Αρκούσε η αποχώρηση της αντιπροσωπείας της Τρόικας από τις συνομιλίες με την Ελληνική κυβέρνηση για να φουντώσουν ξανά (άραγε πότε κόπασαν;) τα σενάρια χρεοκοπίας της χώρας και τα ερωτηματικά για τις πιθανές εξελίξεις να ενταθούν. Αρκεί η συμφωνία της 21ης Ιουλίου ή πρέπει να αναπροσαρμοστεί; Πόσο «τακτική» μπορεί να είναι μια χρεοκοπία; Αντέχει η Ε.Ε. τη στήριξη των απωλειών του τραπεζικού συστήματος και πως θα διαχειριστεί επερχόμενο ντόμινο σε Ιταλία, Ισπανία; Όσο η Ελλάδα αδυνατεί να προχωρήσει και τις πιο αυτονόητες των μεταρρυθμίσεων αλλά και να διαπραγματευτεί τις στρεβλώσεις του μνημονίου, αλλά και η Ε.Ε. αποφεύγει τις απαραίτητες διοικητικές και οικονομικές αποφάσεις (ευρωομόλογο, αρμοδιότητες ΕΚΤ) το μόνο σίγουρο είναι ότι όποια λύση κι αν προκύψει, ανεξάρτητα από το πόσο οδυνηρή αποδειχτεί, δεν θα αρκεί για να φέρει την οριστική ισορροπία ούτε στον τόπο μας, ούτε συνολικά στην Ευρωζώνη.
Η αρχική συμφωνία της 21ης Ιουλίου με τη μείωση του χρέους κατά 12% που επιφέρει, σαφώς και δεν το καθιστά βιώσιμο. Όσο μάλιστα η ανάπτυξη αναβάλλεται (από τα τέλη του 2011 αναζητείται πλέον κάπου μέσα στο 2013!) και η κρατική σπατάλη δεν αγγίζεται (προτιμώντας τις φοροεπιδρομές!) τόσο αυτό θα συνεχίζει να βαίνει αυξανόμενο!
Η επίσπευση λειτουργίας του μόνιμου μηχανισμού στήριξης θα ήταν μάλλον μια εξαιρετικά ριψοκίνδυνη απόφαση από πλευράς Ε.Ε. Ο σκοπός της δημιουργίας του ήταν να λειτουργεί αποτρεπτικά προς τις δημοσιονομικά ασταθείς χώρες χρησιμοποιώντας ως φόβητρο τη διαδικασία χρεοκοπίας που περιλαμβάνει. Έτσι σε συνδυασμό και με τη συνταγματική κατοχύρωση του ελλείμματος θα δημιουργούνταν ένας αυτοματισμός δημοσιονομικής προσαρμογής χωρίς σπουδή για τις παραγωγικές ιδιαιτερότητες και τις αγκυλώσεις του υπάρχοντος αναπτυξιακού μοντέλου.
Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό που είχαν στο μυαλό τους ήταν η δημιουργίας ενός μηχανισμού που θα οδηγούσε μέσω της χρεοκοπίας κρατών στην απομείωση της αξίας του τραπεζικού συστήματος και των ασφαλιστικών ταμείων. Ούτε βέβαια θα μπορούσε να φανταστεί κανείς ότι χώρες που δυσκολεύονται να επικυρώσουν συμφωνίες στήριξης μερικών εκατοντάδων δις ευρώ, θα αποδέχονταν με ευκολία τη διεύρυνση του εύρους δραστηριοτήτων του μηχανισμού στο επίπεδο μερικών τρις (για τη στήριξη τραπεζών και ταμείων), ώστε να καλυφθούν σημαντικότερες περιπτώσεις από αυτή της Ελλάδας (Ιταλία, Ισπανία!), που θα έμπαιναν σταδιακά σε μια τέτοια διαδικασία, αν άρχιζε το γαϊτανάκι από τη χώρα μας.
Η διαφοροποίηση της αρχικής συμφωνίας θα μπορούσε να ξεκινήσει από την περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού από την Τρόικα (χρόνο αποπληρωμής, επιτόκιο), ώστε να φθάσει στα όρια που θα έπρεπε εξαρχής να είναι αν δεν είχε ακολουθηθεί μια απολύτως τιμωρητική λογική. Η σημαντική διεύρυνση του «κουρέματος» των ομολόγων δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί, όταν ήδη οι ιδιώτες δυσκολεύονται να συμφωνήσουν στην υπάρχουσα εξαιρετικά ευνοϊκή για τους ίδιους ρύθμιση. Πόσο δε μάλλον που αυτό θα εκληφθεί ως προηγούμενο και για αντίστοιχες ρυθμίσεις άλλων χωρών.
Η επίσπευση των διαδικασιών για την άμεση επαναγορά όλων των διαθέσιμων ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, θα ήταν μια θετική κίνηση μετρήσιμου αποτελέσματος. Με το ύψος αυτών των χρεογράφων να κινείται περίπου στα 70 δις, θα προέκυπτε μια απευθείας μείωση του χρέους κατά τουλάχιστον 30 δις! Αυτή η κίνηση σε συνδυασμό με πιθανή μικρή αύξηση του «κουρέματος» (με κάλυψη των απωλειών για τους θεσμικούς επενδυτές από το μηχανισμό στήριξης), θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιορισμό του χρέους κατά 30%, χωρίς να ανοίξει τους ασκούς τους Αιόλου με απροσδιόριστες συνέπειες για όλους μας!
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια