ΜΑΧΗΤΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ: 2014-10-19

Δεν πέρασαν πάνω από είκοσι μέρες που περιγράφαμε με σαφήνεια το αναμενόμενο της ευμετάβλητης και σπασμωδικής αντίδρασης των αγορών «Οι αγορές τρομάζουν!». Η διάθεση αποκόμισης άμεσου κέρδους από μια χρηματιστηριακή αγορά που τριπλασίασε την αξία της σε λίγους μήνες κι από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που εκτόξευσαν τις τιμές τους με ανάλογους ρυθμούς ήταν θεμιτή απλά επισπεύσθηκε υπό το φόβο απρόβλεπτων πολιτικών εξελίξεων και αμφιβολιών για τη μεταρρυθμιστική συνέχεια μιας χώρας που όσο βρίθει καλών προθέσεων άλλο τόσο δεν περισσεύουν οι συντεχνιακές αντιλήψεις.

Συνηθισμένοι στο να ομφαλοσκοπούμε δεν αντιλαμβανόμαστε το πόσο μας επηρεάζει η παγκόσμια οικονομική αστάθεια. Οι ΗΠΑ αναζητούν τη χρυσή τομή ανάμεσα στον περιορισμό της ποσοτικής χαλάρωσης, την άνοδο των επιτοκίων και το σπάσιμο μιας νέας φούσκας. Η Κίνα έχει αποδεχτεί τη στροφή στην εσωτερική κατανάλωση για λόγους κοινωνικής συνοχής περιορίζοντας του ρυθμούς ανάπτυξης και η Ε.Ε. πλατσουρίζει στα απόνερα του αποπληθωρισμού θεωρώντας ότι αποκλειστικά με καθυστερημένες νομισματικές και πιστωτικές κινήσεις θα επουλώσει το διοικητικό και παραγωγικό κενό της.

Οι αγορές όντως τρομάζουν όταν αυξάνονται οι πιθανότητες απωλειών και κύριος τέτοιος λόγος για την Ελλάδα δεν είναι άλλος από μια πολιτική αστάθεια με επανειλημμένες εκλογικές αναμετρήσεις, αδύναμες κυβερνήσεις, χαοτική και απομονωτική ρητορική, τυφλά συγκρουσιακή διάθεση χωρίς εναλλακτικό σχέδιο. «Εκτιμώνται» ιδιαίτερα από όλους τους διεθνείς οικονομικούς παράγοντες οι προθέσεις αθέτησης των εθνικών συμφωνιών, οι αντιφάσεις στις δηλώσεις στελεχών της αντιπολίτευσης σε σχέση με τη διαχείριση του χρέους, οι θολές κυβερνητικές συμμαχίες.

Αν δεν υπήρχε το σταυροδρόμι της προεδρικής εκλογικής σε ένα τετράμηνο, η ανακοίνωση από τον Αντώνη Σαμαρά ενός εθνικού σχεδίου μεταρρυθμίσεων συμβατών με τη φιλελεύθερη ιδεολογία της παράταξης που θα προτείνονταν στην κοινωνία ως μέσο ολοκλήρωσης της ανασυγκρότησης του κράτους και της οικονομίας, μαζί με την παράθεση του πλάνου για την περαιτέρω απομείωση του χρέους θα αρκούσαν για να συρρικνώσουν τα επιτόκια δανεισμού σε κάτι παραπάνω από ανεκτά επίπεδα.

Πιθανότατα αυτό θα συμβεί στα τέλη του έτους ή στις αρχές του 2015 επιτρέποντας την έκδοση επταετούς ομολόγου με ανταγωνιστικό επιτόκιο στο οποίο πολλοί θα σπεύσουν να τοποθετηθούν, ακόμα κι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου κατά την πρόβλεψη της Merrill Lynch 400-600 δις ετοιμάζονται να προσγειωθούν σε Ευρωπαϊκούς τίτλους.

Το Ευρωπαϊκό δίχτυ προστασίας, μιας προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης, δεν θα είναι τίποτα άλλο από την επιβράβευση της μεταρρυθμιστικής επιμονής μας, και θα λειτουργήσει ως ψυχολογικό «μαξιλάρι» προς τις αγορές ώστε να βεβαιωθούν ότι ακόμα και στην περίπτωση που η Ελλάδα περάσει έναν νέο κυκεώνα πολιτικών ανισορροπιών ή προκύψουν απρόβλεπτα διεθνή γεγονότα θα υπάρχει η πρόσκαιρη δυνατότητα κάλυψης των τρεχουσών αναγκών της.

Άλλωστε από ότι φαίνεται οι πόροι της εν λόγω πίστωσης θα προέλθουν από τα αδιάθετα ποσά του ΤΧΣ και τις επιστροφές τόκων από την ΕΚΤ. Ουσιαστικά δηλαδή δεν θα πρόκειται καν για νέα κεφάλαια αλλά για μετατροπή χρήσης των υπαρχόντων, συμβατή με το θέμα του χρέους το οποίο ήδη εξυπηρετούν με τον ένα ή άλλο τρόπο. Γι' αυτό και δεν θα υπάρξουν οι συνήθεις μνημονιακοί όροι που ονειρεύονται όσοι στηρίζουν την πολιτική τους ύπαρξη στην παρουσία της τρόικας στη χώρα.

Γιατί υπό φυσιολογικές συνθήκες η ροή των γεγονότων (συνέχιση διαρθρωτικών αλλαγών και ρύθμιση του χρέους) οδηγεί σε επιτόκια ακόμα και 4-4,5% έως τον Μάρτιο και μια πιθανή εκλογή Προέδρου από την παρούσα Βουλή θα μεταφέρει μήνυμα σταθερότητας στις αγορές μετατρέποντας σε άχρηστη κάθε καινούρια Ευρωπαϊκή χρηματοδοτική στήριξη.

Κων/νος Μανίκας

Οικονομολόγος –Ψυχολόγος

Δεν έχουν περάσει και πολλές μέρες από την παρέμβαση του Μανώλη Γλέζου στα Ευρωπαϊκά πολιτικά σαλόνια, όπου με μεγαλοπρέπεια και περισσή σιγουριά κατακεραύνωσε το «ιερατείο» των Βρυξελλών που «επιβάλλει» τη χρήση των φωτοβολταϊκών με επιδοτήσεις που στραγγαλίζουν, όπως υπονόησε, την εγχώρια γεωργική παραγωγή απορροφώντας πόρους από σχετικές δράσεις για να ενισχυθούν οι ΑΠΕ.

Ομολογώ ότι δεν είμαι από τους ένθερμους θιασώτες της πράσινης ανάπτυξης στην Ελλάδα (όταν ο Γιώργος Παπανδρέου και κάποιοι άλλοι μας την παρουσίαζαν ως πανάκεια), όχι επειδή η βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας και το πέρασμα της σε φιλικότερες για το περιβάλλον μεθόδους δεν αποτελούν ταυτόχρονα ένδειξη επιχειρηματικής ευαισθησίας και κοινωνικής προστασίας αλλά γιατί ο τρόπος και ο ρυθμός με τον οποίο μια οικονομία μεταβάλλει το παραγωγικό της μοντέλο, ειδικά αν είναι αναπτυσσόμενη και χωρίς βαριά βιομηχανία όπως η δική μας, θα πρέπει να είναι άμεση συνάρτηση των άμεσων αναγκών και της βέλτιστης χρήσης των περιορισμένων φυσικών και ανθρωπίνων πόρων της.

Το κόστος μετατροπής των παραγωγικών γραμμών, η επιβάρυνση με νέους φόρους ή ακόμα κι ο πρόσκαιρος περιορισμός της παραγωγής ως την ολοκλήρωση των αλλαγών θα μπορούσαν να είναι ένα καίριο χτύπημα στην αναπτυξιακή πορεία μικρών σχετικά οικονομιών, αν όλα αυτά συμβούν υπό πιεστικό χρονοδιάγραμμα, δεσμεύοντας πόρους από κρίσιμους τομείς που προσφέρουν πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομία.

Βέβαια περνάς στο άλλο άκρο αν εθελοτυφλείς μπρος στις άπλετες φυσικές δυνατότητες που μας χαρίζει απλόχερα η γεωγραφική μας θέση. Σε μια χώρα που ολόκληρο το χρόνο λούζεται από ήλιο και δροσίζεται από ανέμους δεν δικαιούσαι να παραβλέπεις την ανάγκη προγραμματισμένης εκμετάλλευσης τους για παραγωγή φθηνής και περιβαλλοντικά φιλικής ενέργειας.

Ακόμα περισσότερο δεν δικαιούσαι να χρησιμοποιείς ως επιχείρημα δαιμονοποίησης των ΑΠΕ την αναβάθμιση της ελληνικής γεωργίας που πέρα του γεγονότος ότι διαχρονικά στηρίχτηκε σε πακτωλό επιδοτήσεων και ενισχύσεων δεν μπορεί πλέον να παραμένει αγκιστρωμένη σε ένα παρωχημένο μοντέλο περασμένων δεκαετιών. Η εποχή των κλειστών οικονομιών που η εγχώρια παραγωγή χρησίμευε σχεδόν αποκλειστικά ως διατροφικό μέσο έχει ξεπεραστεί από τις παγκοσμιοποιημένες εξελίξεις.

Το ρόλο των παραγωγών φθηνότερου, και λόγω μειωμένου εργασιακού κόστους, ίσως και χαμηλότερης ποιότητας προϊόντος τον έχουν πλέον πάρει Αφρικανικές, Λατινοαμερικανικές και Ασιατικές χώρες. Η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει διαφορετική στόχευση. Στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία ποιοτικών, ακριβότερων προϊόντων, βιολογικής παραγωγής, εναλλακτικές καλλιέργειες, νέα προϊόντα με διαρκώς αυξημένη ζήτηση που διεμβολίζουν μεγάλες ξένες αγορές.

Εξαγώγιμα προϊόντα που προσφέρουν σημαντικά έσοδα στη χώρα που υπερβαίνουν το κόστος των εισαγωγών φθηνών προϊόντων που εξυπηρετούν τις ανάγκες των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων. Αλλά για τους οραματιστές... του παρελθόντος όπως ο Μανώλης Γλέζος αυτά μάλλον είναι ψιλά καπιταλιστικά γράμματα!

Υ.Γ. Κακώς συγχέουμε την αλλαγή καταναλωτικής συμπεριφοράς προς όφελος των εγχώριων προϊόντων που έχει ως πεπερασμένο όριο τις εισοδηματικές δυνατότητες καθενός, με την εμμονή σε ένα ξεπερασμένο παραγωγικό μοντέλο ανακύκλωσης της εσωστρέφειας. Εκτενέστερη προσέγγιση στο πρωτογενές παραγωγικό μοντέλο υπήρξε πριν αρκετά χρόνια στο άρθρο: Τι πρωτογενές παραγωγικό μοντέλο θέλουμε;

Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος - Ψυχολόγος

Μετάφραση

Πληροφορίες

Σύνδεσμοι

Αρχείο

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Ιστολόγια