Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας
Οικονομολόγος–Ψυχολόγος

Όσο στην Ελλάδα… διαπραγματευόμαστε με τις εμμονές της… αριστερής διακυβέρνησης για την πανάκεια της απομείωσης του χρέους (που όμως τελικά παραδέχεται ότι δεν χρειάζεται κούρεμα και είναι απολύτως βιώσιμο μέχρι το 2022!), στην Ευρώπη και γενικότερα στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα εξελίσσεται ένας ανηλεής νομισματικός πόλεμος τις επιπτώσεις του οποίου συχνά αγνοούμε ή ηθελημένα παραβλέπουμε.

Ο αποπληθωρισμός στην Ευρωζώνη συνεχίζεται για έναν ακόμη μήνα και ταυτόχρονα οι προβλέψεις για ανάκαμψη παραμένουν αναιμικές. Κι αν κάποιοι βιαστούν αν αποδώσουν αυτή τη στασιμότητα στην μεγάλη πτώση των χρηματιστηριακών τιμών των πρώτων υλών (κυρίως στην ενέργεια) ας ρίξουν μια ματιά στον δομικό πληθωρισμό (χωρίς δηλαδή την επίδραση της ενέργειας) που έπεσε από το 1% στο 0,8% για να αντιληφθούν ότι το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο κι έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα της ποσοτικής χαλάρωσης την οποία με καθυστέρηση υιοθέτησε η ΕΚΤ.

Επίσης, το ευρώ αντί να κινηθεί προς την ευκταία, εδώ και χρόνια, πτωτική πορεία που θα ενίσχυε τον εξαγωγικό προσανατολισμό της, καταγράφει σταθερή ανοδική τάση. Οι κλυδωνισμοί στην Κινεζική οικονομία και άλλες αναπτυσσόμενες αγορές ενίσχυσαν την αποθεματική αξία του ευρώ και η επιθυμία της ΕΚΤ να συμβάλλει στην ελεγχόμενη διολίσθηση του ευρώ προς σχέση 1 προς 1 με το δολάριο δεν είχε την αναμενόμενη κατάληξη.

Είναι γεγονός ότι οι λόγοι για τους οποίους αποφασίστηκε αυτή η παρέμβαση από την ΕΚΤ δεν εκπληρώθηκαν πλήρως παρά τα πρώτα θετικά δείγματα κι αυτό επειδή η ρευστότητα την οποία διοχέτευσε στην αγορά δεν έφτασε στην πραγματική οικονομία με την μορφή πιστώσεων που γίνονται επενδύσεις ή κατανάλωση αλλά παρέμεινε εγκλωβισμένη στην προσπάθεια απομόχλευσης των τραπεζών, τις πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές περιουσιακών στοιχείων (όπως μετοχές και ακίνητα με χαρακτηριστικότερη την αγορά της Μ. Βρετανίας) και φυσικά τα κερδοσκοπικά νομισματικά παιχνίδια.

Αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουμε παγίδα ρευστότητας στήθηκε από την ίδια την διοικητική ασυμβατότητα και τις αντιθέσεις της Ευρωζώνης. Η νομισματική χαλάρωση δεν συμβάδισε χρονικά με την δημοσιονομική, αναπτυξιακή ενίσχυση του ακόμη αναμενόμενου πακέτου Γιουνκέρ. Έτσι τα οφέλη του Ευρωπαϊκού QE ήταν απείρως λιγότερα από αυτά του αντίστοιχου Αμερικανικού αφήνοντας μόνο πρόσκαιρες χρηματιστηριακές ανάσες χωρίς αντίκρυσμα στον παραγωγικό ιστό που παραμένει φοβισμένος από την προοπτική νέων αρνητικών εξελίξεων και εξαιτίας της συνέχισης της αβεβαιότητας στην Ελλάδα.

Μόνιμη και ουσιαστική ανάκαμψη στην εγχώρια οικονομία θα προκύψει μόνο εφόσον σταθεροποιηθούν και βελτιωθούν όλοι οι παράγοντες (πολιτικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί και τεχνολογικοί) που θα μετατρέψουν την χώρα μας σε ελκυστικό προορισμό επενδύσεων και επανέλθει ένας σημαντικός αριθμός καταθέσεων που θα επιτρέψει στην όποια Ευρωπαϊκή ρευστότητα έρθει προς τα μέρη μας να λειτουργήσει για τον σκοπό που υποτίθεται ότι δημιουργείται.

Αντίστοιχα κι η Ε.Ε. δεν πρόκειται να ανακτήσει της θέσης της στην παγκόσμια σκακιέρα αν δεν αποφασίσει και εκτελέσει ένα σχέδιο οργανωτικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα απελευθερώνει εθνικές δυνάμεις τις οποίες θα συνεπικουρεί με στοχευμένες παρεμβάσεις και νομοθετικές διευκολύνσεις. Αλλιώς μπορεί τα χειρότερα να μην τα έχουμε ακόμη δει.