Μετά τη σύσκεψη των ηγετών των τεσσάρων
ισχυρότερων οικονομιών της Ευρωζώνης και τις επίσημες αναφορές τους σε ένα αναπτυξιακό
πλάνο 130 δις ευρώ για την ανάκαμψη των κρατών – μελών της, οι αντιδράσεις
που ακολούθησαν κυμάνθηκαν από τα ανακουφιστικά επινίκια για την επίσημη
στροφή Μέρκελ στην αναζήτηση κι ενός ενισχυμένου αναπτυξιακού βραχίονα απέναντι
στη μονομέρεια της ατέρμονης λιτότητας, έως τον απόλυτο σκεπτικισμό για
το τίμημα που πιθανότατα θα κληθούν να πληρώσουν οι εταίροι της Γερμανίας για
αυτή τη φαινομενική υποχώρηση.
Το τεχνικό ζήτημα της υπόθεσης είναι προς το παρόν
δευτερεύων παράγοντας. Αν δηλαδή τα συγκεκριμένα κεφάλαια θα προκύψουν με
άμεσες κρατικές συνεισφορές (το πιο απίθανο σενάριο), ή θα προτιμηθούν μέθοδοι
περαιτέρω μόχλευσης του μόνιμου μηχανισμού στήριξης ακόμα και η δημιουργία
ενός νέου αναπτυξιακού εργαλείου μέσω της Ε.τ.Επενδύσεων. Ακόμα και ο
τρόπος με τον οποίο θα διατεθούν και κατανεμηθούν αυτά τα ποσά είναι προς
διερεύνηση, αλλά δεν θα ήταν άτοπο να υποθέσουμε ότι μεγαλύτερη ενίσχυση θα
υπάρξει προς τις πιο υφεσιακές οικονομίες του Νότου.
Αυτό που προφανώς θα επιχειρεί είναι, έστω και με
χαρακτηριστική κι επώδυνη καθυστέρηση, η σταδιακή μεταφορά ενός μέρους των
συσσωρευμένων πλεονασμάτων του εύρωστου Βορρά προς τον «καχεκτικό» Νότο
μέσω άμεσων επενδύσεων σε απαραίτητες υποδομές (κατασκευές, ενέργεια, ψηφιακά
κλπ) που αποτελούν και τη βάση ενός ισχυρού επενδυτικού προφίλ κάθε
χώρας για προσέλκυση περαιτέρω κεφαλαίων. Θα στηριχτούν επίσης κρίσιμοι
πυλώνες της οικονομίας με υψηλό πολλαπλασιαστή και παράπλευρα οφέλη όπως
είναι πχ για την Ελλάδα, ο τουρισμός, η ναυτιλία και η γεωργία.
Επειδή όμως ουδέν καλόν αμιγές κακού, το τίμημα
που θα κληθούν να καταβάλλουν όσοι «ευεργετηθούν» από μια τέτοια
πρωτοβουλία θα είναι η προώθηση της ομοσπονδιοποίησης της Ε.Ε., η πολιτική,
διοικητική και τραπεζική μεταρρύθμιση της, ο στενότερος και αυστηρότερος
δημοσιονομικός έλεγχος. Η βασική ιδέα μιας συνεκτικότερης Ευρώπης σε όλα
τα επίπεδα δεν είναι εξ ορισμού φορτισμένη αρνητικά. Αυτό που οφείλει να
διερευνηθεί είναι το περιεχόμενο μιας τέτοιας εξέλιξης ιδιαίτερα να
λάβει κανείς υπόψη το βασικό Γερμανικό σκεπτικό.
Προσβλέπουμε σε μια ομοσπονδιοποίηση όπου η δημοσιονομική
πολιτική παραχωρείται εξ’ ολοκλήρου στο διοικητήριο των Βρυξελλών,
συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών και νομοθετικών επιλογών, ή σε μια Ευρώπη
με μια πιο λειτουργική δομή (υπ. Οικονομικών, ευρύτερες παρεμβατικές
δυνατότητες στην ΕΚΤ) και φυσικά κοινούς στόχους η επίτευξη των οποίων
θα ελέγχεται πλέον πιο εξονυχιστικά αλλά που θα επιτρέπει στις εθνικές
κυβερνήσεις τη χάραξη αυτόνομων πολιτικών με βάση τα ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά κάθε οικονομίας;
Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην ανάγκη
διαμόρφωσης ενός σύγχρονου διοικητικού και παραγωγικού μοντέλου για την
Ευρωζώνη που θα απαντά στα διεθνή ανταγωνιστικά ερωτήματα και τις προκλήσεις
που θέτουν οι αναδυόμενες δυνάμεις. Λειτουργικότητα, συνοχή, αλληλεγγύη,
μακροπρόθεσμο όραμα λοιπόν αλλά όχι εθνικός ακρωτηριασμός και άκριτη
ομογενοποίηση ετερόκλητων στοιχείων.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια