Όπως υπονοεί η γνωστή παροιμία, κάποιοι ανακαλύπτουν στις διάφορες συγκυρίες πρόσφορο έδαφος εκμετάλλευσης των συνθηκών, ώστε να επιβάλλουν περαιτέρω τις επιθυμίες τους. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με όλους τους παράγοντες που «διαπλέκονται» όσον αφορά την εκτέλεση του μνημονίου. Ιδιαίτερα στο ζήτημα των εργασιακών σχέσεων και των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα, τόσο η Τρόικα, όσο κι η κυβέρνηση, οι εργοδότες και το συνδικαλιστικό κίνημα, ορμώμενοι από διαφορετικά κίνητρα, εκμεταλλευόμενοι την υπαρκτή ανάγκη για μεγαλύτερη ελαστικότητα των όρων λειτουργίας επιχειρήσεων που βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός εργασιακού «Μεσαίωνα».

Ήταν εξαρχής δεδομένο ότι η Τρόικα, ακόμα κι αν τυπικά δεν την αφορά άμεσα ο τρόπος που οι κοινωνικοί εταίροι διαχειρίζονται τις σχέσεις τους, αναζητούσε μεθόδους για να μειωθούν οριζόντια οι αποδοχές και στον ιδιωτικό τομέα. Συνειδητοποίησε όμως ότι η ευθεία επιβολή μιας τέτοιας ρύθμισης δεν ήταν εφικτή επειδή το ισχυρό συνδικαλιστικό κίνημα (κυρίως ΠΑΣΟΚικής καταγωγής) δεν θα μπορούσε να την αποδεχθεί, δημιουργώντας κοινωνική οξύτητα και εσωτερικές αντιθέσεις στο κυβερνών κόμμα, τέτοιες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε γενικότερη πολιτική αστάθεια.

Ο εναλλακτικός λοιπόν δρόμος ήταν η παραίνεση για διευκόλυνση των υπό επιβίωση επιχειρήσεων με μειώσεις στους βασικούς μισθούς. Αυτό που ευσχήμως μένει ακόμα αδιευκρίνιστο είναι οι όροι και οι προϋποθέσεις για να υπαχθεί μια επιχείρηση σε αυτή τη διαδικασία. Η κυβέρνηση (εσκεμμένα ή από ανικανότητα;) δεν έχει ήδη ξεκαθαρίσει το τοπίο, και με τις συνεχείς επαναδιατυπώσεις του συγκεκριμένου χορίου στο μνημόνιο, αφήνει το περιθώριο για κάθε είδους ερμηνεία και διεκδικήσεις από πλευράς εργοδοτών.

Ο ΣΕΒ σε αυτή τη λογική θεώρησε σκόπιμο να επαναφέρει στο τραπέζι των συζητήσεων ακόμα και θέμα ουσιαστικής κατάργησης των υπερωριών με χορήγηση επιπρόσθετων ρεπό. Αν κρίνει βέβαια κανείς από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων δεν καταβάλει τις αμοιβές των υπερωριών, με το φόβητρο της απόλυσης, δεν θα έπρεπε να περιμένει διαφορετική αντιμετώπιση από τον ΣΕΒ. Με την προοπτική του κλεισίματος μιας επιχείρησης (οι λογιστικές αλχημείες είναι εύκολες) απαιτούν ακόμα περισσότερα από αυτά που φαινομενικά καταγράφει ακόμα και το μνημόνιο.

Η σημερινή ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις συμβατικές υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη θεσμική του θέση και την κομματική ταυτότητα από την οποία δεν επιθυμεί να απαγκιστρωθεί πλήρως (δεν μπορεί να μείνει κι έξω από τις μελλοντικές εξελίξεις στο χώρο!). Γι’ αυτό και συχνά παλινδρομεί ανάμεσα σε ακραίες απαιτήσεις που ελάχιστη σχέση έχουν με τα δεδομένα και σε συναίνεση σε πολιτικές που αλλάζουν οριστικά το εργασιακό τοπίο..

Τελικός όμως κριτής των πάντων παραμένει ο Ελληνικός λαός. Οι χιλιάδες των νέων ανέργων. Οι νέοι πτυχιούχοι που αντιλαμβάνονται ότι εμμέσως επιχειρείται η απομάκρυνση τους από τον τόπο που αγαπούν, αφού οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας τους μετατρέπουν σε επαίτες ψιχίων αξιοπρέπειας. Και όσο κι αν επιχειρούν να ενσπείρουν μέσα τους το φόβο, η απάντηση τους θα είναι αποστομωτική.


Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος