματα και αυξάνει τις πιθανότητες της να απευθυνθεί στις αγορές σε εύλογο χρονικό διάστημα (οι κυβερνητικές δηλώσεις για μια τέτοια κίνηση μέσα στο 2011 ήταν επιεικώς υπερφίαλες!). Η απευκταία προοπτική αναδιάρθρωσης του συνολικού χρέους μας δεν εξαλείφεται, αλλά εάν έστω και με χαρακτηριστική καθυστέρηση, αποκτήσουμε ένα πιο δημιουργικό και αποδοτικό μίγμα πολιτικής, υπάρχουν πλέον σοβαρές πιθανότητες να μην χρειαστεί καν να μπούμε σε αυτή τη συζήτηση, το επόμενο διάστημα.

Από την άλλη όμως η χώρα θα επωμιστεί μερικά δις επιπλέον τόκων, αφού το επιτόκιο θα αναπροσαρμοστεί προς τα πάνω (5,8% αντί 5,2%) και η μνημονιακή «ομπρέλα» θα παραμείνει στη χώρα για μια δεκαετία, με άγνωστες προς το παρόν μελλοντικές απαιτήσεις. Ταυτόχρονα είναι πολύ πιθανό ενόψει των επόμενων εθνικών εκλογών και μέσα σε ένα κλίμα μεγαλύτερης χαλαρότητας, αντί να υπάρξει μια προσπάθεια επούλωσης συγκεκριμένων «πληγών» σε ευαίσθητες κοινωνικά και οικονομικά ομάδες, να μπούμε σε ένα παιχνίδι παροχολογίας (δεν θα είναι δύσκολο στο ΠΑΣΟΚ, να θυμηθεί τον αληθινό εαυτό του!) που θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη παράταση της δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Τη στιγμή μάλιστα που τρόπος σχεδιασμού του νέου Ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, με την πιθανή συμμετοχή και των ιδιωτών επενδυτών, καθιστά απαγορευτική κάθε σκέψη προσφυγής σε αυτόν, οι συμβιβασμοί με το ΠΑΣΟΚικό συνδικαλιστικό κατεστημένο στην προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών και η περαιτέρω καθυστέρηση στην εκπόνηση ενός αποτελεσματικού αναπτυξιακού πλάνου μπορεί να οδηγήσει με μικρή ίσως καθυστέρηση, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, στα ίδια ακριβώς αδιέξοδα.

Η χρονική επιμήκυνση είναι ευχή στο βαθμό που αποτρέπει τα άμεσα σενάρια χρεοκοπίας, εύκολα όμως μπορεί να αποδειχθεί κατάρα για μια κυβέρνηση που ακολουθεί μια πολιτική μεταρρυθμίσεων τις οποίες δεν πιστεύει, και αδυνατεί να προχωρήσει σε αυτονόητες επιλογές που θα τονώσουν την αγορά και θα επαναφέρουν την αισιοδοξία στους πολίτες. Η φοβία του μνημονιακού «μπαμπούλα» δεν αποτελεί επαρκές κίνητρο δημιουργικότητας.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος