Έπεσε στην
αντίληψη μου μια δημοσκοπική έρευνα στην οποία καταγράφονταν μια εμφανώς
πλειοψηφική τάση, ανάμεσα στους εναπομείναντες ψηφοφόρους της Κεντροαριστεράς,
για μετεκλογική συνεργασία με το ΣΥΡΙΖΑ, σε αντίθεση με τη ΝΔ όπως
συμβαίνει σήμερα. Θα μπορούσε να παρασυρθεί κανείς και να συμπεράνει ότι δικαιώνεται
ο Κουβέλης που όρισε ως προϋπόθεση της συζήτησης για μια ενιαία
Κεντροαριστερά την μετέπειτα κυβερνητική σύμπλευση της με το ΣΥΡΙΖΑ. Άλλωστε σε
Κυριακάτικη συνέντευξη του παρόμοια υπονοούμενα για μια «προοδευτική»
διακυβέρνηση άφησε κι ο ίδιος ο Βενιζέλος. Δεν αρκεί όμως μια τόσο οριζόντια
ανάλυση για να εξηγήσει το δημοσκοπικό αποτέλεσμα.
Αυτό που
επιχειρείται να δομηθεί, στα πλαίσια της ολικής επανατοποθέτησης στην πολιτική
σκακιέρα, είναι μια σύγχρονη σοσιαλδημοκρατική παράταξη με ξεκάθαρο
Ευρωπαϊκό προσανατολισμό (σε σχέση με την πολυετή ασάφεια του ΠΑΣΟΚ), πιο
δημοκρατικές δομές (σε σχέση με τον αρχηγισμό και τον κρατικοδίαιτο
παραγοντισμό του ΠΑΣΟΚ), πιο φιλελεύθερη οικονομική προσέγγιση (σε σχέση
με τον απόλυτο συντεχνιακό εναγκαλισμό του Κινήματος).
Θα μπορούσε να
επισημάνει κάποιος ότι αυτό θεωρητικά ήταν το όραμα του Κώστα Σημίτη.
Μόνο που ο Σημίτης είχε να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα ενός μεγάλου
κόμματος με εγγενείς πλέον αντιφάσεις και αριστερόστροφες ιδεολογικές
αγκυλώσεις που έπρεπε να αποδεχτεί για να παραμείνει στην εξουσία, όταν
συμβιβάστηκε με το κομματικό και συνδικαλιστικό κατεστημένο παρατώντας στα κρύα
του λουτρού την ασφαλιστική μεταρρύθμιση μπρος στο φάσμα της εκλογικής
ήττας.
Το γεγονός ότι
ακόμα κι αυτή η αφανιστικά συρρικνωμένη βάση του ΠΑΣΟΚ προτιμά μια
αριστερή στροφή προς την παραδοσιακή παροχολογία, το διαζύγιο με την οικονομική
λογική, την απομάκρυνση από πιο αστικές και εθνικές επιλογές προς χάριν ενός
ψευτοεπαναστατισμού, παρόμοιο με αυτόν που το Κίνημα εισήγαγε στα ‘70ς
οικειοποιούμενο τα τότε αριστερά συνθήματα, προσελκύοντας έτσι μεγάλο μέρος
αριστερόψυχων ψηφοφόρων, επιβεβαιώνει ότι τα λαϊκίστικα αντανακλαστικά
παραμένουν ισχυρά, γι’ αυτό άλλωστε κι εν ριπή οφθαλμού ο κύριος όγκος των
υποστηρικτών του βρήκε παρήγορη αγκαλιά σε αυτούς που οι ίδιοι χαρακτήριζαν «ρετάλια
της αριστεράς»!
Το κεντρικό
πολιτικό ερώτημα σε αυτή τη συγκυρία είναι αν στην περίπτωση που δεν ευοδωθούν
οι προσπάθειες για τη συγκρότηση ενός ισχυρού σοσιαλδημοκρατικού πόλου, το 1/3
των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ που προτιμά τη συνεργασία με τη ΝΔ, άνθρωποι κυρίως
ιστορικών, κεντρώων καταβολών με ιδιαίτερες κοινωνικές ευαισθησίες αλλά και
στέρεες αστικές αρχές μπορούν να προσεγγιστούν εκλογικά από μια αναγεννημένη
Κεντροδεξιά που προσφέρει και στα δυο συνθετικά της στοιχεία σταθερότητας,
αξιοκρατίας, αλληλεγγύης, δημιουργίας.
Αυτό όμως θα
απαντηθεί σε επόμενη εκτενέστατη ανάλυση με αφορμή την επέτειο των 40 ετών από
την ίδρυση της ΝΔ και τη συζήτηση για την επικαιροποίηση του ιδεολογικού
στίγματος της με το βλέμμα στις παρακαταθήκες του Κωνσταντίνου Καραμανλή
που είχε κατορθώσει σε μια έκρυθμη κατάσταση να συνδυάσει το εθνικό με το
κοινωνικό, το φιλελεύθερο με τον στοχευμένο κρατικό παρεμβατισμό.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος –Ψυχολόγος