.png "English"){kind=small}
Κι ενώ η Ελλάδα μηδενίζει το κοντέρ της πολυετούς ύφεσης προετοιμαζόμενη να περάσει στον θετικά ανηφορικό οικονομικό δρόμο, η Ε.Ε., ως αποτέλεσμα διαχρονικής επαναλαμβανόμενης αναποφασιστικότητας και λάθος επιλογών ειδικά στην περίοδο της κρίσης, έξυσε τον πάτο της μηδενικής ανάπτυξης και περνά αργά και βασανιστικά σε μια φάση αποπληθωρισμού. Στα δομικά διοικητικά και παραγωγικά προβλήματα της, τη μοιρολατρία και τις πολιτικές εμμονές της προηγούμενης τετραετίας ήρθαν να προστεθούν και οι επιπτώσεις μιας σχεδόν ψυχροπολεμικής αντιμετώπισης των διενέξεων με την Ρωσία. Σε αυτή την κρίσιμη καμπή έρχεται να προσθέσει επιπρόσθετα βάρη η επιβράδυνση (για διαφορετικούς αλλά εξίσου σημαντικούς λόγους) σε ΗΠΑ, Ιαπωνία και Κίνα.
Το κωμικοτραγικό
για τη συνοχή και την εικόνα της Ε.Ε. είναι ότι ούτε τίθενται τα κατάλληλα
ερωτήματα για τους λόγους της οικονομικής καθήλωσης, ούτε δίνονται
πειστικές απαντήσεις για τον τρόπο υπέρβασης της το συντομότερο δυνατό.
Αρκούνται στην περιπτωσιολογία με τις κατακερματισμένες εξηγήσεις ανά χώρα και
τις συμπτωσιολογικές δικαιολογίες του τύπου... ο μέτριος καιρικά
χειμώνας μειώνει την ανοιξιάτικη κατασκευαστική δραστηριότητα στη Γερμανία που
πλέον γεύεται κι αυτή το αρνητικό πρόσημο.
Η Ευρώπη
οδηγήθηκε σε γενικευμένη οικονομική καχεξία αρχικά γιατί αγνόησε επιδεικτικά
την έλλειψη εύρυθμων μηχανισμών αντιμετώπισης κρίσεων και την ανυπαρξία
μακροπρόθεσμου παραγωγικού σχεδιασμού μέσα σε έναν πλανήτη που οι
ισορροπίες άλλαζαν καθοριστικά με την ταχύτατη άνοδο των αναπτυσσόμενων χωρών
όπως οι BRICS. Ακολούθησε η φοβική αντιμετώπιση της
κρίσης με τις αποφάσεις συνεχώς να ακολουθούν αντί να προβλέπουν και να
αντιμετωπίζουν έγκαιρα τα γεγονότα. Ήρθε ως κερασάκι στην ήδη παχιά τούρτα και
η διπλωματικά αφελής Ευρωπαϊκή εμπλοκή στο ζήτημα της Ουκρανίας που την
απομόνωσε από τη Ρωσία.
Οι περισσότεροι
μοιάζουν ανακουφισμένοι από τις μέχρι σήμερα αποφάσεις του Ντράγκι και
προσεγγίζουν το θέμα με μια μονοδιάστατη μονεταρτιστική αντίληψη
θεωρώντας ότι με τον ουσιαστικό μηδενισμό των επιτοκίων της ΕΚΤ και τον για
πρώτη φορά ορισμό αρνητικών τραπεζικών επιτοκίων, άντε και μια μικρής έκτασης
ποσοτική χαλάρωση... στο μέλλον, λύνεται ο γόρδιος δεσμός της ανάπτυξης! Στην
χειρότερη των περιπτώσεων εξαγγέλλονται και κάποιες ακόμα δράσεις λίγων δις για
την ανεργία και αναμένουμε την επίδραση του νέου ΕΣΠΑ που ακόμα δεν έχει
καν αφομοιωθεί ως έννοια κι απέχει πολύ από το να αρχίσει να λειτουργήσει
πολλαπλασιαστικά για την οικονομία.
Οι απαντήσεις στο
καταστροφικό φάσμα του αποπληθωρισμού βρίσκονται σε γενναίες πολιτικές και
οικονομικές αποφάσεις που απελευθερώνουν επενδυτικές δυνάμεις αλλά και
στη στοχευμένη ενίσχυση, ανά χώρα, τομέων που προσφέρουν πολλαπλασιαστικά
οφέλη. Πχ η Γερμανία χρειάζεται βελτίωση υποδομών και η Ελλάδα εξαγωγική
στροφή (ακόμα κι ο τουρισμός ανήκει σε αυτή την κατηγορία).
Αν το τραπεζικό
σύστημα δεν αποκτήσει υγιή χαρακτηριστικά και φυσιολογική ροή
χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, αν η δημοσιονομική εξυγίανση δεν
προσαρμόζεται στο ρυθμό του παγκόσμιου οικονομικού κλίματος και τις κοινωνικές
αντοχές, αν τα νέα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα (ποιότητα, έρευνα,
καινοτομία) παραμένουν θεωρητική αναφορά απέναντι στο τσουνάμι των αναδυόμενων
οικονομιών τα χειρότερα νέα μπορεί να κρύβονται σε μελλοντικές ειδήσεις.
Άλλωστε όλοι συνομολογούν ότι η απαγκίστρωση από αυτή την κρίση ίσως να είναι
πιο δύσκολη από οποιαδήποτε άλλη όσο η τεχνολογική υπέρβαση του σημερινού
παραγωγικού μοντέλου, αυτό που κι ο Σουμπέτερ ονόμαζε «σοκ καινοτομίας» δεν
φαίνεται να ξεπροβάλλει ισχυρό και ικανό να ανατρέψει άμεσα τα δεδομένα.
Μακάρι η προεδρία
Γιουνκέρ να σηματοδοτήσει μια ουσιαστική, ρεαλιστική στροφή μακροπρόθεσμης
θεώρησης που θα επαναφέρει την Ε.Ε. σε θεσμική και αναπτυξιακή ισορροπία. Οι
προϋποθέσεις υπάρχουν, η θέληση επίσης, αν κρίνει κανείς από τη συγκρότηση μιας
Κομισιόν με επιτρόπους ισχυρές προσωπικότητες, μένει να αποδειχτεί και
στην πράξη η αποφασιστικότητα για αποτελεσματικές παρεμβάσεις.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος –Ψυχολόγος
