Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος-Ψυχολόγος

Τελικά οι εξαιρέσεις από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, που πέτυχε ο Κάμερον, ήταν απλά μια προσωπική νίκη του Βρετανού πολιτικού ή ένα αποτέλεσμα ποθούμενο από την πλειοψηφία των μελών της Ε.Ε. που έθεσαν τις βάσεις για το πρώτο βήμα προς την ελαστικότερη τήρηση των κοινών χρηματοοικονομικών και πολιτικοκοινωνικών όρων; Πρόκειται για μια εθνική υπόθεση προάσπισης συγκεκριμένων Βρετανικών δικαιωμάτων ή για την απαρχή του ξηλώματος του Ευρωπαϊκού πουλόβερ με την σιωπηρή συναίνεση των περισσοτέρων;

Με την έξαρση του μεταναστευτικού ζητήματος αλλά και την εύθραυστη δομή των ασφαλιστικών συστημάτων μάλλον γίνεται δεκτή με ικανοποίηση η προοπτική διεκδίκησης κι από άλλες χώρες αντίστοιχων ρυθμίσεων που θα περιορίζουν τις κοινωνικές παροχές ακόμη και σε μετανάστες προερχόμενους από άλλα κράτη της Ε.Ε. Όπως επίσης καθίσταται ακόμα πιο επιτακτική η εμβάθυνση της δημοκρατικής νομιμοποίησης των κοινών αποφάσεων ως αντίβαρο στον γενικευμένο Ευρωσκεπτικισμό και την επάνοδο του εθνικισμού.

Αλλά και στο χρηματοοικονομικό επίπεδο οι προβλέψεις της συμφωνίας μπορεί να κατοχυρώνουν με τον πιο επίσημο τρόπο την δημοσιονομική και νομισματική αυτονομία της Βρετανίας (που άλλωστε επί της ουσίας δεν αμφισβητούνταν κι από κανέναν), ανοίγουν όμως εντονότερα τη συζήτηση για πλήρη προσαρμογή και της ΕΚΤ σε μεθόδους ουσιαστικότερης ποσοτικής χαλάρωσης, τουλάχιστον έως ότου ανακάμψουν οι ρυθμοί ανάπτυξης και ο πληθωρισμός.

Όμως το πραγματικά μεγάλο όφελος της Βρετανίας δεν βρίσκεται σε τίποτα από τα προαναφερθέντα. Η προφύλαξη του τραπεζικού της συστήματος από την προοπτική κουρέματος των καταθέσεων και η αυτονομία λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού κλάδου, σε συνδυασμό με την ελευθερία στην σύναψη εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες, διασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία του διαχρονικά πιο σημαντικού τομέα της βρετανικής οικονομίας χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις.

Η Ε.Ε. μοιάζει να βρίσκεται σε μια αντίστροφη πορεία από αυτή την ολοκληρωτικής ομοσπονδιοποίησης που παρουσιάζονταν ως πανάκεια πριν μερικά χρόνια. Με μοχλό πίεσης τις αυτονομιστικές τάσεις στην Σκωτία και σε άλλα μέρη της Ευρώπης και με το δεδομένο των καθυστερημένων αντιδράσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης, δημιουργήθηκε ένα κλίμα αμφισβήτησης της αποτελεσματικότητας των υπαρχόντων δομών που φαίνεται ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα συμπαρασύρει το ιερατείο των Βρυξελλών σε αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις.

Αν αυτό θα οδηγήσει στη de facto διχοτόμηση της Ε.Ε. και την, από την πίσω πόρτα, επαναπροώθηση των σχεδίων για μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων μένει να αποδειχτεί. Προς το παρόν πάντως η Ελλάδα κινείται, απελπιστικά μόνη, με την όπισθεν και κατάφερε με τις παλινωδίες της τελευταίας χρονιάς να μετατραπεί ξανά σε μοναδική περίπτωση που κανένα σενάριο, από αυτά που εξελίσσονται στους κόλπους της Ένωσης, δεν μοιάζει να την αφορά. Άβουλοι διαχειριστές μας οδηγούν στην οριστική απομόνωση της ιδιαιτερότητας.