.png "English"){kind=small}
Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα στο φαινόμενο των «Αγανακτισμένων» ως μια γνήσια έκφραση κοινωνικής αντίδρασης στην ακραία λιτότητα που ξεκινώντας από την Ισπανία απέκτησε αντίστοιχη δυναμική στην Ελλάδα αλλά και παρόμοιες εκφράσεις σε άλλα μέρη της Ευρώπης έως και τις ΗΠΑ. Εξαρχής τονίζαμε ότι οι εγγενείς αντιφάσεις εκείνης της κίνησης βρισκόταν στις ασύνδετες καταβολές, τα αντικρουόμενα κίνητρα των συμμετεχόντων και τις αλληλοαναιρούμενες επιδιώξεις των συμμετεχόντων που αδυνατούσαν να σχηματοποιήσουν ένα διακριτό και ξεκάθαρο μήνυμα κρυπτόμενοι πίσω από γενικές αξιακές αναφορές κενές απτού πολιτικού περιεχομένου.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε η σύσταση κόμματος στην Ισπανία από τους πρωτεργάτες των «Αγανακτισμένων». Σχετικές πρωτοβουλίες είχαν υπάρξει και στην Ελλάδα (πιο περιθωριακές και πιο προσωποποιημένες) και πολύ πιθανό είναι να δημιουργηθούν και νέα σχήματα με αναφορές στην αναβίωση εκείνου του πνεύματος. Κάποιοι καταφεύγουν στις στάχτες μιας εποχής, αναζητώντας μια σπίθα σε ένα ασαφή ρομαντισμό. Άλλοι μπορεί και να ζήλεψαν τη δόξα του Πέπε Γκρίλο, λησμονώντας ότι επρόκειτο για μια Ιταλική εκδοχή του Λαζόπουλου που έδωσε εκτονωτικό χώρο στα πλήθη μέσα από την προσωπική αποδοχή, η οποία ήδη φθίνει ταχύτατα.
Η ρητορική των περισσότερων σχετικών κινημάτων κινείται σε έναν καμβά που χαρακτηρίζεται από ιδέες σχετικές με την άμεση δημοκρατία (χωρίς ιδιαίτερη λειτουργική εμβάθυνση και αξιοκρατική λογική - τα λαϊκά δημοψηφίσματα προωθούνται ήδη ως συνταγματική προσαρμογή), την τιμωρία του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος (με συναισθηματικές κορώνες αλλά αδυναμία καθορισμού διαδικασιών και αποδεικτικών στοιχείων), εθνικοκεντρικές αρχές (συνήθως περισσότερο ως πατριωτική καπηλεία παρά ως ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο), κεκαλυμμένο ή μη κρατισμό (με πλασματική υπέρβαση ιδεολογιών που καταλήγει αναπαραγωγή ξεπερασμένων κι αναποτελεσματικών οικονομικών συνταγών).
Στην Ελλάδα προστίθεται και η έννοια του «απεχθούς χρέους» όχι ως απλή καταγραφή των διαχρονικών δανειακών διαδρομών και της χρήσης τους, αλλά ως μια υπερφίαλη προσπάθεια (όταν δεν πρόκειται για μετάβαση από απολυταρχικό σε δημοκρατικό καθεστώς) μονομερούς διαγραφής του χρέους, χωρίς ιδιαίτερη ανάλυση για τις συνέπειες κάθε μονομερούς επιλογής και την αποφυγή από τους περισσότερους να αποδεχτούν ότι το σκεπτικό τους κατατείνει στην προσφυγή σε εθνικό νόμισμα.
Το βασικό πρόβλημα με αυτές τις πολιτικές πρωτοβουλίες είναι ότι δυσκολεύονται να αποκτήσουν συνοχή, διακύβευμα και πρακτικές προτάσεις. Στοιβάζονται πίσω από έναν καταγγελτικό λόγο και μια απο-ιδεολογικοποίηση, τη στιγμή που το πραγματικό ζητούμενο είναι η επανα-ιδεολογικοποίηση της κοινωνίας ως αντίδοτο στον οριζόντιο λαϊκισμό και τον πελατειακό κρατισμό.
Όταν δεν διευκρινίζονται οι απαραίτητες ριζικές θεσμικές και κομματικές αλλαγές, δεν προτείνεται συγκεκριμένο διοικητικό μοντέλο για το κράτος, δεν υπάρχει γεωστρατηγικό πλάνο σε ένα διεθνές συγκρουσιακό και ετερόκλητο περιβάλλον και το παραγωγικό όραμα περιορίζεται σε κλειστοφοβικά πρότυπα του παρελθόντος, η «αγανάκτηση» μετατρέπεται από κίνητρο ανατροπής σε μέσο αποφυγής της πραγματικότητας.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια