Σφιχτό πρόσωπο
τεταμένων συναισθημάτων, κοφτός επιθετικός λόγος, νευρωτικές κινήσεις
φοβικής έπαρσης, προσποιητή ναρκισσιστική χαλαρότητα, επιτιμητικά γελάκια
όλα σημάδια της εγωιστικής αλαζονείας μιας υποτιθέμενες αυθεντίας. Αν το ζήτημα
ήταν μόνο φυσιογνωμικό που το πολύ, πολύ να αφορούσε μια ψυχαναλυτική
αποτύπωση χαρακτηριστικών μιας προσωπικότητας δεν είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον
στο όλο θέμα. Το θέμα είναι ότι αυτά ακριβώς τα στοιχεία που εκπέμπει με τόση
σιγουριά ο νέος υπουργός Οικονομικών επηρεάζουν πλέον σε μέγιστο βαθμό τον
τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται όχι απλά την καθηγητική στάση του αλλά την πολιτική
διαχείριση κρισιμότατων ζητημάτων για την υπόσταση της χώρας.
Η νευρωτική
οικονομική θεώρηση και πολιτική πρακτική του κ. Βαρουφάκη είναι που θα έπρεπε
να μας τρομάζει γιατί αδυνατεί να αντιληφθεί ότι αυτή τη στιγμή δεν διακυβεύονται
οι θεωρητικές ή συμπεριφορικές εμμονές του αλλά η κατεύθυνση της χώρας
μέσα σε ένα σπαρασσόμενο οικονομικά και διπλωματικά διεθνές πλαίσιο. Στο
πολυεπίπεδο και πολυπαραγοντικό παιχνίδι των ευρύτερων εξελίξεων δεν χωρούν
συναισθηματικοί παλιμπαιδισμοί και θυμικές εντάσεις που χρησιμεύουν μόνο στην συνειδησιακή
αποπλάνηση ενός βαθιά λαβωμένου από την κρίση λαού.
Η πρώτη και
μέγιστη θεωρητική εμμονή του νέου τσάρου (ή καλύτερα Στάλιν;) της ελληνικής
οικονομίας είναι το θέμα του χρέους. Επικεντρώνεται με μένος στο απόλυτο
μέγεθος λυσσώντας για ένα απευθείας κούρεμα λες και αυτό θα το καθιστούμε άμεσα
βιώσιμο στο διηνεκές. Γνωρίζει καλά ότι αν δεν υπήρχαν και δεν υπάρξουν και νέες
παραμετρικές παρεμβάσεις στη χρονική διάρκεια των ωριμάνσεων και το ύψος
των επιτοκίων οι ετήσιες επιβαρύνσεις στο προϋπολογισμό θα παρέμεναν υψηλότατες
ακόμα κι αν μας χαριζόταν ένα μέρος του κεφαλαίου.
Άλλωστε αυτός ήταν
και ένας από τους λόγους που αποκλιμακώθηκαν ραγδαία τα σπρεντς πριν
μερικούς μήνες. Οι αγορές θεώρησαν ότι μετά την δημοσιονομική εξυγίανση, οι
συμφωνημένες παρεμβάσεις για την απομείωση του χρέους το καθιστούσαν απολύτως
διαχειρίσιμο αφού οι ετήσιοι τόκοι για την εξυπηρέτηση του
αντιστοιχούσαν σε χρέος μισού ύψους από το ονομαστικό μέγεθος του.
Φυσικά κανείς δεν μπορεί να υπολογίζει σε αποδοχή από την ΕΚΤ μιας έμμεσης δημοσιονομικής χρηματοδότησης με την έκδοση αέναων ομολόγων (perpetual), ούτε φυσικά θα έπρεπε να πιπιλάμε φιλάρεσκα την καραμέλα των ομολόγων ανάπτυξης που στην υφεσιακή χρονιά (που δεν προβλέπεται πλέον για τα πολλά επόμενα χρόνια) θα μηδενίζει τις πληρωμές τόκων για να τις εκτοξεύσει στα διπλάσια των συνηθισμένων σε χρονιές ανάπτυξης.
Δεν υπάρχουν
πολλοί δογματικοί υπέρμαχοι της μονομερούς λιτότητας αλλά δεν θυμάμαι και
κανέναν από τους σημερινούς αρνητές της να «επαναστατεί» όταν δημιουργούσαμε
συνεχή δημοσιονομικά ελλείμματα με ρουσφετολογικές προσλήψεις και κίβδηλα
επιδόματα με δανεικά που εκτόξευαν το δημόσιο χρέος, ούτε να καταθέτουν κάποιο συγκροτημένο
αναπτυξιακό σχέδιο όταν συνεχίζαμε να βυθιζόμαστε σε τεράστια εμπορικά
ελλείμματα.
Οι υποκριτές όπως
ο κ. Βαρουφάκης συνεχίζουν να παριστάνουν ότι ομιλούν για μια χώρα χτυπημένη
από την διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση κι όχι για μια χώρα που τα δομικά
προβλήματα της απλά επιτάθηκαν από τις γενικότερες εξελίξεις. Συνεχίζουν να
μιλούν με όρους 2010 λες και σήμερα διαμορφώνουμε ένα πρόγραμμα από το μηδέν,
λες και οι πρωτοβουλίες Γιουνκέρ για την ανάπτυξη είναι ανύπαρκτες, λες και η
συμφωνημένη απομείωση του χρέους δεν θα περνούσε στη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων απελευθερώνοντας κεφάλαια που θα στρέφονταν και αυτά προς την ανάπτυξη και την επούλωση κοινωνικών πληγών.
Συμπεριφέρονται
με νευρωτική διάθεση προσδοκώντας ένα ανούσιο και ανέφικτο κούρεμα του
χρέους που αν δεν συνοδευτεί από σχεδόν μηδενικά επιτόκια και πολυετή
αποπληρωμή δεν θα προσφέρει κάτι το ιδιαίτερο στην περιβόητη βιωσιμότητα του και
ταυτόχρονα μια ανάπτυξη που δεν θα προέρχεται από την προσέλκυση επενδυτών αλλά
από αφειδώς χορηγούμενα Ευρωπαϊκά κεφάλαια, πέρα από το νέο ΕΣΠΑ, τις
προσπάθειες της ΕΤΕπ και την ιδιωτική μόχλευση των πόρων του προγράμματος
Γιουνκέρ.
Ορισμένοι μωροφιλόδοξοι
ηγεμονίσκοι ταγμένοι σε μια θεωρητική σταυροφορία παραβλέπουν ότι τα κράτη
δεν είναι φιλόξενος χώρος για ακαδημαϊκούς πειραματισμούς, ούτε πεδίο
ικανοποίησης προσωπικών εμμονών. Η μοίρα του έθνους δεν μπορεί να
καθορίζεται από αλλοπρόσαλλους τακτικισμούς και ασύντακτες συγκρουσιακές
προθέσεις.
Υ.Γ. Το
ευφυολόγημα που χρησιμοποίησε για να περιγράψει την ανάγκη να μας χαρίσουν
το μεγαλύτερο μέρος του χρέους λέγοντας ότι δεν παίρνεις χρήματα από την
πιστωτική κάρτα για να πληρώσεις το στεγαστικό είναι τουλάχιστον άτοπο και
παραπλανητικό. Η κάρτα χρεώνει πάνω από 15% επιτόκιο και το στεγαστικό
κινείται στο 4%. Όσον αφορά το δημόσιο χρέος η «κάρτα» της διακρατικής
δανειοδότησης έχει πλέον κόστος στο 1,5% για να αποπληρωθεί το «στεγαστικό»
της χώρας που αφορά εκδόσεις ομολόγων με 3-3,5%!
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος –Ψυχολόγος