Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας
Οικονομολόγος-Ψυχολόγος

Το μακελειό στο Παρίσι έσπειρε τον φόβο για ανάλογα χτυπήματα σε όλη την Ε.Ε. και οι πρόσφατες διπλές εκρήξεις στις Βρυξέλλες εγκατέστησαν τον τρόμο ως μόνιμο στοιχείο στις ζωές των Ευρωπαίων πολιτών. Το σταυροδρόμι για τις πολιτικές επιλογές και επόμενες θεσμικές πρωτοβουλίες είναι από αυτά που θα καθορίσουν την φυσιογνωμία, την δομή ακόμη και την προοπτική ύπαρξης ή μη του οικοδομήματος που πλέον εκτός από οικονομικά αποκτά και μόνιμα ρήγματα σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής.

Αν οι τυφλές επιθέσεις σε σημεία μαζικών αστικών εκδηλώσεων στην Γαλλία, όπως ένας συναυλιακός χώρος ή κάποια εστιατόρια, έθεταν ως στόχο σύμβολα του Δυτικού τρόπου ζωής, οι τελευταίες εξίσου τυφλές βομβιστικές εκρήξεις στο Βέλγιο βάζουν στο μάτι το κορυφαίο θεσμικό σύμβολο της Ε.Ε. Την άτυπη διοικητική πρωτεύουσα που στεγάζει όργανα και πρόσωπα που σχεδιάζουν και εκτελούν τον τρόπο λειτουργίας της Ένωσης.

Όπως σε οικονομικό επίπεδο η Ε.Ε. έτρεχε πίσω από τη σκιά της, καθυστερώντας την χρήση αποτελεσματικών εργαλείων που θα μπορούσαν να αμβλύνουν τις επιπτώσεις της κρίσης, έτσι και στον τομέα της ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παρέμεναν θιασώτες των εξελίξεων περιοριζόμενοι κυρίως σε αφορισμούς, ευχολόγια και εκ των υστέρων προσεγγίσεις σε τραγικά γεγονότα ανίκανες να συλλάβουν την πολυπλοκότητα και την σοβαρότητα των γεγονότων.

Έχει έρθει αυτή η κομβική στιγμή που οι διοικητικές και παραγωγικές αμφιβολίες οδήγησαν την Ε.Ε. στο περιθώριο του διεθνούς οικονομικού ανταγωνισμού και οι παλινωδίες της στην αντιμετώπιση των γεωστρατηγικών προκλήσεων αλλά και των ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ρευμάτων την τοποθετούν σε εξαιρετικά άβολη και άβουλη θέση στην παγκόσμια σκακιέρα. Ή θα παρθούν οριστικές, πρακτικές και αποτελεσματικές αποφάσεις ως απάντηση στις προκλήσεις που θέτουν και τα δυο ζητήματα ή θα ξεπεραστεί ανεπιστρεπτί από τα ίδια τα γεγονότα και θα γευτεί τις συνέπειες της ασύνδετης ανασφάλειας της.

Ή θα βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα σε πιο ομοσπονδιακές παρεμβάσεις εκεί όπου οι οικονομίες κλίμακος (θεσμικές και παραγωγικές) συντελούν στην ταχύτερη και πιο αξιόπιστη επίτευξη του συλλογικού επιθυμητού και στην αποδέσμευση των εθνικών δυνάμεων εκεί όπου η τοπική συνοχή είναι προαπαιτούμενο αποδοχής κάθε παρέμβασης ή ο δρόμος προς τον κατακερματισμό και την αποσύνδεση των μελών της Ε.Ε. θα αποδειχτεί αμετάκλητη τάση.

Από τις ενισχυμένες αρμοδιότητες της ΕΚΤ και τον συντονισμό αναπτυξιακών πρωτοβουλιών με επίκεντρο τις αναβαθμισμένες υποδομές, την καινοτομία και την ψηφιακή πρωτοπορία έως την ενίσχυση των δράσεων διασφάλισης της κοινωνικής ηρεμίας και της αμυντικής ισχύος της Ε.Ε., τώρα είναι η τελευταία ευκαιρία για τον καθορισμό εκείνων των πολιτικών που θα μεταλλάξουν την Ευρώπη σε ένα λειτουργικό μόρφωμα. Αύριο θα είναι πολύ αργά…