Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας
Οικονομολόγος-Ψυχολόγος

Διαχρονικά ο εκλογικός νόμος υπήρξε ένα εργαλείο χειραγώγησης των πολιτικών εξελίξεων. Άλλη περισσότερο κι άλλη λιγότερο, σχεδόν κάθε κυβέρνηση προσπάθησε να προσαρμόσει τον εκλογικό νόμο στις επερχόμενες εκλογικές επιδόσεις της εισάγοντας ρυθμίσεις που είτε ενίσχυαν την δεδομένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία της, είτε περιόριζαν την αντίστοιχη δυναμική στον αντίπαλο χώρο όταν αυτός αποκτούσε την πρωτοκαθεδρία.

Αυτό όμως που συμβαίνει με την σημερινή κυβέρνηση ξεπερνά και τις πιο ευφάνταστες δολοπλοκίες άλλων εποχών. Με πρόσχημα την ιδεολογική συνέπεια (το πιο σύντομο, σύγχρονο ανέκδοτο!) ο ΣΥΡΙΖΑ προωθεί την ψήφιση της απλής αναλογικής με έναν διπλό στόχο που μετατρέπει τον εκλογικό νόμο σε βολική μαριονέτα των μικροπολιτικών επιδιώξεων του.

Από την μια, είναι προφανές ότι προσβλέπει στον κατακερματισμό της ψήφου ώστε η συγκρότηση κυβέρνησης να αποτελεί μια δυσεπίλυτη εξίσωση. Κι αυτό γιατί θεωρεί, κι όχι άδικα, ότι η έλλειψη ηγεμονικής θέσης από οποιοδήποτε κόμμα ενισχύει τις αποσχιστικές τάσεις και δίνει λαβή για την εκδήλωση των αρχομανών διαθέσεις κάθε στελέχους.

Συνυπολογίζει μάλιστα το γεγονός ότι η σχεδόν μόνιμη κεντροαριστερή κοινωνική πλειοψηφία διαθέτει πιο έντονα την φιλοσοφία της συνεργασίας σε αντίθεση με την κεντροδεξιά όπου οι προσωπικές διαφορές παίζουν δυσανάλογα μεγάλο ρόλο στις πολιτικές επιλογές. Ελπίζει έτσι, ότι οι προοπτικές συγκρότησης κυβέρνησης με κορμό τον ίδιο είναι μεγαλύτερες από ότι με την βασικό πυλώνα ΝΔ, ακόμη κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ περάσει στην δεύτερη θέση.

Από την άλλη, επενδύει στον παραγκωνισμό και την πίεση των κεντροαριστερών δυνάμεων τόσο λόγω της υποκριτικής μη υποστήριξης της απλής αναλογικής αλλά και της αδυναμίας των κομμάτων του χώρου να συγκροτήσουν έναν ισχυρό εναλλακτικό πόλο. Με την απλή αναλογική αυτοί οι σχηματισμοί θα βρεθούν στο δίλημμα στήριξης της ΝΔ (με αποτέλεσμα την περαιτέρω συρρίκνωση όπως συνέβη με το ΠΑΣΟΚ) ή την σύμπλευση και τελικά την μερική απορρόφηση τους από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Όλα αυτά βέβαια προσκρούουν σε δυο απρόβλεπτους παράγοντες. Τις διαβρωτικές δυνάμεις που πιθανότατα θα δημιουργηθούν και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ (αν και η πρωτόγνωρη εμπειρία διαχείρισης της εξουσίας λειτουργεί ακόμη ως συγκολλητική ουσία) καθώς και την εκπεφρασμένη βούληση των Ελλήνων για σταθερές, όχι υποχρεωτικά μονοκομματικές, κυβερνήσεις κάτι που η ανάγκη σύμπλευσης 4 ή 5 κομμάτων καθιστά αποτρεπτικό.

Έχει αποδειχτεί επανειλημμένα ότι τα πολιτικά σχέδια επί χάρτου ανατρέπονται από απρόβλεπτα κοινωνικά ρεύματα. Κι αυτό που αδυνατεί να αξιολογήσει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι την αντίθεση του Έλληνα στην αστάθεια και την ανασφάλεια που μπορεί να τον οδηγήσει σε ανατροπές της εκλογικής συμπεριφοράς του ικανές να ακυρώσουν σημαντικό μέρος του κυβερνητικού σχεδιασμού. Οι μαριονέτες παίρνουν καμιά φορά αναπάντεχα σάρκα και οστά και εκδικούνται τους εκμεταλλευτές τους…