ΜΑΧΗΤΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ: 2015-05-17

Έξι συναπτά χρόνια ύφεσης, Λίγο ακόμα και θα κλείναμε επτά χρόνια υφεσιακής φαγούρας αλλά το 2014 ήρθε με νωχελικούς ρυθμούς να ανατρέψει την καταθλιπτική εικόνα δίνοντας την πρώτη ετήσια αισιόδοξη αναστροφή του κλίματος, με τρία τρίμηνα θετικού πρόσημου το τελευταίο μάλιστα από τα οποία άγγιζε το 2% (που σημαίνει ότι ήδη είχε ξεπεραστεί και ο σκόπελος του θετικού ρυθμού στο ονομαστικό ΑΕΠ που ήταν το τελευταίο αποκούμπι της Βαρουφάκειας ανάλυσης).

Αυτή η θετική εξέλιξη δεν έρχεται να αναιρέσει τα σχεδιαστικά λάθη του αρχικού μνημονίου ούτε να αφαιρέσει από τις πλάτες των Ελληνικών κυβερνήσεων την διαχρονική μεταρρυθμιστική αναβλητικότητα, αν και τα τελευταία δυο χρόνια έγιναν άλματα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και της λειτουργίας του κράτους σε σχέση με τους συνηθισμένους αναποφάσιστους ρυθμούς.

Το πρώτο τρίμηνο είναι αποκαλυπτικό της ιδεοληπτικής αντίληψης του ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία. Μέσα στην διαπραγματευτική ασάφεια, για να καταπνιγεί εκτονωτικά η συσσωρευμένη κοινωνική πίεση από την λιτότητα παρόλο που η κατάληξη θα είναι μια σκληρή συμφωνία, πνίγηκαν και οι πρώτες αναπτυξιακές ανάσες. Πέρα από το αιωρούμενο μέλλον της χώρας, την ανάκαμψη παρέσυραν οι διφορούμενες δηλώσεις για τις ιδιωτικοποιήσεις, η ανυπαρξία παραγωγικού πλάνου, η έλλειψη προβλέψεων για φορολογικές ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις (όπως είχαν ανακοινωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση).

Το αποτέλεσμα δεν ήταν απλώς η συρρίκνωση του ΑΕΠ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Ούτε βέβαια η απειροελάχιστη βελτίωση σε σχέση με το βαριά υφεσιακό 1^ο τρίμηνο του 2014 αποτελεί θετική είδηση. Η μεγάλη απώλεια, και σε επίπεδο κλίματος, προέρχεται από το ότι εξανεμίστηκε η αναπτυξιακή ορμή που προέβλεπαν όλες οι σχετικές εκθέσεις (Alpha, Eurobank) και ανέβαζαν έως και σε 2,2% τον στόχο.

Σε αυτό προστίθενται και οι νέες φορολογικές επιβαρύνσεις με την αύξηση του ΦΠΑ που θα ανεβάσει το ενεργειακό αλλά και το συνολικό κόστος παραγωγής των εταιρειών, την διατήρηση του ΕΝΦΙΑ και της εισφοράς αλληλεγγύης (χωρίς τις προβλεπόμενες περικοπές), δίχως να αποκλείονται ειδικές εισφορές επί των τραπεζικών συναλλαγών ή και άλλες εκπλήξεις!

Περιχαρής ο υπ. Οικονομικών προαναγγέλλει παλίρροια ανάπτυξης με την αναμόρφωση των συντελεστών ΦΠΑ που με αυτάρεσκο ύφος... «αποκάλυψε» ότι κορυφαίος Ευρωπαίος αξιωματούχος την βρήκε τρομερή ιδέα (μήπως δεν κατάλαβε το φλεγματικό Βορειοευρωπαϊκό χιούμορ;) για να έρθουν ανακοινώσεις που αναιρούν τις προθέσεις για διπλό ΦΠΑ ανάλογα με το αν οι συναλλαγές γίνονται με μετρητά ή πλαστικό χρήμα και χωρίς κανείς να έχει διευκρινίσει αν τα είδη διατροφής θα πάνε όλα στο 9% ή μόνο τα πολύ βασικά (αυγά, γάλα, ψωμί έλεγε ο ίδιος ο Βαρουφάκης πριν λίγες ημέρες!).

Αναρωτιέται κανείς τι είδους παλίρροια θα είναι αυτή όταν η αύξηση του ΦΠΑ είναι σε προϊόντα και υπηρεσίες ανελαστικής κατανάλωσης όπως εστίαση και ΔΕΚΟ ενώ η μείωση σε καινούρια ακίνητα, αυτοκίνητα, ένδυση, υπόδηση και υπηρεσίες απείρως πιο ελαστικής ζήτησης. Άλλωστε οι αγορές προϊόντων και υπηρεσιών με 23% ΦΠΑ δεν άνθιζαν τα τελευταία χρόνια, μάλλον εξαϋλώθηκαν για να καλυφθούν βασικές ανάγκες και φορολογικές υποχρεώσεις, ώστε να προκύψει σημαντική περίσσεια εισοδήματος από την μείωση του ΦΠΑ που θα μετατραπεί σε κατανάλωση προϊόντων του χαμηλότερου συντελεστή.

Η συντριπτική πλειοψηφία του μικρομεσαίου εισοδήματος κατευθύνονταν ήδη σε αυτά και τώρα ο οικογενειακός προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί σημαντικά αφού πέρα από την αύξηση του ΦΠΑ θα υποστούν και την άνοδο του επιχειρηματικού λειτουργικού κόστους που ήδη περιέγραψα. Το πιθανότερο είναι η τιμή βασικών προϊόντων και υπηρεσιών να αυξηθεί περισσότερο από την αύξηση του ΦΠΑ και μεγάλο μέρος της μείωσης των υπολοίπων να απορροφηθεί από το ανεβασμένο παραγωγικό κόστος.

Εκτός κι αν πιστεύει κανείς ότι οι αλλαγές στο ΦΠΑ δεν γίνονται για να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα ή ότι η διευρυμένη χρήση πλαστικού χρήματος, που βοηθά κυρίως στην απευθείας είσπραξη του ΦΠΑ, θα περιορίσει την παραοικονομία σε ένα απαίδευτο μάλιστα ψηφιακά κοινό;

Υ.Γ. 1. Η κυβέρνηση κατορθώνει με μια απόφαση να αποδεκατίσει τον τουρισμό, έναν από τους ελάχιστους εναπομείναντες αναπτυξιακούς εθνικούς πρωταθλητές, και να αποτελειώσει τις κατασκευές κατεβάζοντας το ΦΠΑ στα καινούρια ακίνητα (όταν υπάρχει μηδενική οικοδομική δραστηριότητα) ενώ ταυτόχρονα τον ανεβάζει για τα παλαιά και για όλες τις υπηρεσίες ανακαίνισης.

Υ.Γ. 2. Αν ισχύει η πρόταση της Κομισιόν για 5 δις νέων μέτρων ώστε να επιτευχθεί πλεόνασμα μόλις 0,75% (πάνω από 3% για μετά το 2017 που μάλλον τότε δεν θα θεωρείται από τον ΣΥΡΙΖΑ καταστροφικός στόχος!) το μόνο σίγουρο είναι ότι η ύφεση θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν δεδομένη για το 2015. Χρησιμοποιώντας τους πιο συντηρητικούς πολλαπλασιαστές, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα βρισκόμαστε στο απόλυτο μηδέν με πιθανότερο το αρνητικό πρόσημο ίσως και πάνω από –1%.

Κων/νος Μανίκας

Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Όταν προκύπτουν ανάγκες δανεισμού σε προσωπικό επίπεδο θεωρείται δεδομένο ότι θα απευθυνθείς πρώτιστα στους πολύ δικούς σου ανθρώπους ώστε να αποφύγεις την διάδοση των δυσκολιών σου στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο και την καταφυγή (αν κι εφόσον είναι δυνατή) σε πιο θεσμικές πηγές με αυξημένο κόστος. Στα κράτη ισχύει μάλλον η αντίστροφη πορεία. Οι οικονομικές σου επιδόσεις είναι γνωστές σε όλους γιατί ο δανεισμός σου προέρχεται, υπό φυσιολογικές συνθήκες, από τις πιο «ανώνυμες» αγορές κι αν κι εφόσον περιέλθεις σε εξαιρετικά αδύναμη κατάσταση προστρέχεις προς πιο κοντινούς προορισμούς, εγχώριους και διακρατικούς.

Στην Ελλάδα έχουμε μια γενικότερη τάση προς το περπάτημα του κάβουρα γι’ αυτό και κατορθώσαμε ταυτόχρονα να κλείσουμε με τους εταίρους μια ακριβή αρχική συμφωνία με 5,25% που προσαρμόστηκε κάπως στην πραγματικότητα 1,5 χρόνο μετά και να αναπαράγουμε με πίστη και ένταση την ύπαρξη μαγικών πόρων που θα λύσουν άμεσα με εύκολο και ανώδυνο τρόπο όλα τα προβλήματα.

Από την μετοχή της τράπεζας της Ανατολίας και τον Σώρρα, τους υδρογονάνθρακες που πριν καν ολοκληρώσουμε τις μελέτες για την ύπαρξη τους τιτλοποιούσαμε (νοητικά!) τα μελλοντικά έσοδα μέχρι και το λεπτό ηθικά ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων που φτάσαμε στο σημείο να θεωρούμε ως λύση την καταγραφή των ποσών στον προϋπολογισμό και τη χρήση τους για τη δημιουργία επενδυτικής τράπεζας.

Βέβαια μόνιμες επωδοί παρέμεναν η άκριτη Ρωσολαγνεία χωρίς αίσθηση διπλωματικής στρατηγικής, το «φάντασμα» της Κίνας που ουδέποτε ασχολήθηκε με τα χρηματοδοτικά μας ζητήματα αλλά και σποραδικές αναφορές σε πρόσδεση μας στο δολάριο. Ένα συνονθύλευμα αντιφατικών προθέσεων και στόχων όπου θεωρούμε πως θα πάρουμε από όλους ότι μας βολεύει ακόμα κι αν τα συμφέροντα που εξυπηρετούν οι επιλογές συγκρούονται μεταξύ τους.

Κι αν πιστέψαμε ότι η εφευρετικότητα μας εξαντλήθηκε ήρθε η αναπτυξιακή τράπεζα των αναπτυσσόμενων οικονομιών να αναπτερώσει το ηθικό όσων αρέσκονται σε από μηχανής σωτήρες. Θα βρούμε τα «τούβλα» που μας λείπουν στα… τούβλα (BRICS); Τι κι αν ο συγκεκριμένος οργανισμός δεν πρόκειται να λειτουργήσει πριν το 2016; Τι κι αν σκοπός της είναι η αναπτυξιακή στήριξη των μελών της (που χρειάζονται 10 δις για την ένταξη τους σε αυτή) κι όχι η δημοσιονομική κάλυψη; Τι κι αν αυτό ουσιαστικά σημαίνει επιλεκτική τοποθέτηση σε επενδυτικά πλάνα αντίστοιχα των σημερινών ιδιωτικοποιήσεων; Τι κι αν τα μέλη της έχουν περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές άρα κι ο δανεισμός των μη μελών δεν θα είναι φθηνός και χωρίς όρους;

Τίποτα από όλα αυτά δεν μας πτοεί. Ούτε λόγος να γίνεται βέβαια για την διατάραξη του εθνικού προσανατολισμού και την ταύτιση με ένα ετερόκλητο σύνολο χωρών που οι ανάγκες και οι επιδιώξεις τους ελάχιστα προσομοιάζουν με τις δικές μας. Ζούμε τον νέο μύθο μας και κανείς δεν θα μας τον διαταράξει πριν φτάσουμε στην τελευταία του σελίδα και αντιληφθούμε το κακό τέλος. Ίσως όμως ούτε και τότε να ενοχληθούμε γιατί μπορεί στο μεταξύ να έχουμε εφεύρει το επόμενο

Κων/νος Μανίκας

Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Μετάφραση

Πληροφορίες

Σύνδεσμοι

Αρχείο

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Ιστολόγια