Ποια διαδρομή να
ακολουθήσουμε για να απεμπλακούμε από το μνημόνιο; Για κάποιους αρκούν μερικές
ασκήσεις επαναστατικής γυμναστικής με στομφώδη ρητορική που, είτε έτσι
είτε αλλιώς, οδηγούν στη διεθνή απομόνωση της χώρας και πιθανότατα τη δραχμοποίηση
της (τις επιπτώσεις της οποίας συστηματικά υποτιμούν προβάλλοντας ευφάνταστες
λύσεις στα δυσεπίλυτα οικονομικά και γεωπολιτικά θέματα που θα προκύψουν). Ο
Σαμαράς από την άλλη ακολουθεί έναν δύσκολο πολιτικά, επίπονο κοινωνικά, δρόμο
με πολύ συγκεκριμένο όμως στόχο και ξεκάθαρο ορίζοντα, τον επόμενο
χρόνο.
Η συμφωνία που περιλαμβάνει σαφή πρόβλεψη για επανεξέταση του χρέους της Ελλάδας εφόσον προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα εντός του 2013, καθώς και χρήση μεγάλου μέρους αυτού του πλεονάσματος σε δράσεις κοινωνικής ανακούφισης δεν προέκυψε με κραυγές και αβάσιμους «εκφοβισμούς» των εταίρων αλλά με απτές αποδείξεις της μεταρρυθμιστικής συνέπειας και δύσκολες δημοσιονομικές αποφάσεις, τις επιπτώσεις των οποίων (ανεργία, ύφεση) θα έρθει να ανακαλέσει, με σταδιακό αλλά πιο γρήγορο και πιο ασφαλή τρόπο από οποιαδήποτε άλλη εκτός πλαισίου προσέγγιση, η εξέλιξη των επόμενων βημάτων αυτής της διαδικασίας.
Η συμφωνία που περιλαμβάνει σαφή πρόβλεψη για επανεξέταση του χρέους της Ελλάδας εφόσον προκύψει πρωτογενές πλεόνασμα εντός του 2013, καθώς και χρήση μεγάλου μέρους αυτού του πλεονάσματος σε δράσεις κοινωνικής ανακούφισης δεν προέκυψε με κραυγές και αβάσιμους «εκφοβισμούς» των εταίρων αλλά με απτές αποδείξεις της μεταρρυθμιστικής συνέπειας και δύσκολες δημοσιονομικές αποφάσεις, τις επιπτώσεις των οποίων (ανεργία, ύφεση) θα έρθει να ανακαλέσει, με σταδιακό αλλά πιο γρήγορο και πιο ασφαλή τρόπο από οποιαδήποτε άλλη εκτός πλαισίου προσέγγιση, η εξέλιξη των επόμενων βημάτων αυτής της διαδικασίας.
Επιπτώσεις που
συσσωρεύτηκαν από την αρχική ανυπαρξία διαπραγμάτευσης των όρων του
μνημονίου, την αποφυγή, επί 2,5 χρόνια, ταχύτατων μεταρρυθμίσεων σε
αντιδιαστολή με την ατέρμονη φοροεπιδρομή και τις οριζόντιες εισοδηματικές
περικοπές, την αδυναμία άρθρωσης συγκροτημένου ρεαλιστικού παραγωγικού σχεδίου.
Κι όλα αυτά μέσα στο τιμωρητικό προτεσταντικό Γερμανικό πλαίσιο και την
ανυπαρξία βούλησης των άλλων ισχυρών παραγόντων χάραξης της Ευρωπαϊκής
πολιτικής ακόμα και για τα πιο αυτονόητα όπως η τραπεζική ένωση.
Ο Σαμαράς επέλεξε
μια αλληλουχία βημάτων που ξεκίνησε με την ανάκτηση της αξιοπιστίας
(κυρίως ολοκληρώνοντας μεταρρυθμίσεις) ως βάση για ενίσχυση της φωνής μας κι
έναν πιο ισορροπημένο διάλογο με την τρόικα (αλλιώς η συζήτηση που
άρχισε για μειώσεις φόρων θα παραπέμπονταν στις καλένδες με το κλασικό τροϊκανό
επιχείρημα για τη μείωση των εσόδων, την καθυστέρηση δηλαδή των διαρθρωτικών
αλλαγών!).
Η συνέχιση της
διαδρομής περιλαμβάνει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013
(ακόμα κι αν στηρίζεται μερικώς σε λογιστική διαχείριση, αν και η απόφαση για
συμψηφισμό ΦΠΑ μεταξύ ιδιωτών-δημοσίου ανατρέπει εν μέρει κι αυτή τη θεωρία),
την επανεξέταση του ελληνικού χρέους μετά τις γερμανικές εκλογές (με
πιθανότερο σενάριο τον μηδενισμό των επιτοκίων και την περαιτέρω επιμήκυνση του
χρόνου αποπληρωμής που έπρεπε να είχε επιλεγεί εξαρχής χωρίς να εμπλακούμε σε
στιγματικά «κουρέματα»).
Ακολουθεί η
ύπαρξη σταθερών και αυξημένων πλεονασμάτων μέσα στο 2014, με τη
δημοσιονομική εξυγίανση (ελέω και της νέας μείωσης των ετήσιων τόκων), τη
βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και την ανάκτηση της τραπεζικής ρευστότητας
να δημιουργούν τις πρώτες αναπτυξιακές προοπτικές και τελικά τη χρήση του
μεγαλύτερου μέρους αυτών των πλεονασμάτων σε στοχευμένες κοινωνικές δράσεις.
Κι αν σε
ορισμένους αυτός ο σχεδιασμός φαντάζει φιλόδοξος και ιδιαίτερα αισιόδοξος
σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον, θα πρέπει να αναλογιστούν πόση φιλοδοξία και
υπέρμετρη, στα όρια του υπερφίαλου, αισιοδοξία εμπεριέχουν τα σενάρια του ρητορικού
τσαμπουκά ή της ειδυλλιακής μοναχικής διαδρομής που αναπτύσσονται με μεγάλη
ευκολία αλλά και περίσσια λαϊκισμού και ανευθυνότητας.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια