Δεν έχουν περάσει
παρά μόνο λίγες μέρες από την επέτειο της Πτώσης του Τείχους του Βερολίνου. Όλη
η ανθρωπότητα γιόρτασε με κάθε μεγαλοπρέπεια τη νίκη της ελευθερίας και της
δημοκρατίας πάνω στις δυνάμεις του σκοταδισμού, της εσωστρέφειας, του
μίσους. Κάποιοι βέβαια βάλθηκαν να αμαυρώσουν ακόμα κι αυτή τη χαρά
προσπαθώντας να μας πείσουν ότι δεν επρόκειτο παρά για ένα πισωγύρισμα στο
ρου της λαϊκής επανάστασης. Ακόμα και το τείχος δεν ήταν παρά η αντίδραση
της ιερής και άμωμης δικτατορίας του προλεταριάτου απέναντι στη επιβουλή των
Δυτικών.
Η ελληνική εκδοχή
μιας ανάλογης «πτώσης», αυτή του Πολυτεχνείου από γεγονός υπενθύμισης της
αξίας βασικών ενωτικών κοινωνικών εννοιών μετατράπηκε σε υποχείριο της
ψευδοαντίστασης απέναντι στο αστικό κατεστημένο. Το μήνυμα της προάσπισης
του δημοκρατικού κεκτημένου, την απομάκρυνση από φανατισμούς, εμμονές κι
απωθημένα που λιγοστεύουν το θεσμικό «λάδι» εκφυλίστηκε σε ένα κακέκτυπο
λαϊκής οργής κατά ακόμα και του κοινοβουλευτισμού.
Το σύνθημα για
«ψωμί - παιδεία – ελευθερία» ως
κατάλοιπο της Γαλλικής επανάστασης δεν έφερε τον ελληνικό Διαφωτισμό.
Περισσότερο λειτούργησε ως προπέτασμα για την διάδοση των πιο αντιδραστικών,
πιο αντιπαραγωγικών, πιο ανελεύθερων θεωρήσεων. Το «ψωμί» από δημιουργικός
μόχθος έγινε δανεικό παντεσπάνι και θόλωσε στα απόνερα του ευδαιμονισμού,
της δήθεν γκλαμουριάς και της επίδειξης στο γείτονα. Η «παιδεία» από πολιτισμός
, κουλτούρα, έρευνα έγινε παιχνιδάκι στα χέρια του φοιτητικού συνδικαλισμού,
της απαξίωσης των συνεχών καταλήψεων, ακόμα και της προπαγάνδισης της
τρομοκρατίας. Η «ελευθερία» από αναφαίρετο δικαίωμα έγινε ρητορική
ελευθεριότητα, ανηθικότητα, ευτελισμός της ανθρώπινης υπόστασης. Η ανομία
επιβεβλημένο κεκτημένο.
Οι αποδεκατισμένες
και διαστρεβλωμένες έννοιες δεν επαναφέρονται στην αρχική κατάσταση τους
με ιδεολογικά μπαλώματα και παροδικές «θεραπείες». Απαιτείται η πλήρης
αναπροσαρμογή των αιτημάτων του Πολυτεχνείου ώστε να αντικατοπτρίζουν το
σημερινό αξιακό ζητούμενο. Προαπαιτούμενο για το ψωμί πρέπει να είναι η δημιουργία,
για την παιδεία ο πολιτισμός, για την ελευθερία η ευνομία.
Το νέο αξαικό
Πολυτεχνείο προτάσσει την προστασία και την κινητροδότηση της
δημιουργικής εργασίας απέναντι στον παρασιτικό κρατισμό, την προφύλαξη
της εκπαίδευσης και του ερευνητικού έργου από πάσης φύσεως παρεκκλίσεις, το
σεβασμό σε βασικούς, κοινώς αποδεκτούς κανόνες ευνομίας. Ένα νέο αξιακό σύστημα που αποχαιρετά τις παθογένειες τις μεταπολίτευσης και ορθώνει ισχυρό τείχος αξιοπιστίας και αξιοκρατίας.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος –Ψυχολόγος
Με το που
προέκυψαν οι νέες Τουρκικές προκλήσεις με την διαρκή περιδίνηση του Barbaros στα Κυπριακά χωρικά ύδατα και τα οικόπεδα της ΑΟΖ
της, δεν άργησαν να εμφανιστούν οι γνωστές «δυναμικές» τοποθετήσεις που
πάντοτε προτρέπουν σε αντίστοιχη αντίδραση με αύξηση της έντασης στην περιοχή,
άμεση επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, δημιουργία συνθηκών «θερμού επεισοδίου»
όπως συνηθίζουμε να λέμε.
Όσο κι αν κανένας
δεν αρνείται ότι στο βαθμό που αποφεύγονται τέτοιου είδους σκληρές απαντήσεις τρέφονται
οι επεκτατικές τάσεις των Τούρκων, το να θεωρείς όμως ότι υποκύπτοντας
διαρκώς στο σκηνικό που στήνουν οι παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου από
την άλλη πλευρά, αποδίδει και μακροπρόθεσμα προσφέροντας μόνιμες λύσεις είναι
μια εξίσου βασική άρνηση της διεθνούς στρατηγικής διπλωματίας.
Οι μεγάλες και
αναμφισβήτητες νίκες στο σύγχρονο γεωπολιτικό παιχνίδι δεν προκύπτουν
αποκλειστικά μέσα από πολεμικές συρράξεις. Ειδικά σε αυτό που χαρακτηρίζουμε ως
Δυτικό κόσμο και τις υπερεθνικές συμμαχίες που έχουν αναπτυχθεί ένα θετικό
αποτέλεσμα είναι γέννημα τακτικών κινήσεων που με διορατικό τρόπο
χαρτογραφούν το μέλλον και δομούν άρρηκτες σχέσεις με άλλους «παίκτες»
που διαθέτουν ευρύτερα συμφέροντα σε μια περιοχή.
Ο Σαμαράς
αποφεύγοντας τις σπασμωδικές κινήσεις συναισθηματικού εντυπωσιασμού προχωρά με
σταθερά βήματα στην εξασφάλιση μιας αναίμακτης ανακήρυξης της Ελληνικής ΑΟΖ.
Τα Τουρκικά γρυλίσματα που ακολούθησαν την τριμερή συνάντηση Ελλάδας – Κύπρου -
Αιγύπτου, χωρίς να ακολουθούνται από το ξετύλιγμα μιας συγκεκριμένης δικής τους
εναλλακτικής στρατηγικής, είναι απτή απόδειξη του αδιέξοδου των επιλογών
τους.
Στο ένα χέρι του
ο Σαμαράς κρατά ήδη την τρίαινα αυτής της συμφωνίας που επιβεβαιώνει τον
κομβικό μας ρόλο στην περιοχή και οικοδομεί εμπορικές και ενεργειακές
σχέσεις με έναν καταλυτικό παράγοντα των ισορροπιών της Μεσογείου όπως η
Αίγυπτος και επεκτείνει τη δυναμική του ρόλου τόσο της δικής μας όσο και της
Κυπριακής ΑΟΖ.
Στο άλλο του χέρι
πλησιάζει η τρίαινα της συμφωνίας από την άλλη μεριά που περιλαμβάνει
και το Ισραήλ, ένα απαραίτητο «πιόνι» για όποιον επιθυμεί να επιτύχει τους
γεωπολιτικούς στόχους του με ασφάλεια. Η κοινή δράση και των τριών μερών για
την εξασφάλιση της ηρεμίας στην περιοχή, την εκμετάλλευση των
κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και την μεταφορά τους προς, την διψασμένη για
ενεργειακούς πόρους, Ευρώπη αποτελεί αναγκαία συνθήκη λειτουργικής
διευθέτησης του ζητήματος.
Απέναντι σε αυτόν
τον εξελισσόμενο γεωστρατηγικό κυκλώνα η Τουρκία απαντά με λεκτικές
ακρότητες και κινήσεις πανικού που δεν στηρίζονται πάνω σε μακρόπνοες
συμπράξεις με άλλους συμμέτοχους του παιχνιδιού. Ακόμα και με τις ΗΠΑ έχουν
προκαλέσει σημαντική ρήξη στη σχέση τους αδυνατώντας να καταλήξουν σε μια συγκροτημένη
πολιτική για τη Μέση Ανατολή υπό το φόβο της δημιουργίας ενός ισχυρού
ανεξάρτητου Ιρακινού Κουρδιστάν που θα επιτείνει το κλίμα εσωτερικών
εντάσεων. Παραμένει δέσμια ενός νεο-οθωμανικού μικρομεγαλισμού που ουδεμία
σχέση έχει με τα σημερινά δεδομένα.
Είναι τεράστια η
ευκαιρία για την Ελλάδα κι ο Σαμαράς δεν μοιάζει διατεθειμένος να την χάσει.
Ξετυλίγει με σύνεση και υπομονή ένα σχέδιο που απομονώνει την Τουρκία
και την αφήνει έρμαιο μιας επιθετικότητας που ακόμα κι αν επιλέξει να την
εκδηλώσει στο μέγιστο βαθμό, πράγμα αμφίβολο υπό τις παρούσες συνθήκες, θα την
μετατρέψει σε παρία της περιοχής φέρνοντας την τελειωτική κατάρρευση του ασταθούς,
υποτιθέμενου οικονομικού της θαύματος, το μόνο ίσως στοιχείο που διατηρεί
ακόμα τον Ερντογάν σε τόση υψηλή δημοτικότητα.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος –Ψυχολόγος