Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας
Οικονομολόγος-Ψυχολόγος

Σε αυτή τη χώρα ζούμε για να κατασκευάζουμε δίπολα σε όλους τους τομείς. Αναζητούμε, σχεδόν με την απόγνωση του εθισμένου, τρόπους να μπούμε σε μια σκληρή διαμάχη επιχειρημάτων (ή και απλά ατάκα;!). Αυτή την περίοδο δεν μας αρκεί η επερχόμενη αντιπαράθεση των Αμερικανικών εκλογών στην οποία σπεύδουμε να πάρουμε θέση προσδίδοντας χαρακτηριστικά γενικευμένου ιδεολογικού αγώνα, παρά το γεγονός ότι κάποιοι παραλληλισμοί είναι εντελώς άστοχοι και κανείς δεν ασχολείται με το πως μπορούν να επηρεάσουν οι προτεραιότητες κάθε υποψηφίου την Ελλάδα, έχουμε να διαχειριστούμε και την απόφαση των Βρετανών για την παραμονή τους στην Ε.Ε..

Με τις πιθανότητες του Brexit να ενισχύονται αρχίζει να αναπτύσσεται στον εγχώριο διάλογο μια τάση θετικής ανταπόκρισης σε αυτή την προοπτική. Κάποιοι επενδύουν στην ελαστικοποίηση των δημοσιονομικών και άλλων απαιτήσεων της Κομισιόν, υπό το φόβο περαιτέρω ενίσχυσης των διαλυτικών τάσεων. Ορισμένοι πάνε ένα βήμα παραπέρα συνδέοντας την διάθεση ισχυροποίησης της εθνικής και οικονομικής διαφοροποίησης των Βρετανών με πιθανή ανάλογη επίδραση μιας αντίστοιχης τακτικής και στην χώρα μας,

Συγχέονται οι αντιδράσεις προς το Ευρωπαϊκό κατεστημένο των κατοίκων μιας πρώην αυτοκρατορίας, μιας ισχυρής οικονομίας και κορυφαίου χρηματοπιστωτικού κέντρου. Ομαδοποιούνται οι φόβοι για τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τις επιπτώσεις της μετανάστευσης (στην Βρετανία ασχολούνται με όσους προέρχονται από άλλες χώρες της Ε.Ε. και λαμβάνουν επιδόματα). Κυρίως προσεγγίζονται με αφέλεια οι επιπτώσεις, και για την Ελλάδα, μιας πιθανής εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε., παριστάνοντας ότι σχεδόν δεν μας αφορά το θέμα. Δεν πάμε και Λονδίνο κάθε μέρα!

Μπορεί η διαδικασία εξόδου μιας χώρας από την Ε.Ε. να απαιτεί χρόνο για όλες τις γραφειοκρατικές διευθετήσεις, Μπορεί η ΕΚΤ να λειτουργήσει κατευναστικά στις νομισματικές και χρηματοοικονομικές αναταραχές, αν κι είναι αμφίβολο εάν θα κατορθώσει να συγκρατήσει επαρκώς το αρχικό ωστικό κύμα. Μπορεί οι εμπορικές επιπτώσεις να είναι μεγαλύτερες σε χώρες με στενότερες σχέσεις με την Βρετανία, όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία.

Όλα αυτά όμως δεν περιορίζουν τους κινδύνους και τα σημαντικά προβλήματα που θα προκύψουν και για την χώρας μας. Τα spreads των ομολόγων θα τσιμπήσουν προς τα πάνω (ήδη συμβαίνει!) αναχαιτίζοντας τις όποιες ελπίδες για σχετικά σύντομη επάνοδο στις αγορές. Το επενδυτικό κλίμα θα επιδεινωθεί προσμετρώντας τόσο την ψυχολογική όσο και την πρακτική επιβάρυνση. Οι εξαγωγικές εταιρείες θα έχουν αν αντιμετωπίσουν ένα επιπρόσθετο εμπόδιο στο ήδη βεβαρημένο περιβάλλον που λειτουργούν.

Ένα Brexit δεν πρόκειται να αποτελέσει καμιά ευκαιρία για την επάνοδο της Ελλάδας στην οικονομική και πολιτική ομαλότητα. Θα δημιουργήσει περισσότερα προσχώματα και δυνητικά ζητήματα χωρίς μάλιστα να αποκλείεται ακόμη και μια Ευρωπαϊκή διάθεση για de facto αποδοχή μιας Ε.Ε. δύο ταχυτήτων. Μακάρι, έστω και την ύστατη ώρα κι ανεξαρτήτως του αποτελέσματος στο Βρετανικό δημοψήφισμα, να προκύψουν προθέσεις διοικητικού και οικονομικού ανασχεδιασμού του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος με έμφαση σε μια νέα λειτουργικότερη ισορροπία ανάμεσα στην ακόμη στενότερη συνεργασία εκεί που χρειάζεται και την εθνική αυτονομία εκεί που απαιτείται.