Η περσινή εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσία Σαμαρά στη ΔΕΘ, κυρίως γιατί κατέδειξε με πειστικά επιχειρήματα τα αδιέξοδα του μνημονίου και έθεσε τα ξεκάθαρα πλαίσια μιας εναλλακτικής πιο αναπτυξιακής πολιτικής, έχει τοποθετήσει εξαιρετικά ψηλά τον πήχη των προσδοκιών για τη φετινή του εμφάνιση. Υπό το βάρος των απανωτών φοροεπιδρομών και των ατέρμονων σεναρίων για χρεοκοπία της χώρας, οι πολίτες αναζητούν μια αχτίδα ελπίδας μέσα από ένα συγκροτημένο και άμεσα υλοποιήσιμο πλάνο για την οικονομική, θεσμική ακόμα και την αξιακή ανασυγκρότηση του τόπου. Ο άξονας της παρέμβασης Σαμαρά έχει να διαχειριστεί πέντε βασικά πεδία τις απαιτήσεις των οποίων θα αναλύσουμε διεξοδικά, παρακάτω:
- Επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου: Πόσο πειστική ακούγεται αυτή η πρόθεση όταν η Τρόικα φαντάζει άτεγκτη στο ακολουθούμενο πρόγραμμα; Τι θα αφορά η επαναδιαπραγμάτευση;
Η Τρόικα δεν έχει λόγους να αποδεχτεί σφάλματα στο δημοσιονομικό σχεδιασμό της (τα διαρθρωτικά μέτρα δεν αποδίδουν άμεσα!), όταν η κυβέρνηση καθυστερεί υπερβολικά, αυτονόητα πράγματα όπως κάποιες μεταρρυθμίσεις ή η μείωση κρατικών δαπανών. Γνωρίζοντας μάλιστα, από την έλλειψη αρχικής αντίδρασης στο ακραία εμπροσθοβαρές και δυσβάσταχτο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά δημοσιονομικό πρόγραμμα, ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει ξεκάθαρο πλάνο περιπλεγμένη σε ιδεολογικές αντιφάσεις κι εσωτερικές συγκρούσεις, δεν έχει λόγο να συζητήσει εναλλακτικές προτάσεις.
Η διαπραγμάτευση δεν στηρίζεται μόνο στο κομβικό σημείο της μείωσης της φορολογίας (άμεσης κι έμμεσης) αλλά και στη μεγαλύτερη ευελιξία στην επίτευξη των στόχων (η εμπροσθοβαρής λογική του προγράμματος αποδείχτηκε καταστροφική οικονομικά και κοινωνικά), την ενταντικοποίηση της αναπτυξιακής στήριξης από κοινοτικούς πόρους. Αφορά όμως και ευρύτερες πολιτικές πρωτοβουλίες κι εξεύρεση συμμαχιών για συνολικές λύσεις σε επίπεδο Ευρωζώνης (ευρωομόλογο, διοικητική αναδιοργάνωση, έλεγχος κερδοσκοπικών πρακτικών).
- Εξειδίκευση του «Ζαππείου ΙΙ»: Πως μπορούν να εκτελεστούν ταχύτατα και αποδοτικά οι προτάσεις του Ζαππείου;
Το βασικό οικονομικό σκεπτικό του Ζαππείου είναι η ανάγκη άμεσης αναστροφής της ψυχολογίας της αγοράς με μέτρα τόνωσης χαμηλού ή και μηδενικού κόστους, στήριξη όχι υπεροφορολόγηση των πυλώνων της οικονομίας (κατασκευές, τουρισμός, ναυτιλία) και τη δημιουργία ενός σταθερού και αξιόπιστου επενδυτικού περιβάλλοντος (φορολογικό, θεσμικό) με μακροπρόθεσμο παραγωγικό σχεδιασμό. Επειδή όμως οι σχεδιασμοί σε επίπεδο εσόδων εύκολα παρεκκλίνουν, οι προτάσεις στο επίπεδο της περικοπής δαπανών ιδιαίτερα μέσο της χρήσης του προϋπολογισμού μηδενικής βάσης (όπως τον αναλύσαμε στο «Κρατικές δαπάνες και προϋπολογισμός μηδενικής βάσης») οφείλουν να αναλυθούν, εξειδικευτούν και συμπεριληφθούν σε ένα γενικότερο σκεπτικό ενός σύγχρονου ευέλικτου, επιτελικού διοικητικού μοντέλου.
- Άρση βαρέων κοινωνικών αδικιών: Μπορεί να υπάρξει άμεση άρση των αδικιών τουλάχιστον προς τα χαμηλά εισοδήματα;
Οι περικοπές ιδιαίτερα στα χαμηλά εισοδήματα που αναλίσκονται αποκλειστικά στην εσωτερική κατανάλωση είχαν σχεδόν ανύπαρκτο δημοσιονομικό όφελος αφού αντισταθμίζονταν από την ύφεση που δημιούργησαν. Οι δε παράλογες φορολογικές επιβαρύνσεις, όπως το πρόσφατο τέλος για τα ακίνητα, περισσότερο διογκώνουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη παρά αυξάνουν τα κρατικά έσοδα. Μέσα στα πλαίσια των κινήσεων ανάταξης της οικονομίας, αυτές οι αδικίες μπορούν να αρθούν άμεσα χωρίς ιδιαίτερο δημοσιονομικό κόστος.
Ως κοινωνικές «αδικίες» με την έννοια της επιβάρυνσης της καθημερινότητας των πολιτών μπορούν να εκληφθούν η έκρηξη της εγκληματικότητας και η αθρόα συσσώρευση λαθρομετανάστων για τα οποία η παράταξη οφείλει να είναι πρωτοπόρος στη λήψη άμεσων, ρηξικέλευθων μέτρων.
- Στελεχιακή ανανέωση και θεσμικές αλλαγές: Αρκούν οι σημερινοί ρυθμοί ανανέωσης και πόσο βαθιά πρέπει να φτάσει η θεσμική αναδόμηση;
Η κοινωνία βιώνει εκτός από τον οικονομικό μαρασμό και τον πολιτικό κορεσμό από νοοτροπίες και συμπεριφορές που εξέθρεψαν ή στήριξαν το, όπως περίτρανα αποδείχτηκε, σαθρό μοντέλο της μεταπολίτευσης. Η ισχυρή «ένεση» στο πολιτικό σκηνικό με μια βεντάλια αντιλήψεων και οπτικών που αντικατοπτρίζουν τις σημερινές κοινωνικές διαθέσεις δεν μπορεί να προσκρούει σε θεσμικές αγκυλώσεις, κομματικές ισορροπίες και προσωπικές ανασφάλειες! Συνηθισμένες δομές και διαδικασίες έχουν ξεπεραστεί από τα δεδομένα και η κοινωνία αναμένει την πλήρη αναμόρφωση του συστήματος.
- Ασυμβίβαστη αλλά υπεύθυνη στάση: Μαξιμαλιστικός λαϊκίστικος λόγος, συμβιβασμός με το περιρρέων κλίμα ή υπεύθυνη στάση;
Είναι προφανές ότι ο Σαμαράς δεν βαδίζει στα επικίνδυνα μονοπάτια ενός υπερφίαλου λαϊκισμού, τύπου Τσίπρα, που θεωρεί ότι με αστήριχτες πομφόλυγες συναισθηματικής εκτόνωσης (απεχθές χρέος, μαζική εθνικοποίηση τραπεζών και μέσων παραγωγής, μεγέθυνση του δημοσίου τομέα!) μπορεί να δώσει όραμα για τον τόπο. Ούτε βέβαια έχει δείξει ότι μπορούν κάποιοι να στηρίζονται στη δική του συμβιβαστική στάση για να προωθήσουν τα σενάρια συνενοχής που απεργάζονται.
Σταθερά και αταλάντευτα συνεχίζει να προειδοποιεί εγκαίρως για τις δυσάρεστες εξελίξεις της μνημονιακής πολιτικής, προτείνει μέτρα που επιλύουν ζητήματα και δεν δημιουργούν νέα προβλήματα, στηρίζει με αίσθημα ευθύνης νομοθετήματα που κινούνται στο σταθερό ιδεολογικό πλαίσιο της παράταξης κι αποτελούν διαχρονικές επιλογές της αλλά πρωτίστως προετοιμάζει τις συνθήκες για την έκφραση του κοινωνικού ζητούμενου μιας Νέας Μεταπολίτευσης!
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια