Οι κρίσιμες οικονομικές εξελίξεις συχνά επισκιάζουν τα ανησυχητικά γεγονότα όσον αφορά τα εθνικά μας θέματα. Ο Τούρκος Υπ. Εξωτερικών, κ. Νταβούντογλου, αναφέρεται (εκ παραδρομής ή συνειδητά;) στην ήδη ύπαρξη συνεργασίας των δυο πλευρών στο Αιγαίο, ενώ τουρκικά δημοσιεύματα προαναγγέλλουν την υπογραφή συμφωνίας για το ζήτημα, το αμέσως επόμενο διάστημα. Τα Σκόπια προετοιμάζονται για την άσκηση πίεσης ενόψει της προοπτικής ένταξης των χωρών των Δ. Βαλκανίων σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, αφήνοντας υπονοούμενα για αποχώρηση από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενώ οι διαρροές από τα περιβόητα Wikileaks έδιναν την εικόνα συμβιβαστικής διάθεσης από την Ελληνική πλευρά. Ο Σ. Μπερίσα δηλώνει επίσημα ότι δεν είναι θιασώτης της ιδέας περί Μεγάλης Αλβανίας, αλλά ταυτόχρονα από μέρος της πολιτικής ηγεσίας εγείρεται θέμα για τον προσδιορισμό των χωρικών τους υδάτων με την Ελλάδα.

Οι πάγιες θέσεις του κ. Παπανδρέου περί μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης με τους γείτονες μπορεί να μην έχουν φέρει κάποια θετικά αποτελέσματα τόσα χρόνια (τουναντίον μάλλον εξέθρεψε μια πιο διεκδικητική διάθεση από πλευράς τους), έχει όμως δημιουργήσει ένα περιβάλλον που υπό τις παρούσες δύσκολες οικονομικές συνθήκες για τη χώρα, περιορίζουν ακόμα περισσότερο τις διαπραγματευτικές της δυνατότητες. Η διπλωματική πίεση σε μια χώρα που εξαρτάται απόλυτα από τις διαθέσεις των αγορών και του τραπεζικού κατεστημένου, θα έχει μεγαλύτερη ένταση, προβάλλοντας ως αντίβαρο ενός «έντιμου» συμβιβασμού τη δραστική μείωση των αμυντικών δαπανών αλλά και τα πιθανά οικονομικά οφέλη από την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων που μένουν ανενεργοί λόγω των πολιτικών διαφορών.

Επειδή η έννοια του τυχαίου σε αυτό το επίπεδο υπάρχει μόνο στη σφαίρα του φαντασιακού, οι επανειλημμένες προτροπές έμπειρων πολιτικών όπως ο κ. Νταβούντογλου για άμεση επίλυση των διαφορών μας μέσω της «Χάγης», οι διαρροές για πιο ελαστικές θέσεις την νέας Ελληνικής κυβέρνησης όσον αφορά το Σκοπιανό, αλλά και οι αντιφάσεις της Αλβανικής πολιτικής ανάμεσα στο μεγαλοϊδεατισμό και τη σύνεση, δεν μπορεί να αποτελούν, ως συνδυασμός, μια συγκυριακή σύμπτωση.

Η Ελληνική κυβέρνηση έδειξε εξαιρετική έλλειψη διαπραγματευτικής ικανότητας στο θέμα της οικονομικής στήριξης της χώρας και αναπροσαρμόζει συνεχώς τη ρητορική της μπρος στις δυσμενείς εξελίξεις, δέσμια της κοντόφθαλμης αντίληψης των δεδομένων. Με αυτή τη λογική είναι αμφίβολο το που μπορεί να οδηγηθούν οι όποιες διαπραγματεύσεις σε τόσα πολλά ανοικτά πεδία.

Ο τρόπος καθορισμού των οικονομικών ζωνών στο Αιγαίο μπορεί να αποτελέσει μια βραδυφλεγή βόμβα στα «πλευρά» της χώρας. Η αποδοχή ενός προσωρινού ονόματος (ακόμα και του ΠΓΔΜ) για την εισδοχή των Σκοπίων στους διεθνείς οργανισμούς, μπορεί να οδηγήσει σε ντε φάκτο αναγνώριση τους. Η χαλάρωση στη φύλαξη των συνόρων με την Αλβανία στα πλαίσια του εξευρωπαϊσμού της μπορεί να αναδείξει νέα φαινόμενα εγκληματικότητας αλλά και να εντατικοποιήσει τις βλέψεις των εθνικιστικών τάσεων στη γείτονα, που όπως αποδεικνύεται κι από τις εγκληματικές ενέργειες εναντίον ομογενών μας, παραμένουν ισχυρές.

Οι σχεδιασμοί κάποιων για business στα πολύπαθα Βαλκάνια ήταν προφανείς από τις αρχές της δεκαετίας του '90. Οι σημερινές ακραίες οικονομικές εξελίξεις τους δίνουν ένα επιπλέον "όπλο" για την ολοκλήρωση των αρχικών στόχων τους. Η προσέγγιση της Ελληνικής πλευράς μοιάζει να έχει αποδεχτεί ως δεδομένη, μια σειρά εξελίξεων που οι πολίτες δεν γνωρίζουν ακόμα, κι αυτό είναι που μας φοβίζει ακόμα περισσότερο για το σκηνικό που στήνεται στην ευρύτερη περιοχή μας.


Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος