.png "English"){kind=small}
Συζητώντας για την αναζήτηση των ευθυνών για την έναρξη της παγκόσμιας κρίσης, πολύ λογικά προκύπτει και το ζήτημα του πότε και πως, θα επανέλθει η οικονομία σε φυσιολογικούς ρυθμούς. Με βάση την εμπειρία των δυο πιο σημαντικών προηγούμενων κρίσεων τις δεκαετίες του ’30 και του ’70, αρκετοί θεωρούν ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα καταλήξουμε σε γενικευμένες εχθροπραξίες (λόγω και των κοινωνικών αντιδράσεων), αν όχι εφάμιλλες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου πάντως αρκετά σημαντικές. Άλλοι πάλι βλέπουν την επάνοδο σε ουσιαστικούς αναπτυξιακούς ρυθμούς στην αναβάθμιση της παραγωγικής διαδικασίας, στην καινοτομία και τον «πόλεμο» της σύγχρονης τεχνολογίας. Ποιος μπορεί τελικά να είναι ο «πόλεμος» του μέλλοντος μας και με ποιο τρόπο θα τον διαχειριστεί προς όφελος της η υπερδύναμη;
Την δεκαετία του ’30 η παγκόσμια σύρραξη, όσο πικρό κι αν ακούγεται, έδωσε στους ισχυρούς του πλανήτη και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ, το έναυσμα της οικονομικής ανάτασης, Τόσο η ισχυροποίηση της πολεμικής βιομηχανίας, αλλά κυρίως ο ρόλος των κατασκευαστικών και άλλων εταιρειών στην ανοικοδόμηση της Ευρώπης, ενίσχυσαν την απασχόληση κι επέτρεψαν στους Αμερικανούς να αποκτήσουν παγκόσμια ισχύ και επιρροή.
Η νομισματική και πετρελαϊκή κρίση του ’70, έφερε το Breton-Woods που ουσιαστικά μετέτρεψε το δολάριο σε παγκόσμιο νόμισμα, προσδένοντας ουσιαστικά το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας στο άρμα της Αμερικανικής. Ταυτόχρονα όμως υπήρξε και μια εντυπωσιακή αλλαγή στα χρησιμοποιούμενα τεχνολογικά μέσα, με τους προσωπικούς υπολογιστές να αλλάζουν μια για πάντα τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, δημιουργώντας τεράστιες ευκαιρίες ανάδειξης νέων ιδεών.
Σήμερα καμιά από τις δυο προαναφερθείσες πρακτικές δεν μοιάζει να μπορεί να αποτελέσει παράγοντα υπέρβασης της κρίσης. Η πολεμική βιομηχανία έχει ήδη αρκετά πεδία δραστηριοποίησης για να χρειάζεται μια γενικευμένη σύρραξη για την επιβίωση της και οι αναδυόμενες αγορές (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, Ρωσία) προσφέρουν ενδιαφέρουσες επενδυτικές δυνατότητες.
Από την άλλη είναι περιορισμένες οι δυνατότητες ρηξικέλευθης εξέλιξης της παραγωγικής διαδικασίας. Γι’ αυτό άλλωστε και πολλοί οικονομολόγοι βλέπουν ως εξαιρετικά πιθανή μια εξέλιξη τύπου L στην παγκόσμια ανάπτυξη, όπου η αδυναμία ταχύτατης υπέρβασης του παραγωγικού μοντέλου δεν μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες νέων οικονομιών κλίμακας, δραστικού περιορισμού του κόστους και αύξησης της παραγωγής.
Ο «πόλεμος» του μέλλοντος μας, φαντάζει πιο πιθανό από ποτέ, να αφορά τις νέες μορφές ενέργειας, την «πράσινη» δηλαδή ανάπτυξη. Όπως είχαμε επισημάνει και στην ανάρτηση («Πράσινη Ανάπτυξη - Απαίτηση των καιρών ή δαπανηρή πολυτέλεια») η, παρά τις αντιφάσεις και επικρίσεις, ρητορική της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δημιουργεί ένα νέο φαινομενικά πιεστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και τα κράτη. Από την άλλη όμως ανοίγει έναν νέο τεράστιο κύκλο εργασιών για πολυεθνικές εταιρείες διαχείρισης «πράσινης» ενέργειας και δημιουργεί συνθήκες σταδιακής αλλαγής κάποιων παραγωγικών μεθόδων.
Ο τρόπος με τον οποίο θα επιβληθούν επιτακτικοί κανόνες συμμόρφωσης. χωρών με περιορισμένο παραγωγικό ιστό όπως η δική μας, και ο ρυθμός απεξάρτησης από τις παραδοσιακές μορφές ενέργειας, μπορεί να ανοίξει έναν ιδιότυπο «πόλεμο» ανάμεσα σε μεγαθήρια που θα αντέχουν το κόστος της μετάβασης και θα προσδοκούν σε πολλαπλασιαστικά οφέλη στο μέλλον, και σε περιφερειακές οικονομίες που στο όνομα του ενεργειακού εκσυγχρονισμού, θα στερούν πολύτιμους πόρους από τομείς που στηρίζουν το ΑΕΠ τους.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος
Από την άλλη είναι περιορισμένες οι δυνατότητες ρηξικέλευθης εξέλιξης της παραγωγικής διαδικασίας. Γι’ αυτό άλλωστε και πολλοί οικονομολόγοι βλέπουν ως εξαιρετικά πιθανή μια εξέλιξη τύπου L στην παγκόσμια ανάπτυξη, όπου η αδυναμία ταχύτατης υπέρβασης του παραγωγικού μοντέλου δεν μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες νέων οικονομιών κλίμακας, δραστικού περιορισμού του κόστους και αύξησης της παραγωγής.
Ο «πόλεμος» του μέλλοντος μας, φαντάζει πιο πιθανό από ποτέ, να αφορά τις νέες μορφές ενέργειας, την «πράσινη» δηλαδή ανάπτυξη. Όπως είχαμε επισημάνει και στην ανάρτηση («Πράσινη Ανάπτυξη - Απαίτηση των καιρών ή δαπανηρή πολυτέλεια») η, παρά τις αντιφάσεις και επικρίσεις, ρητορική της υπερθέρμανσης του πλανήτη, δημιουργεί ένα νέο φαινομενικά πιεστικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις και τα κράτη. Από την άλλη όμως ανοίγει έναν νέο τεράστιο κύκλο εργασιών για πολυεθνικές εταιρείες διαχείρισης «πράσινης» ενέργειας και δημιουργεί συνθήκες σταδιακής αλλαγής κάποιων παραγωγικών μεθόδων.
Ο τρόπος με τον οποίο θα επιβληθούν επιτακτικοί κανόνες συμμόρφωσης. χωρών με περιορισμένο παραγωγικό ιστό όπως η δική μας, και ο ρυθμός απεξάρτησης από τις παραδοσιακές μορφές ενέργειας, μπορεί να ανοίξει έναν ιδιότυπο «πόλεμο» ανάμεσα σε μεγαθήρια που θα αντέχουν το κόστος της μετάβασης και θα προσδοκούν σε πολλαπλασιαστικά οφέλη στο μέλλον, και σε περιφερειακές οικονομίες που στο όνομα του ενεργειακού εκσυγχρονισμού, θα στερούν πολύτιμους πόρους από τομείς που στηρίζουν το ΑΕΠ τους.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος
0 σχόλια