Του Αλέξανδρου Κριτσίκη
Δικηγόρου, Πτυχ. Κοινωνικών Επιστημών

Βρισκόμαστε λίγες μέρες μετά την ψήφιση ενός ακόμη μνημονίου από την νυν κυβέρνηση, του λεγόμενου «κόφτη» και των λοιπών δημοσιονομικών μέτρων, που περισσότερο επιδεινώνουν την ύφεση παρά επιφέρουν ανάπτυξη και το πολιτικό παιχνίδι θα έλεγε κανείς ότι επιχειρείται τεχνηέντως να μεταφερθεί σε άλλο επίπεδο. Επιχειρείται να μεταφερθεί σε θεσμικό αυτή τη φορά επίπεδο και να απομακρυνθεί από το οικονομικό, που ως γνωστό τα τελευταία χρόνια των μνημονίων η οικονομία είναι αυτή που καθορίζει την πολιτική, ενώ θα έπρεπε η πολιτική να καθορίζει αυτήν.

Ενόψει μάλιστα του επικείμενου συνεδρίου του ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υποσχεθεί ότι από Σεπτέμβρη θα ανοίξει τον διάλογο της πολυπόθητης συνταγματικής αναθεώρησης με λήψη αποφάσεων από το εσωτερικό του κόμματος. Είναι άραγε αυτή μια κίνηση εσωκομματικής δημοκρατίας ή εσωκομματικής πειθαρχίας και υπακοής στον αρχηγό; Σε κάθε περίπτωση προμηνύεται ένα θερμό κατά άλλα καλοκαίρι για πολλούς λόγους, αλλά και γιατί η συζήτηση για το σύνταγμα είναι προ των πυλών.

Χωρίς αμφιβολία μια νέα θα λέγαμε «συνταγματομανία» μας έχει κυριεύσει. Όλοι πλέον το «παίζουμε» ειδικοί επί του Συντάγματος. Σίγουρα η αναθεώρηση του Συντάγματος είναι σημαντική. Ας μην ξεχνάμε, ότι η μεγάλη ευκαιρία για την αναθεώρηση του Συντάγματος χάθηκε το 2015, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ εκβίασε τις εκλογές μη συναινώντας στο προτεινόμενο τότε πρόσωπο του ΠτΔ. Σίγουρα το Σύνταγμα μας αν και φιλελεύθερο και δημοκρατικό χρειάζεται βαθιές και τολμηρές αλλαγές και αναθεωρήσεις. Το Σύνταγμα άλλωστε είναι ο καταστατικός χάρτης μιας πολιτείας. Είναι ο υπέρτατος νόμος, που καθορίζει το πολίτευμα, καθορίζει αρμοδιότητες στα όργανα του κράτους, καθώς και τον τρόπο άσκησης τους, ενώ κατοχυρώνει τα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα.

Πολλοί μάλιστα τολμηροί συνταγματολόγοι μιλούν ακόμη και για ένα νέο Σύνταγμα. Σίγουρα προτάσεις που κατά καιρούς έχουν ακουστεί από επιφανείς Πανεπιστημιακούς καθηγητές και λοιπούς συνταγματολόγους και αφορούν τις σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους, την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, ώστε να εξασφαλίζεται η ευρύτερη δυνατή συναίνεση στο πρόσωπο του και να μην οδηγούμαστε κάθε τόσο σε εκλογές, τον τρόπο εκλογής του, τις αρμοδιότητες του, το εκλογικό σύστημα με σκοπό την καταπολέμηση του πελατειακού συστήματος, τα Ιδιωτικά ΑΕΙ, τη δικαστική λειτουργία, την ποινική ευθύνη των Υπουργών,  την διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, την κατοχύρωση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων κλπ είναι σημαντικές και υπό συζήτηση για την διαμόρφωση ενός ακόμη αποτελεσματικότερου Συνταγματικού κειμένου.

Όμως το πρόβλημα είναι μόνο η αναθεώρηση του Συντάγματος; Δηλαδή αν επιτευχτεί αυτή με αυξημένες μάλιστα πλειοψηφίες γλυτώσαμε τη χρεοκοπία της χώρας και ξεπεράσαμε την κρίση; Αντίθετα, το πρόβλημα είναι πρωτίστως ΠΟΛΙΤΙΚΟ. Το Σύνταγμα δεν παύει, αν και αυξημένης τυπικής ισχύος, να αποτελεί ένα νομικό κείμενο και εργαλείο. Στην κατάσταση, όμως, που έχουμε περιέλθει σήμερα ευθύνονται πρωτίστως οι πολιτικοί. Συνεπώς, ας μην μετατίθεται για κομματικούς καθαρά λόγους το πολιτικό παιχνίδι σε άλλα επίπεδα. Μην ξεχνάμε, ότι χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση για να ξεπερασθεί το οποιοδήποτε πρόβλημα. Δεν είναι οι Συνταγματολόγοι αυτοί που δημιούργησαν το πρόβλημα, αλλά οι πολιτικοί. Η Συνταγματική αναθεώρηση είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία μιας και μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης. Όμως, οι πολιτικοί και όχι οι Συνταγματολόγοι έχουν το μαχαίρι, έχουν και το καρπούζι…