.png "English"){kind=small}
Ιδού ένα ερώτημα που έρχεται και ξαναέρχεται στη δημόσια συζήτηση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Το ζήτημα συνήθως προσεγγίζεται νομικά ως να επρόκειτο για το συμφωνητικό μιας οποιασδήποτε εταιρείας και όταν αναφερόμαστε στα οικονομικά μεγέθη που την αφορούν ανάλογα με τη σχολή σκέψης που αντιπροσωπεύουμε είτε υποεκτιμούμε είτε, ακόμα πιο συχνά, υπερβάλουμε στις εκτιμήσεις μας. Έχουμε αναφερθεί κι άλλες φορές σε αυτό το θέμα αλλά αυτή τη φορά θα το συγκεκριμενοποιήσουμε λίγο παραπάνω.
Το νομικό περίβλημα της Ευρωζώνης όντως δεν προβλέπει διαδικασίες εξόδου ενός μέλους της. Ακόμα και μια οικειοθελής τέτοια κίνηση απαιτεί περίπλοκα και χρονοβόρα βήματα. Δεν αρκεί όμως αυτή η διαπίστωση για να αποκλείσει τη δημιουργία τέτοιων συνθηκών που θα μετέτρεπαν την προσφυγή στη δραχμή ως μια σχεδόν επιθυμητή επιλογή.
Άλλωστε κακώς παραβλέπουμε ότι ούτε μηχανισμοί στήριξης υπήρχαν αλλά δημιουργήθηκαν, ούτε το ΔΝΤ προβλέπονταν να αποκτήσει κεντρικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή οικονομική διαχείριση, ούτε η ΕΚΤ επιτρεπόταν να επεμβαίνει τόσο δυναμικά μάλιστα στις αγορές κρατικών ομολόγων (άμεσα ή έμμεσα με τη χορήγηση ειδικής ρευστότητας στις τράπεζες).
Από τη στιγμή που η χώρα διαθέτει ακόμα πρωτογενές έλλειμμα (αφαιρώντας δηλαδή την πληρωμή τόκων) τουλάχιστον 5 δις, θα ήταν πολύ εύκολο να πιεστεί η χώρα μέσω της κάλυψης των δανειακών αναγκών της για την αποπληρωμή των τόκων, όχι όμως για την εξυπηρέτηση δημοσίων δαπανών. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι απολύτως προβλέψιμο. Το κράτος θα έπρεπε να επιλέξει ποιες προτεραιότητες θα έδινε στις αναπόφευκτες περικοπές. Θα προτιμούσε τον περιορισμό των εισοδημάτων (μισθών και συντάξεων) ή τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους (νοσοκομεία, σχολεία, ειδικά επιδόματα);
Όσοι επαίρονται ότι διέξοδος, έστω και προσωρινή θα μπορούσε να δοθεί με εκδόσεις βραχυπρόθεσμων γραμματίων, μάλλον ελπίζουν ότι την επόμενη της μη κάλυψης όλου του ελλείμματος από το μηχανισμό στήριξης, η αξιοπιστία της χώρας δεν θα καταρρακωνόταν κι ότι οι αγορές δεν θα μας απέφευγαν ολοκληρωτικά ακόμα και για τέτοια χρεόγραφα, με το φόβο της πλήρους χρεοκοπίας εντός ολίγων μηνών.
Έχουμε αναλύσει πολλές φορές ότι σε μια τέτοια κατάσταση η χώρα θα οδηγούνταν σε ένα ιδιότυπο διαρκή «πνιγμό» με κοινωνικές επιπτώσεις επιπέδου δραχμής χωρίς καν τα ελάχιστα πλεονεκτήματα ενός υποτιμημένου νομίσματος για την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών και του τουρισμού. Διατηρώντας τα αρνητικά του σκληρού ευρώ με το κοινωνικό περιβάλλον να θυμίζει καταστάσεις δραχμής, η έξοδος από το ευρώ θα φαντάζει πλέον ως απολύτως επιθυμητή.
Η τελευταία «γραμμή άμυνας» της λογικής ότι η χώρα δεν μπορεί να ωθηθεί σε φυγή από την Ευρωζώνη είναι η περιγραφή των επιπτώσεων για το μέλλον ολόκληρου του εγχειρήματος. Χρειάζεται να θυμίσουμε τον ανάλογο Αρμαγεδδώνα που αναμενόταν με την πληρωμή των... εκατοντάδων δις σε cds που κατέληξε στα πενιχρά 2,5 δις.
Το διακρατικό πλέον, στο μεγαλύτερο μέρος του, Ελληνικό χρέος θα συνεχίσει να είναι απαιτητό ανεξαρτήτως εθνικού νομίσματος, ακόμα κι αν χρειαστεί να καταλήξουμε σε αυτό που απευχόμασταν, αλλά η δήθεν «επαναστατική» καταγγελτική επιλογή θα έχει καταστήσει αναπόφευκτο. Την δέσμευση ιδιωτικής περιουσίας του κράτους (κι όχι φυσικά των μνημείων ή των πλουτοπαραγωγικών πηγών!).
Επίσης ο φόβος ντόμινο, απόσυρσης καταθέσεων σε άλλες σχετικά αδύναμες Ευρωπαϊκές οικονομίες, ακόμα και οι υπολογισμοί των κεφαλαίων σε ρέπος από την ΕΚΤ προς την Ελλάδα γίνεται με στατικούς, αθροιστικούς όρους που δεν υπολογίζουν ούτε την χρηματοοικονομική ούτε την πολιτική διαχείριση του θέματος. Η Ε.Ε. πιθανότατα θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει την Ελλάδα ως απολύτως μοναδική περίπτωση θωρακίζοντας ουσιαστικά τους μηχανισμούς στήριξης, προχωρώντας ακόμα και σε έκδοση ευρωομολόγου.
Να θυμίσουμε, από την άλλη, ότι αν η χώρα στερηθεί τα κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, το εγχώριο σύστημα θα καταρρεύσει κι η ρευστότητα θα εκλείψει για απροσδιόριστο διάστημα, με ότι συνεπάγεται αυτό για την προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας.
Επίσης παραβλέπουμε ότι η λειτουργία του συστήματος Target 2 που επιτρέπει την απρόσκοπτη συνέχιση των εισαγωγών σε χώρες με μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών όπως η δικιά μας, θα διαταραχθεί, γεγονός μάλλον επιθυμητό για τους «Βόρειους» που φοβούνται μια νέα «φούσκα» στις απαιτήσεις των κρατικών τραπεζών τους από αυτές της περιφέρειας, σε εμάς όμως θα φέρει αναγκαστικό περιορισμό των εισαγωγών με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για αγορά απαραίτητων πρώτων υλών και τη συνέχιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια