Δεν είχε σταματήσει και ποτέ η παραφιλολογία για πιθανά νέα μετρά το 2014, αλλά ήρθαν οι αντιφατικές δηλώσεις Ευρωπαίων και εγχώριων αξιωματούχων να εντείνουν τη σχετική συζήτηση και να επιτείνουν την ασάφεια. Είναι ίσως η πρώτη φορά, από τη στιγμή που η χώρα προσέφυγε στο μηχανισμό στήριξης, που η μάχη για την τρόικα μοιάζει προκαταβολικά χαμένη κι αυτό γιατί υπάρχει μια σημαντική ειδοποιός διαφορά. Ποτέ ξανά δεν υπήρξε ταυτόχρονα και καλύτερη δημοσιονομική απόδοση από τα προβλεπόμενα και πρωτογενές πλεόνασμα.
Ο προϋπολογισμός του 2013 προέβλεπε έλλειμμα και ύφεση γύρω στο 4,5%. Είναι πλέον δεδομένο ότι κανένας από τους δυο δείκτες δεν θα είναι σε αυτό το ύψος. Δεν θα βρίσκονται καν στο επίπεδο που συμφωνήθηκε πριν ένα μήνα με τη τρόικα, βάσει των έως τότε στοιχείων. Η ύφεση λοιπόν δεν θα είναι ούτε καν στο 4% (με τα τουριστικά έσοδα να οδεύουν πάνω από τα 12 δις και την εισπραξιμότητα των φόρων να ξεπερνά το 80%, το πιθανότερο είναι να περιοριστεί στο 3,5%), το έλλειμμα θα πέσει σε ανάλογα μεγέθη και το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να είναι και διπλάσιο των 350 εκ. που ανακοινώθηκαν.
Το δεδομένο ήταν ότι υπήρχαν δημοσιονομικά μέτρα προς διευκρίνιση για την τριετία 2014-2016 με βάση τις αρχικές προβλέψεις, που έχουν όμως ξεπεραστεί μειώνοντας σημαντικά το εύρος των όποιων παρεμβάσεων. Επίσης ήταν εξαρχής ξεκάθαρο ότι αυτές οι παρεμβάσεις αφορούσαν διαρθρωτικές κινήσεις εξοικονόμησης δημοσίων δαπανών όπως ο εξορθολογισμός του ιατροφαρμακευτικού κόστους και της λειτουργίας των ασφαλιστικών ταμείων κι όχι εισοδηματικές περικοπές.
Το όλο θέμα διογκώνεται περισσότερο για διαδικαστικούς παρά για ουσιαστικούς λόγους. Τα τελικά δημοσιονομικά στοιχεία για το 2013 δεν θα είναι γνωστά πριν τον επόμενο Μάρτιο, άρα και η προσυμφωνημένη διευκόλυνση στην αποπληρωμή του χρέους δεν μπορεί να επισημοποιηθεί πιο πριν. Όπως δεν μπορεί, έως τις τότε στατιστικές ανακοινώσεις, να θεωρείτε δεδομένο το εύρος της περαιτέρω δημοσιονομικής προσαρμογής, ακόμα κι αν δεν υπήρχε η προοπτική τοκοχρεολυτικής ελάφρυνσης. Άλλωστε το εναπομένον έλλειμμα αφορά αποκλειστικά την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η σημερινή συζήτηση λοιπόν κινείται κάπου ανάμεσα στην υποκρισία και τον αυτισμό από πλευράς τρόικας. Ενώ γνωρίζουν ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις του 2013 θα είναι καλύτερες των προβλέψεων εμμένουν στην τυπική τεχνοκρατική ανάλυση με βάση ξεπερασμένα στοιχεία. Ενώ γνωρίζουν ότι υποχρεούνται πλέον να προχωρήσουν σε ρύθμιση για το χρέος, που θα σήμαινε άμεση κάλυψη του δημοσιονομικού κενού, κρύβονται πίσω από το τυπικό χρονοδιάγραμμα για να μιλήσουν για νέα μέτρα, τα οποία ακόμα κι αν προωθούνταν θα έπρεπε να ανακληθούν σε λίγους μήνες όταν θα προέκυπτε δημοσιονομικό ισοδύναμο από την μείωση των τόκων!
Η τυπολατρία, όταν μάλιστα αγγίζει τα όρια του τραγελαφικού, δεν μπορεί να υπερκεράσει την πολιτική ουσία κι εκεί η τρόικα γνωρίζει ότι έχει χάσει τη μάχη. Ότι κι αν αναγραφεί στον προϋπολογισμό για το 2014 τελεί υπό την αίρεση των αποφάσεων για το χρέος. Αν είχαν προαποφασίσει το εύρος της ρύθμισης (ο τρόπος είναι δευτερεύων και πιο τεχνικό θέμα), πολιτικά θα επέτρεπε να περιληφθεί ως κονδύλι μείωσης τόκων στο προσχέδιο του 2014, έστω και διαζευκτικά με νέα μέτρα (ουσιαστικά πλασματικά κι ανύπαρκτα για την περίπτωση που τελικά δεν υπάρξει πρωτογενές πλεόνασμα το 2013).
Άρα αν κάποιοι επιμένουν να παριστάνουν ότι κινούμαστε σε παράλληλα σύμπαντα που δεν επικοινωνούν μέσω μιας κοινώς αποδεκτής πραγματικότητας, κι αφού δεν μπορούν να παρακρατήσουν το 1 δις της τελευταίας δόσης που έχει ήδη εγκριθεί, ας περιμένουν τις τελικές αποφάσεις μετά την οριστικοποίηση των στοιχείων για το 2013 κι ας επανέλθουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όταν η στιγμιαία τεχνική οπτική θα αρχίσει και πάλι να συμβαδίζει με την πολιτική ουσία!
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος