Το «ένα πουκάμισο αδειανό», στο οποίο
αναφέρονταν ο ποιητής, θα ταίριαζε γάντι αν κάποιος αναζητούσε την πιο
κατάλληλη περιγραφή για τον υποτιθέμενο τελειωτικό αγώνα του ΣΥΡΙΖΑ να
περισώσει οτιδήποτε από τις ξεθωριασμένες κόκκινες γραμμές. Η κυβέρνηση
παλεύει να πείσει την κοινωνία ότι δίνει μάχη χαρακωμάτων, αφού έχει αποδεχθεί
έναν ΦΠΑ με επιπρόσθετη επιβάρυνση ανάλογη ενός νέου ΕΝΦΙΑ και
εξοντωτικές ειδικές εισφορές σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, για να
αποφευχθεί η ακριβότερη ενέργεια και η έλλειψη στήριξης στους
χαμηλοσυνταξιούχους.
Στην πραγματικότητα κανένα από τα δυο
«μέτωπα» δεν ανταποκρίνεται σε υπαρκτό συγκρουσιακό αντικείμενο. Στα
πλαίσια μιας δεδομένα ετεροβαρούς συμφωνίας αναζητούνταν στοιχεία που να αφορούν
πλατιά λαϊκά στρώματα και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες για να προβληθούν ως
αντιστασιακή παντιέρα. Μόνο που ούτε τα τιμολόγια της ΔΕΗ, ούτε η
εξάλειψη κάθε στήριξης στα χαμηλά εισοδήματα αποτελούν αδιαπραγμάτευτο σημείο
της όποιας συμφωνίας, ούτε καν έχουν να προσφέρουν σημαντικό δημοσιονομικό ή
άλλο όφελος.
Ευρωπαϊκή απαίτηση αποτελεί το άνοιγμα
της αγοράς ενέργειας και η εξυγίανση της ΔΕΗ με πώληση ενός υγιούς μέρους
της και όχι η διαρκής αύξηση του κόστους για τους καταναλωτές που θα έχει δυο
αποτελέσματα επί της ουσίας αντίθετα με τις επιδιώξεις όλων. Είναι γνωστό ότι
επί δεκαετίες τα οικιακά τιμολόγια διατηρούνταν χαμηλά με μια λογική
πολιτικάντικης επιδότησης ενώ επιβαρύνονταν δυσανάλογα υψηλά οι επιχειρήσεις. Ο
απαραίτητος εξορθολογισμός είναι δυνατό να επιτευχθεί με τρόπο που δεν
θα αγγίξει, σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, ούτε τα νοικοκυριά.
Στόχος δεν μπορεί να είναι η διατήρηση της
ίδιας επιχειρηματικής δομής με κάλυψη των διογκούμενων εταιρικών
ελλειμμάτων μέσω αύξησης των τιμών αλλά η πλήρης αναδιοργάνωση, ο λειτουργικός
ανασχεδιασμός της ΔΕΗ και η μερική ιδιωτικοποίηση της, ώστε η νέα εταιρεία να
επιβιώσει απέναντι στις ελκυστικές τιμές των εναλλακτικών παρόχων
διατηρώντας και η ίδια χαμηλές χρεώσεις. Αλλιώς η ίδια η ιδιωτικοποίηση θα είναι
ένα δύσκολο εγχείρημα αφού κανείς επενδυτής δεν θα θέλει να φορτωθεί μια
επιχείρηση με ακριβό και μη ανταγωνιστικό προϊόν.
Το ΕΚΑΣ, από την άλλη, δημιουργήθηκε ως
μια αναδιανεμητική παρέμβαση κοινωνικής δικαιοσύνης απέναντι σε άτομα
που για διάφορους λόγους κατέληγαν στα στερνά τους να διαβιώνουν σε συνθήκες
πλήρους εξαθλίωσης. Βέβαια στην εκτέλεση της αυτή η προσπάθεια δεν απέφυγε
τυπικούς ελληνικούς ανορθολογισμούς που αναιρούσαν μέρος του αρχικού σκεπτικού,
αφού βρίσκονταν να θεωρούνται δικαιούχοι άτομα που ήταν καταφανέστατο ότι δεν
είχαν ανάγκη αυτού του βοηθήματος.
Είχε ήδη αρχίσει να εκτυλίσσεται ένα
σχέδιο επαναπροσδιορισμού αυτής της δράσης με την εισαγωγή του ελάχιστου
εγγυημένου εισοδήματος που ξεκαθάριζε το τοπίο όσων είχαν ουσιαστική κι όχι
πλασματική ανάγκη οικονομικής στήριξης. Η ύπαρξη του ΕΚΑΣ ως διαπραγματευτικό
αγκάθι ξεπερνιέται σχετικά εύκολα με την μετονομασία και την λειτουργία του
με δικαιότερο τρόπο (μέσω συγκεκριμένων και καλύτερα ελεγχόμενων όρων
παροχής)που δεν θα το στερεί από όσους βρίσκονται σε κατάσταση πενίας αλλά θα
περιορίζει την οριζόντια και σε κάποιες περιπτώσεις υποκριτική χρήση του.
Είναι λοιπόν πολύ πιο απλή, από όσο
προσπαθεί να μας δείξει η κυβέρνηση, η δυνατότητα υπέρβασης αυτών των
διαφωνιών που δικαιούμαστε να θεωρούμε ότι προβάλλονται με τόση επίταση ως
το τελευταίο επικοινωνιακό ανάχωμα ώστε να παρουσιαστούν ως διαπραγματευτικά
κέρδη μαζί με την ρύθμιση του χρέους (που δεν θα διαφέρει ουσιαστικά από την
εδώ και 2,5 χρόνια προδιαγεγραμμένη παραμετρική παρέμβαση) και την στρεβλή
προβολή της δήθεν επιτυχίας των μειωμένων πλεονασμάτων που μας σπρώχνουν με το
χρηματοδοτικό κενό που δημιουργούν σε νέο μακροχρόνιο μνημόνιο. Ματαίως!
Υ.Γ. Ακόμα και στο θέμα του ΦΠΑ
φαντάζει απίθανο να μην υπάρξει ειδικός χαμηλός συντελεστής τουλάχιστον για τα
φάρμακα αφού θα σημάνει την κατάρρευση των ταμείων λόγω αυξημένου
κόστους συμμετοχής.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
Επετειακό "Φρενοκομείο". Ένας χρόνος ραδιοφωνικής τρέλας, "ψυχοθεραπείας" για τα λογικά και παράλογα στην πολιτική, την οικονομία και την κοινωνία, δεν είναι αρκετός. Τον γιορτάσαμε αναπολώντας στιγμές, παίζοντας αγαπημένες ξένες και ελληνικές μελωδίες, μοιράζοντας δώρα στους ακροατές.
Σε μια μέρα που ομαδοποιούμε τις δόσεις προς το ΔΝΤ και εξατομικεύουμε τις επιπτώσεις των νέων φορολογικών μέτρων, ο Κώστας Μανίκας επιλέγει αυτή την Παρασκευή 1-3 μμ στον iD Radio να συνδυάσει την πολιτική παράνοια των ημερών με τις ευχάριστες ραδιοφωνικές εμπειρίες μιας ολόκληρης χρονιάς.
Σε μια μέρα που ομαδοποιούμε τις δόσεις προς το ΔΝΤ και εξατομικεύουμε τις επιπτώσεις των νέων φορολογικών μέτρων, ο Κώστας Μανίκας επιλέγει αυτή την Παρασκευή 1-3 μμ στον iD Radio να συνδυάσει την πολιτική παράνοια των ημερών με τις ευχάριστες ραδιοφωνικές εμπειρίες μιας ολόκληρης χρονιάς.
Μέσα σε κάτι παραπάνω από τέσσερις μήνες η
εκλογική μοίρα της ρητορικής και συναισθηματικής μνημονιακής απέκδυσης
μας έφερε αντιμέτωπους με σχήματα λόγου και συμπεριφορικές νόρμες που δεν
κινούνταν μόνο στον ιντριγκαδόρικο κόσμο του αντισυμβατικού. Η αλαζονεία, η
υπεροψία, η εξουσιομανία, η υπερφίαλη ελαφρότητα και η σαφήνεια της ασάφειας
ήταν ένα ελάχιστο δείγμα δημιουργικής παραπλάνησης της κοινωνίας κι ως
τέτοιο θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό με τη μορφή του απευκταίου υποδείγματος.
Σε αυτά όμως προστέθηκαν και οι αναμενόμενες
ιδεοληπτικές εμμονές που μετέτρεψαν τον δημόσιο διάλογο σε μια μάχη
αποτροπής του ρεαλισμού, σε μια ιδεολογική ρεβάνς που εκτείνεται σε όλο το
εύρος των ζητημάτων. Από την οικονομία όπου τίθενται ερωτήματα που ουσιαστικά
αφορούν το 2010 και αναζητούνται ανύπαρκτες απαντήσεις στο 2015, αναπαράγοντας
γοργά το τότε σκηνικό, μέχρι τον μακροπρόθεσμο διπλωματικό σχεδιασμό που
αντιμετωπίζεται ως βραχυπρόθεσμη τακτοποίηση γεγονότων. Από την χαλαρή δημόσια
τάξη έως την εξισωτική εκπαίδευση.
Μια χωματερή ανερμάτιστων ιδεοληψιών
πνίγει στη δυσωδία της τιμωρητικής αυθεντίας της κάθε φωνή διαφωνούντα.
Επιζητεί πιστοποιητικά φρονημάτων, εχέγγυα καλλιτεχνικής επαναστατικής
συνέπειας, κούρδισμα και ταυτοποίηση κάθε σκέψης με την αδιαμφισβήτητη
μοναδική αλήθεια που πρεσβεύει. Τα «σκουπίδια» δεν επιχειρείται να
κρυφτούν. Προβάλλονται ως δημοκρατικό κεκτημένο αυτοδιάθεσης και κατακτούν την
δική τους ξεχωριστή θέση στο κυβερνητικό οπλοστάσιο.
Η μετατροπή του Ελληνικού σε... διαμετακομιστικό
κόμβο σκουπιδιών δεν είναι παρά το αποκορύφωμα μιας τυφλότητας πολύ πιο
σημαντικής από αυτή της όρασης. Την τυφλότητα του νου που συμβιβάζεται με το
ελάχιστο επειδή απεχθάνεται τις συνέπειες του μέγιστου. Το όραμα μιας ελληνικής
Ριβιέρα δεν συνάδει με τον μίζερο εθνικό καταναγκασμό. Γι’ αυτό και η
ολοκλήρωση του δεν αποκλείεται να σκοντάψει σε πολεοδομικές αναιρέσεις
αντίστοιχες του Αστέρα Βουλιαγμένης βολεύοντας πίσω από την υποκρισία μιας
Αττικής ακτογραμμής καταπατημένης από την... ολιγαρχία, το μήνυμα της δημόσιας
περιουσιακής απαξίωσης.
Το κυβερνητικό χωνευτήρι ιδεολογικών
παρεκκλίσεων πολτοποιεί κάθε δημιουργική προσπάθεια χωρίς ενοχές, θέτοντας
ως προμετωπίδα των επιλογών της την αξιακή ισοπέδωση της ουσιαστικής διαφορετικότητας.
Όλα αυτά βέβαια δεν θα είχαν και ιδιαίτερη σημασία για τους περισσότερους
πολίτες (εθισμένους στο φθόνο του πλούτου και την δαιμονοποίηση του
κεφαλαίου) αν δεν αποτελούσαν κεντρική στόχευση σε μια περίοδο όπου η χώρα
χάνει το τρένο της ανάκαμψης προσποιούμενη ότι διαπραγματεύεται με τους
εταίρους ενώ επί της ουσίας αναπροσαρμόζει τους στόχους στα οικτρά
οικονομικά δεδομένα των τελευταίων μηνών.
Το χαμένο τρένο που ο Βαρουφάκης
χαρακτηρίζει πρόσκαιρο κόστος χωρίς βέβαια να εξηγεί πως και πότε θα καλυφθεί
αφού δεν προβλέπονται πουθενά υψηλότεροι, από το προβλεπόμενο, ρυθμοί
ανάπτυξης για κανένα από τα επόμενα χρόνια.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος