Πριν από μερικά χρόνια, το 2008 αν δεν κάνουμε λάθος, είχαμε παρακολουθήσει τη διάλεξη ενός υψηλόβαθμου οικονομολόγου της ιταλογερμανικής τράπεζας Unicredit.

Ο Γερμανός οικονομολόγος είχε παρουσιάσει ένα διάγραμμα που έδειχνε την ανοδική πορεία του χρέους των ανεπτυγμένων κρατών την τελευταία δεκαετία, για να καταλήξει σ’ ένα συμπέρασμα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η δημιουργία νέου χρέους δεν ήταν η σωστή απάντηση στο ήδη υψηλό απόθεμα χρέους που υπήρχε, γιατί ήταν σαν να ρίχνεις λάδι στη φωτιά.


Ήταν σαν να ακούγαμε κάποιον να επικρίνει την πολιτική της χαλαρής νομισματικής πολιτικής και ειδικότερα της ανορθόδοξης πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing) της Fed, που αποσκοπούσε στην τόνωση της ρευστότητας μέσω της αγοράς στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών.

Η σωστή απάντηση ήταν η απομόχλευση και η μείωση του χρέους, σύμφωνα με τον ίδιο.

Το πρώτο πράγμα, λοιπόν, που μας ήρθε στον νου όταν το ακούσαμε ήταν η Bundesbank και η γερμανική παράδοση της λιτότητας και της αυστηρής πειθαρχίας στην οικονομική διαχείριση.

Ασφαλώς, δεν περιμέναμε ότι λίγα χρόνια αργότερα η Ελλάδα θα βρισκόταν εγκλωβισμένη σε μια τόσο μεγάλη κρίση χρέους και θα ήταν αντιμέτωπη με παρόμοιες γερμανικές αντιλήψεις.

Ως γνωστόν, υπάρχουν τέσσερις τρόποι για να αντιμετωπίσει μια υπερχρεωμένη χώρα το πρόβλημα, και ειδικότερα της ευρωζώνης.

Πρώτον, η χρεοκοπία και η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Η Ισλανδία ακολούθησε αυτόν τον δρόμο και σήμερα πλέον έχει ξαναβγεί στις αγορές και δανείζεται.

Όμως, δεν είναι τόσο εύκολο όσο ακούγεται, γιατί υπάρχουν σημαντικά κοινωνικά κόστη και συνέπειες μεσομακροπρόθεσμα, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στις διεθνείς αγορές και την κατάσταση της οικονομίας της χώρας.

Δεύτερον, η εφαρμογή ενός προγράμματος λιτότητας και μεταρρυθμίσεων που αφενός θα επιβάλει δημοσιονομική πειθαρχία και αφετέρου θα φέρει την πολυπόθητη ανάπτυξη.

Η Ελλάδα βρίσκεται σ’ αυτόν τον δρόμο, αλλά η οικονομία της παραμένει βυθισμένη στην ύφεση, η πρόοδος στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων είναι περιορισμένη, ενώ η μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος δεν είναι η επιθυμητή το 2011.

Αντίθετα, η Ιρλανδία, η οποία ακολουθεί το ίδιο μονοπάτι, εμφανίζεται να τα πηγαίνει καλύτερα.

Τρίτον, ειδικά για την ευρωζώνη, η έκδοση του ευρωομολόγου, όπου οι ισχυρές χώρες του μπλοκ θα εγγυηθούν την πληρωμή μέρους ή όλου του δημόσιου χρέους των πιο αδύναμων.

Εναλλακτικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να μιμηθεί τη Fed και να εφαρμόσει παρόμοια πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης (QΕ), που θα την έφερνε σε αντίθεση με τη γερμανική παράδοση της Bundesbank.

Τέταρτον, η αποπληρωμή του χρέους μέσω ενός υποτιμημένου νομίσματος.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται ότι έχουν επιλέξει την ανωτέρω μέθοδο, με το σιγοντάρισμα της Fed και της χαλαρής νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζει.

Είναι προφανές ότι η επιλογή της λιτότητας σε μια χώρα που δεν έχει το δικό της εθνικό νόμισμα μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επίπονη και μεγάλης διάρκειας, με συνέπεια τη μεγάλη υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του λαού.

Είναι επίσης μία διαδικασία που δοκιμάζει κοινωνικές και πολιτικές αντοχές.

Για τον οικονομολόγο της Unicredit, στον οποίο αναφερθήκαμε στην αρχή, και για πολλούς άλλους, η επιλογή της λιτότητας είναι η σωστή.

Όσο όμως ο χρόνος περνά και ο κόσμος δεν βλέπει φως στο βάθος του τούνελ της οικονομίας, η επιλογή αρχίζει να ξεθωριάζει, γιατί αυξάνονται οι αμφιβολίες για την επιτυχία της και ενισχύεται η αβεβαιότητα, υπονομεύοντας τις επενδύσεις και την κατανάλωση και εν τέλει την ανάπτυξη, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τρίτη και η τέταρτη από τις επιλογές που προαναφέραμε θα ήταν προτιμότερες από την ελληνική σκοπιά.

Όμως, δεν είναι διαθέσιμες προς το παρόν, εκτός κι αν μια αλυσίδα υποβαθμίσεων της Ιταλίας από την S&P και τους άλλους οίκους κάνει τους Ευρωπαίους πολιτικούς να αλλάξουν άποψη.

Επομένως, απομένουν οι άλλες δύο επιλογές.

Όμως, τα γεγονότα της προηγούμενης εβδομάδας στο άτυπο Ecofin έδειξαν ότι οι αγορές ίσως προλάβουν τους Ευρωπαίους πολιτικούς και οι δύο επιλογές γίνουν μία τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.

ΠΗΓΗ: EURO2DAY.GR
http://www.euro2day.gr/specials/dr_money/131/articles/658112/Article.aspx