Η επένδυση στον Αστακό προβλήθηκε από την κυβέρνηση με ιδιαίτερη ένταση ως χαρακτηριστικό δείγμα της αναπτυξιακής πλευράς της πολιτικής της. Έστω και έμμεσα οι υπεύθυνοι υπουργοί υπονοούσαν ότι τέτοια project σηματοδοτούν τη αλλαγή της κρατικής νοοτροπίας στον τρόπο που προσεγγίζονται οι μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις. Η υπερβολή όμως στην προσπάθεια επικοινωνιακής εκμετάλλευσης του θέματος, κατάφερε με την τελική ματαίωση του έργου απλά να αναδείξει εντονότερα τις γνωστές ιδιαίτερες συνθήκες που μετατρέπουν σε «μαρτύριο» την οποιαδήποτε επενδυτική πρόθεση. Είναι άλλωστε πρόσφατη η ανάλογη εξέλιξη δυο μεγάλων τουριστικών κατασκευαστικών έργων σε Αταλάντη και Σητεία ("Τα τρία δις που έρχονται, τα 3 δις που φεύγουν"). Χαρακτηριστική είναι η χθεσινή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την απαλλοτρίωση εκτάσεων για τουριστική χρήση, που ακυρώνει σχεδιασμούς μελλοντικών επενδύσεων στο αντικείμενο.

Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα δεν κατόρθωσε ποτέ να δημιουργήσει ένα σταθερό, αξιόπιστο επενδυτικό περιβάλλον που θα προσελκύει καινοτόμες επενδύσεις, μακρόπνοης προοπτικής. Οι συνεχείς φορολογικές αλλαγές με τους υψηλούς συντελεστές και τις «βαριές» ασφαλιστικές εισφορές, οι δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες, η αναποτελεσματικότητα και η διαφθορά, οι ασαφείς υπουργικές αρμοδιότητες και ο ελλιπής συντονισμός, οι νομικές και περιβαλλοντικές αντιφάσεις που καθυστερούν ή ακόμα και ματαιώνουν την προώθηση των επιχειρηματικών πλάνων, είναι μερικά από τα χρόνια ζητήματα που καθιστούν τη χώρα μας λιγότερο ελκυστική ως προορισμό επενδύσεων.

Οι λόγοι που απομάκρυναν από τον τόπο μας σημαντικές πολυεθνικές εταιρίες το τελευταίο διάστημα, από τη BP και τη Shell, έως τα Lidl, όχι μόνο δεν έχουν περιοριστεί αλλά με την κυβερνητική φοροεπιδρομή, τις καθυστερήσεις και τις συνεχείς αλλαγές στον αναπτυξιακό νόμο, τη γνωστή κρατική παρεμβατικότητα που στρεβλώνει τους κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού, την πολυνομία και τις καθυστερημένες δικαστικές παρεμβάσεις στην πορεία των έργων, εμπεδώνεται η αίσθηση ενός δυσλειτουργικού πλαισίου που δεν εμπνέει τη σιγουριά και τη σταθερότητα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, που θεωρούν προαπαιτούμενο οι σοβαροί ξένοι επενδυτές,

Σε αυτό το κλίμα, πρόσκαιρες επενδύσεις μπορεί να προκύψουν, εφόσον εξυπηρετούν συγκεκριμένους στόχους των επενδυτών, τίποτα όμως δεν προεξοφλεί την μονιμότητα και την περαιτέρω ανάπτυξη τω πλάνων τους, αφού είναι πιθανό υπό το πρίσμα νέων εξελίξεων και καλύτερων συνθηκών σε άλλη χώρα να μετοικήσουν εκεί τις δραστηριότητες τους. Η «μάχ绨των διεθνών επενδύσεων κερδίζεται από χώρες που έχουν τη δυνατότητα να αφουγκράζονται τις γενικότερες εξελίξεις και να προσαρμόζουν την πολιτική τους με την ανάλογη ταχύτητα, ώστε όχι μόνο να μην χάνουν τα όποια ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα, αλλά τουναντίον να παρουσιάζουν συνεχώς νέες, σύγχρονες ευκαιρίες στους επενδυτές.

Είναι εξαιρετικά πιθανό μέσα σε αυτό το πλαίσιο να υπήρξε έλλειψη συνεπούς στάσης κι από τους Έλληνες επιχειρηματίες που συμμετείχαν στο έργο ή η επένδυση να θεωρήθηκε ασύμφορη με βάση την προσδοκώμενη τιμή του τελικού προϊόντος, αλλά το σίγουρο είναι ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για την αρνητική κατάληξη πρέπει να αποδοθεί στο συνολικό επενδυτικό κλίμα που δυστυχώς δεν βελτιώθηκε με τα ευχολόγια και τις επικοινωνιακές εξαγγελίες της κυβέρνησης.

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος