Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας
Οικονομολόγος–Ψυχολόγος

Συχνά λέμε ότι η ημιμάθεια είναι χειρότερη της αμάθειας. Όπως και ότι η ιδεοληψία είναι πολύ χειρότερη της άγνοιας. Η περιβόητη πλέον δήλωση της Καφαντάρη ότι πέρασε η εποχή που ο καθένας ήταν αφεντικό του εαυτού του, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του γελοίου συνδυασμού αμάθειας και ιδεοληψίας στην πιο ακραία και επικίνδυνη έκφραση της, αυτή που ντύνεται την αμφίεση της θεσμικής παρέμβασης.

Από την μια, περδεμένη από τις νομοθετικές παρεμβάσεις τω τελευταίων ετών και τις σχετικές δημόσιες αναφορές σε κοινωνική οικονομία και νέα συνεταιριστικά σχήματα κι από την άλλη, βαλτωμένη στα ιδεοληπτικά σχήματα της… οικονομίας των αναγκών, άρθρωσε μια φράση καταδίκη στην ιδιωτική πρωτοβουλία, την αυτοδιάθεση της γνώσης και του κεφαλαίου που μοιάζει βγαλμένη από τις ολοκληρωτικές ιστορικές αντιλήψεις που καθυποτάσσουν το άτομο στις ορέξεις του απόλυτου κεντρικού ελέγχου.

Την ανάγκη στήριξης και ενίσχυσης -μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων, χρηματοδοτικών εργαλείων, γραφειοκρατικής διευκόλυνσης, τεχνικής και άλλης υποστήριξης- για την δημιουργία πιο βιώσιμων εταιρικών σχημάτων που αξιοποιούν την γνώση και τις δυνατότητες του ενός ώστε να παραχθούν κυρίως προϊόντα και υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος και υψηλότερη ποιότητα αξιοποιώντας τις απαραίτητες οικονομίες κλίμακας, η Καφαντάρη την μετέτρεψε σε αναγκαστική απώλεια της αυτονομίας. Την αυτόβουλη συνεργασία ελεύθερων προσωπικοτήτων την ερμήνευσε ως υποχρεωτική απεμπόληση της προσωπικής πρωτοβουλίας.

Στην εποχή του cloud and communications και του virtual business. Στον καιρό της τεχνητής νοημοσύνης, της νανοτεχνολογίας και της κβαντό-πληροφορικής. Κάποιοι αγκιστρωμένοι στην μαρξιστική ανάλυση της πρώτης βιομηχανικής εποχής επιμένουν να βλέπουν τον ιδιώτη ως φόβητρο και να αναζητούν στην ομογενοποίηση της εργασίας, που θυμίζει προσφυγή σε οργάνωση τύπου κολχόζ, απαντήσεις στα περίπλοκα σημερινά προβλήματα γύρω από την δημιουργία πλούτου και την εργασία.

Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα διαθέτει το διπλάσιο αριθμό αυτοαπασχολούμενων (επιστημόνων και εμπόρων) σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη κι αυτό σε μεγάλο βαθμό όχι από ειλικρινή δημιουργική επιθυμία αλλά από μια μικροαστική εγωιστική στάση (την είχα ονομάσει ο εγωισμός της ταμπέλας), που αποδεικνύεται κι από εθνολογικές ψυχολογικές έρευνες, και μας αποτρέπει να αποδεχτούμε την συνεργασία ως μέσο επίτευξης καλύτερου, γρηγορότερου και φθηνότερου αποτελέσματος.

Ζητούμενο όμως δεν είναι η κρατική πίεση για την αλλαγή μιας νοοτροπίας (κοινωνικής και επιχειρηματικής) που απαιτεί διαφορετική παιδεία και μεγάλο χρονικό διάστημα για να επιτευχθεί. Ειδικά σε υφεσιακούς καιρούς στόχος πρέπει να είναι η, με κάθε τρόπο, ενίσχυση της απασχόλησης και η εκπόνηση προγραμμάτων που θα προσφέρουν κίνητρα σε όσους επιλέξουν να προχωρήσουν στην δημιουργία οικονομικά πιο εύρωστων και δημιουργικά πιο συμπληρωματικών και αποδοτικών εταιρικών σχημάτων που θα ανταποκρίνονται στις διεθνείς ανταγωνιστικές απαιτήσεις.

Η 4η Επανάσταση διεύρυνσης των τεχνολογικών δυνατοτήτων που θα καθιστούν την παγκοσμιοποίηση του επχειρείν πιο πλήρη από ποτέ, δεν μπορεί να συμβιβαστεί με παρωχημένες ιδέες τύπου Καφαντάρη. Η ευκολία στην επικοινωνία και στην ανταλλαγή γνώσης δίνει την δυνατότητα, – ειδικά στο χώρο των καινοτόμων υπηρεσιών (γιατί στο εμπόριο η οικονομία κλίμακας θα παραμένει ισχυρός παράγοντας συγκέντρωσης της αγοράς) -, κατάκτησης της κορυφής  μέσω πολυεθνικών συμπλεύσεων και επικαλύψεων.

Από την κινητροδότηση της σύμπραξης αλληλοσυμπληρούμενων επαγγελματιών βελτιώνοντας και διευρύνοντας τις προσφερόμενες υπηρεσίες ή την συγχώνευση μικροεμπόρων ώστε να αποκτήσουν ανταγωνιστικό και εξωστρεφές προφίλ έως την υποταγή της μοναδικότητας στον κρατικό στραγγαλισμό της Καφαντάρη υπάρχει τεράστια απόσταση. Τόση όση η αυταπάτη του Τσίπρα από την δημιουργική ασάφεια!