Μόλις ο Τσίπρας
αποφάσισε να αποδεχτεί την σκληρή συμφωνία που του πρότειναν στη Σύνοδο Κορυφής
χρησιμοποιώντας μάλιστα ως βασικό επιχείρημα τις καταστροφικές επιπτώσεις
ενός Grexit δεν ήταν λίγοι αυτοί που άρχισαν να
μιλούν για ολοκληρωτική στροφή στον ρεαλισμό που θα μπορούσε σε βάθος χρόνου
και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να τον μετατρέψει από αριστερό ριζοσπάστη
στο σοσιαλδημοκράτη ηγέτη που αναζητεί αυτός, ο κατακερματισμένος πλέον
χώρος, εδώ και χρόνια. Αντέχει όμως η πολιτική ιστορία και οι ιδεολογικές
προσλαμβάνουσες του Τσίπρα μια τέτοια ριζική μετάλλαξη;
Ένας άνθρωπος που
γαλουχήθηκε με τα μαρξιστικά διδάγματα και τις ιδεοληπτικές εμμονές περί
μοναδικής αλήθειας στις συνελεύσεις της ΚΝΕ διαθέτει την απαιτούμενη
ελαστικότητα σκέψης και πρωτοβουλιών ώστε να κατορθώσει το μεγάλο και οριστικό
πέρασμα από τον περιχαρακωμένο λόγο στην πιο διαλλακτική σκέψη και την πιο
επιλεκτική πράξη; Δίνουν οι μέχρι σήμερα κινήσεις του πρωθυπουργού τα
εχέγγυα μιας ειλικρινούς «μεταμέλειας» και της προσαρμογής στις απαιτήσεις
ενός νέου διευρυμένου και πολύ πιο απαιτητικού ρόλου;
Η στάση του μετά
τον συμβιβασμό στο θέμα της υπογραφής ενός νέου τριετούς προγράμματος
προσαρμογής αφήνουν θεμελιώδη ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσο διαθέτει την
δυνατότητα και κυρίως την βούληση να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων
αναλαμβάνοντας πλήρως τις νέες του ευθύνες. Δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να
ζητήσει ένα συγνώμη από την κοινωνία που την παρέσυρε σε ένα μυθοπλαστικό
παιχνίδι αλλαγής ολόκληρης της Ευρωπαϊκής δομής εν μια νυκτί εξαιτίας της
επιθετικής στάσης του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έδειξε το σθένος που απαιτείται για να
αναγνωρίσεις την στήριξη της αντιπολίτευσης, ακόμα κι αν δεν ευθύνεται αυτή για
την διαρκή επιδείνωση των όρων της συμφωνίας. Δεν λύνει τον εσωκομματικό
γόρδιο δεσμό προσποιούμενος ότι συμπάσχει με τους συντρόφους του για το...
Ευρωπαϊκό πραξικόπημα!
Όσο δεν δίνει
ξεκάθαρες και αμετάκλητες απαντήσεις σε αυτά τα ζητήματα, τέτοιες που να τον
καθιστούν διακριτό πόλο εξουσίας, σε απόσταση από τους δραχμολάγνους και
τους «αρρωστημένα» κρατικοδίαιτους τόσο θα απομακρύνεται η πιθανότητα να
εκληφθεί από την κοινωνία ως ένας μεταρρυθμιστής ηγέτης ικανός να συσπειρώσει
πειστικά σχεδόν το σύνολο της κεντροαριστεράς. Όσο δρα νωχελικά και
ισορροπιστικά με κάθε ακραία και ιδεοληπτική άποψη τόσο καθυποτάσσει την
προοπτική να μετεξελιχθεί σε παραταξιακό ποιμένα στα αναχώματα του παρελθόντος
που τον βαραίνουν.
Όντως ο Τσίπρας
δεν διαθέτει ακόμα ούτε τις παρακαταθήκες, ούτε την πυγμή για να περάσει
στην επόμενη φάση. Συνθλίβει ακόμα την ανάγκη που εμφανίζεται μπροστά του για
χάρη της προστασίας του «ιερής» ιδεολογικής διαθήκης. Αν με την πάροδο του
χρόνου αρχίσει να απαλλάσσεται από ορισμένες από τις ενοχές και τις
αγκυλώσεις του, τότε ο δρόμος για την κατάληψη της κεντροαριστεράς θα είναι
ανοιχτός. Πόσο μάλιστα που η σημερινή διαίρεση του χώρου μετατρέψει τα κόμματα
που τον εκφράζουν σε παρακολουθητή των εξελίξεων και αδύναμα να θέσουν σε
σύντομο διάστημα θέματα ανάληψης της εξουσίας με πειστικό εναλλακτικό
πρόγραμμα.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
Ίσως να είναι η
πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία που μέσα σε ελάχιστους μήνες υπήρξαν πολιτικές
αποφάσεις που επιβάρυναν τόσο πολύ το οικονομικό περιβάλλον. Η χώρα
φορτώθηκε με 86 δισ. ευρώ νέο δάνειο, όταν ο προγραμματισμός ήταν να
χρηματοδοτηθούμε από την πιστοληπτική γραμμή των 11 δισ. από τα αδιάθετα
κεφάλαια της προηγούμενης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και τις αγορές στις
οποίες θα επανερχόμασταν δυναμικά μέσα στο 2015. Το χρέος έγινε ξανά μη
βιώσιμο όχι μόνο επειδή εκτοξεύτηκε από το 170% στο 200% του ΑΕΠ αλλά
κυρίως επειδή η προοπτική για μείωση του κάτω από το 120% σπρώχνεται στο πολύ
απώτερο μέλλον και οι ετήσιοι τόκοι ξαναγίνονται αβάσταχτοι.
Μια οικονομία που
«έτρεχε» με θετικό πρόσημο επί τρία συναπτά τρίμηνα το 2014 και όλες οι
προβλέψεις προμήνυαν ουσιαστική άνθιση της το 2015 με ρυθμούς 2,5-3%
ξαναβρέθηκε σε υφεσιακή κατρακύλα (που μπορεί να ξεπεράσει και το -3%) για να
ικανοποιήσει πρόσκαιρα την θυμική κοινωνική αφύπνιση και την δημιουργική
ασάφεια του Γιάνη που αποδείχτηκε ότι υπηρετούσε ένα σχέδιο που, εν αγνοία του
λαού, περιελάμβανε και την πιθανότητα χρεοκοπίας εντός του ευρώ και χρήσης IOU που μαθηματικά θα οδηγούσαν στην έξοδο από την
Ευρωζώνη.
Μια ολόκληρη χώρα
θύμα του θεωρητικού παιγνίου ενός επαρμένου καθηγητή και ενός
γοητευμένου, από την ρητορική και αναλυτική του δεινότητα, πρωθυπουργού.
Αμφότεροι παρασυρμένοι από την γοητεία της συγκρουσιακής ηδονής οδήγησαν
την κατάσταση σε μια φάση ρουά ματ για τους εταίρους δίνοντας τους την ευκαιρία
να εξαντλήσουν την δεδομένη τιμωρητική διάθεση τους εμποτισμένη από την
προτεσταντική υπαιτιότητα.
Οι έξι χαμένες
μονάδες στο ΑΕΠ, μόνο μέσα στο 2015, από μια υπερφίαλη, εγωπαθή προσέγγιση
λίγων μηνών δεν αποτελούν μια παροδική θυσία στο όνομα της αλλαγής πολιτικής
όπως διατείνονταν ο Βαρουφάκης. Όλοι οι ρυθμοί ανάπτυξης μέχρι το τέλος της
δεκαετίας θα κινηθούν κάτω από τις προσδοκίες ανεβάζοντας τις συνολικές
απώλειες σε πάνω από 12-13%. Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης είναι ότι ο
Γιάνης μας τρολάρει υπολογίζοντας την ύφεση των νέων μέτρων σε 11% του ΑΕΠ
τα οποία και καταψήφισε γιατί προφανώς τα δικά του 8 δισ. μέτρων θα είχαν
θετική επίπτωση στην οικονομία!
Όπως και το 2012
που μιλούσε για ύφεση 9% από τα τότε μέτρα και τελικά δεν ξεπέρασε το 3,8%, ο
κορυφαίος οικονομολόγος της Ευρωζώνης, όπως μας τον χαρακτήρισε μέσα στην
άγνοια του ο Τσίπρας, υπερεκτιμά τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή για να
βολεύει τα προαποφασισμένα συμπεράσματα του. Ο πολλαπλασιαστής είχε μεν
υπολογιστεί λαθεμένα από την τρόικα στο 0,5 (παραβλέποντας τους διοικητικούς
και παραγωγικούς ανορθολογισμούς της Ελλάδας) ξεπέρασε το 1,5 τα πρώτα
μνημονιακά χρόνια όταν ήταν ανύπαρκτοι οι μεταρρυθμιστικοί ρυθμοί ή δεν
είχαν προλάβει να αποδώσουν όσες ελάχιστες παρεμβάσεις είχαν προωθηθεί,
επανήλθε στο 0,8 την περίοδο Σαμαρά και θα μπορούσε να ξεφύγει πάλι ανοδικά αν
ακολουθούνταν η Βαρουφάκειος αντίληψη για νέα έκτακτη εισφορά στις
επιχειρήσεις. Το πιθανότερο είναι ο συντελεστής να κινηθεί κοντά στο 1 άρα
να δημιουργήσει 6-7% ύφεση.
Το μεγάλο
διακύβευμα παραμένει μετά από πέντε χρόνια μνημονιακών υποχρεώσεων η
μεταρρυθμιστική συνέπεια. Η κοινωνία, και ιδιαίτερα ο ιδιωτικός τομέας, έχει
πληρώσει δυσανάλογο βαρύ τίμημα γιατί επί τόσα χρόνια και εξαιτίας του ότι δεν
ολοκληρώσαμε την πλήρη αξιολόγηση δομών και προσώπων του δημοσίου ώστε
να διατηρηθούν μόνο όσα χρειάζονται και αποδίδουν έργο, δεν καταργήσαμε την
συντριπτική πλειοψηφία των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και τα συντεχνιακά
προνόμια, δεν καταλήξαμε σε ένα κατανοητό και σταθερό φορολογικό σύστημα,
δεν ανοίξαμε στον ανταγωνισμό αγορές και επαγγέλματα.
Μακάρι, έστω και
υπό τη δαμόκλειο σπάθη της τελευταίας ευκαιρίας πριν την οριστική
ασύντακτη χρεοκοπία, να πραγματοποιηθούν με διακομματική συναίνεση μια σειρά
από απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές που μπορούν να αλλάξουν άρδην το
τοπίο και να επαναφέρουν την χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά. Αλλιώς αυτό που
αποφύγαμε την τελευταία στιγμή αποδεχόμενοι πολλαπλάσια δημοσιονομικά μέτρα,
από τα μέχρι πριν λίγους μήνες απαραίτητα, δεν πρόκειται να αποτραπεί την
επόμενη φορά.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
Του Αλέξανδρου Κριτσίκη, Δικηγόρου, Υποψήφιου ΔΝ
Τελευταία γινόμαστε μάρτυρες πολιτικών
καταστάσεων μοναδικών στην Μεταπολιτευτική ιστορία. Ποιος αγνοεί τις
πρόσφατες ψηφοφορίες στο Κοινοβούλιο, που με μεγάλες πλειοψηφίες εξουσιοδότησαν
τον πρωθυπουργό να διαπραγματευτεί τη συμφωνία με τους εταίρους, τις ψηφοφορίες
για την θέσπιση των προαπαιτούμενων, τα οποία κρίθηκαν αναγκαία από τους
δανειστές για τη μελλοντική σύναψη της συμφωνίας. Φυσικά οι ευρείες αυτές
πλειοψηφίες δεν σταματούν μόνο εκεί. Σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνεται,
ότι η σημερινή Βουλή ψηφίζει και πράττει σε αντιστοιχία με την κοινωνία, της
οποίας η συντριπτική πλειοψηφία απαιτεί τη σύναψη συμφωνίας με τους εταίρους
και την παραμονή της χώρας μας στο ευρώ και στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης.
Μήπως λοιπόν όλες αυτές οι
καταστάσεις, προμηνύουν μελλοντικές εξελίξεις, που αδυνατούμε ή δεν θέλουμε να
δούμε; Είναι πλέον ξεκάθαρο, ότι η ευρεία πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας
θέλει την παραμονή της χώρας μας στην Ευρώπη. Εύλογα λοιπόν αναρωτιέμαι δια του
παρόντος για το αν ήρθε η ώρα να κάνουμε πράξη αυτό, που η ελληνική κοινωνία
απαιτεί, δηλ. να γεννηθεί ένας νέος σχηματισμός ή ένα νέο κίνημα, όπως θέλετε
χαρακτηρίστε το, το οποίο θα εκφράζει την προαναφερθείσα απαίτηση της ελληνικής
κοινωνίας για διασφάλιση της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας μας. Φυσικά αυτό
δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με καλύτερο τρόπο από έναν νέο σχηματισμό και σε
μελλοντική φάση από ένα θεσμοθετημένο σύμφωνα με το νόμο κόμμα.
Αυτό το νέο μελλοντικό μόρφωμα, το
οποίο θα έχει γεννηθεί από την ίδια την κοινωνία για την κοινωνία, θα
απαρτίζεται ως επί το πλείστον από νέους, άφθαρτους ανθρώπους -επιστήμονες,
ελεύθερους επαγγελματίες, μισθωτούς κτλ, χωρίς βέβαια να αγνοείται η συνεισφορά
των πρεσβύτερων-, οι οποίοι ζουν στην κοινωνία, γνωρίζουν τα προβλήματα, έχουν
μεράκι και όρεξη να τα αντιμετωπίσουν. Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να
συναθροισθούμε όλοι μαζί «ευρωπαϊκά» και να τα «αλλάξουμε» επιτέλους όλα στην
χώρα μας (πχ την παραγωγική δομή της χώρας, την έμφαση στον πρωτογενή τομέα,
τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις κτλ). Όραμα μας να εξαλείψουμε τις αντιφάσεις, που
παρουσιάζει σήμερα το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και την μετέωρη κατάσταση, στην οποία
βρίσκεται λόγω της οικονομικής ενοποίησης αυτού και όχι της πολιτικής.
Αντίπαλος του νέου εγχειρήματος ο λαϊκισμός, η ιδεοληψία, το φθαρμένο κομματικό
σύστημα (διατηρούμε ωστόσο το υγιές), οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις τόσο εντός όσο
και εκτός της χώρας!
Άλλωστε, ο Μαρξ ισχυρίστηκε ότι, «οι επαναστάσεις είναι οι ατμομηχανές της ιστορίας». Μήπως ήρθε εντέλει η ώρα για τη δική μας «ευρωπαϊκή επανάσταση»;;;