Η σημερινή καμπή θυμίζει, παραφρασμένο, το μύθο
του Σίσυφου. Έχουμε διανύσει μια πολύ δύσκολη και ανηφορική πορεία
κουβαλώντας ένα διαρκώς αυξανόμενο βάρος που κάνει κάθε επόμενο βήμα ακόμα πιο
επισφαλές. Πλησιάζοντας στην «κορυφή» της επίπονης διαδρομής αρκεί μια πρόσκαιρη
αβλεψία, ένας στιγμιαίος δισταγμός για να κατρακυλήσεις. Αυτό όμως μπορεί
να συμβεί κι αν η πίεση από το βάρος υπερβεί τις αντικειμενικές δυνατότητες
αντοχής σου.
Από τη μια η κυβέρνηση που οφείλει να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις στο κράτος και την οικονομία (αυτές που αποφεύγαμε υπό το φόβο του πολιτικού κόστους, προτιμώντας την υπερφορολόγηση και τις υπερβολικές εισοδηματικές περικοπές), αν επιθυμούμε αυτή η χώρα να απαγκιστρωθεί από τις αγκυλώσεις μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου που δημιούργησαν τις συνθήκες της ανεξέλεγκτης κρίσης.
Από την άλλη σημαντικό μέρος των πολιτών έχει εξαντληθεί πλήρως, εισοδηματικά και φοροδοτικά, και μοιάζουν έτοιμοι να εγκαταλείψουν κάθε προσπάθεια, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει και για τα δημόσια οικονομικά αλλά και τις επακόλουθες κοινωνικές αναταραχές.
Από τη μια η κυβέρνηση που οφείλει να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις στο κράτος και την οικονομία (αυτές που αποφεύγαμε υπό το φόβο του πολιτικού κόστους, προτιμώντας την υπερφορολόγηση και τις υπερβολικές εισοδηματικές περικοπές), αν επιθυμούμε αυτή η χώρα να απαγκιστρωθεί από τις αγκυλώσεις μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου που δημιούργησαν τις συνθήκες της ανεξέλεγκτης κρίσης.
Από την άλλη σημαντικό μέρος των πολιτών έχει εξαντληθεί πλήρως, εισοδηματικά και φοροδοτικά, και μοιάζουν έτοιμοι να εγκαταλείψουν κάθε προσπάθεια, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει και για τα δημόσια οικονομικά αλλά και τις επακόλουθες κοινωνικές αναταραχές.
Αναφερθήκαμε στο «Τα αστικά αντανακλαστικά...» στους εσωτερικούς μηχανισμούς αστικής αυτοσυντήρησης που λειτουργούν
ακόμα ως συνδετικό στοιχείο διατήρησης της κοινωνικής συνοχής. Τα όρια τους
βέβαια καθορίζονται από το βαθμό που οι «πυλώνες» αυτών των αστικών
κεκτημένων τεθούν υπό αμφισβήτηση και φυσικά στη δημιουργία απτής ελπίδας
για τη διαχείριση της επόμενης μέρας.
Βασικοί πυλώνες για το μέσο αστό είναι η κατάκτηση
της οικιστικής ασφάλειας (να μην τεθεί σε κίνδυνο το «κεραμίδι» που
έθεσε ως βασική προτεραιότητα στη ζωή του) και η προοπτική εργασίας για τα
παιδιά του (οι σπουδές των οποίων υπήρξε ο άλλος κύριος στόχος του).
Γι’ αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις
πρωτοβουλίες για διευκολύνσεις στην αποπληρωμή των στεγαστικών δανείων
(που πρέπει να δίνουν απολύτως βιώσιμες λύσεις κι όχι πρόσκαιρα «ηρεμιστικά»
στο ζήτημα) καθώς και αποτροπή των κατασχέσεων 1ης κατοικίας
μεσούσης της κρίσης (όσο θεωρητική στρέβλωση κι αν μπορεί να προκαλεί στην
αγορά ακινήτων).
Επίσης οι πάντες έχουν αντιληφθεί ότι η σταδιακή
(μέσα σε μια δεκαετία) επιστροφή σε επίπεδα ΑΕΠ του 2008 δεν θα σημάνει και την
αυτόματη, απολύτως αντίστοιχη επαναφορά των εισοδημάτων (ειδικά όσο ισχύει
και το πάγωμα στις ωριμάνσεις). Ο καινούριος πλούτος που θα προέλθει από νέες
επιχειρηματικές δραστηριότητες θα διαχυθεί στην κοινωνία μέσω της
δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Κι αυτό θα σημάνει σημαντική απορρόφηση της
άνεργης νεολαίας, στοιχείο κοινωνικού καθησυχασμού και σταθερότητας για
τη μέση οικογένεια.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια