Οι δηλώσεις της επιβεβαιώνουν, προφανώς, ότι εκείνη η ζωηρή, εσωτερική συζήτηση στους κόλπους των γερμανικών ελίτ για τα υπέρ και κατά μιας Grexit κατέληξε, έπειτα από μήνες ταλαντεύσεων, στο συμπέρασμα ότι τα κατά υπερτερούν, ότι η ελληνική έξοδος παραμένει μια επιλογή υψηλού ρίσκου, μη μετρήσιμου κόστους, με πολλούς παράγοντες αβεβαιότητας. Και οι πολιτικοί, ως γνωστόν, σιχαίνονται την αβεβαιότητα και το ρίσκο - ιδίως σε προεκλογικές χρονιές. Αλλά, από την άλλη, γιατί περιορίστηκε σε μια τόσο αόριστη ευχή και απέφυγε πιο κατηγορηματικές και δεσμευτικές διατυπώσεις;

Η πρώτη εξήγηση, που υιοθετήθηκε από τους περισσότερους σχολιαστές, είναι πως η Καγκελάριος ισορροπεί ανάμεσα στην ανάγκη να καθησυχάσει τις αγορές - ιδίως όσο η ισπανική περιπέτεια δεν έχει κριθεί - και την επιθυμία της να μην εφησυχάσει η Αθήνα, να μη μειωθεί η πίεση επί της ελληνικής κυβέρνησης. Μια δεύτερη εξήγηση είναι πως προετοιμάζει προσεκτικά τη γερμανική κοινή γνώμη να περάσει μαλακά, και χωρίς πολιτικό κόστος για την ίδια, από το παραμύθι της «Μπιλντ» - πως η κρίση είναι μια θεϊκή τιμωρία για τις αμαρτίες εκείνων που έζησαν πάνω από τις δυνάμεις τους και πως οι αμαρτωλοί πρέπει να τιμωρηθούν και να μετανοήσουν - σε μια πιο ρεαλιστική γραμμή.

Και μια τρίτη εξήγηση είναι πως η Καγκελάριος θέλει να ησυχάσει μεν τις αγορές, ώστε να εξασφαλίσει μια ήρεμη προεκλογική χρονιά χωρίς απρόοπτα και νέες κρίσεις, αλλά να μη δέσει τα χέρια της για πάντα.

Αυτή την τελευταία ερμηνεία την άκουσα να διατυπώνεται από ανθρώπους που έχουν πρόσβαση στον κόσμο των συμβούλων της Καγκελαρίου. Και είναι μια ερμηνεία που παραπέμπει σε διλήμματα πολύ πιο θεμελιώδη από το δίλημμα της Grexit, που εξακολουθούν να βασανίζουν το Βερολίνο, καθώς ελίσσεται μπροστά στην πίεση των εταίρων και επιβάλλει συμβιβασμούς - σαν τον χθεσινό για την τραπεζική ένωση.

Το Βερολίνο δέχεται, από τον Ιούνιο κι έπειτα, μια ισχυρή πίεση. Οχι μόνον να αλλάξει τη συνταγή θεραπείας της κρίσης - να μετριάσει τις δόσεις λιτότητας και να τις αραιώσει με μέτρα αναπτυξιακού προσανατολισμού και με βήματα οικονομικής ενοποίησης, ομοσπονδοποίησης (συμπεριλαμβανομένης κάποιας μορφής ομοσπονδιοποίησης των χρεών). Αλλά και να δεχθεί να συμμετάσχει η Γερμανία, έμπρακτα, στην προσπάθεια εξισορρόπησης της ευρωζώνης.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ώς τώρα, η κυρίαρχη άποψη στην ευρωζώνη ήταν πως η λύση στην κρίση είναι να γίνουμε όλοι πιο ανταγωνιστικοί, πιο ενάρετοι δημοσιονομικά, πιο «Γερμανοί» - κι όσοι δεν αντέχουν το φάρμακο, τόσο το χειρότερο γι' αυτούς. Τώρα, όλο και περισσότεροι στην Ευρώπη προσχωρούν στην άποψη πως η πραγματική αιτία της κρίσης ήταν η διευρυνόμενη ανισορροπία ανάμεσα σε έναν υπερανταγωνιστικό και πλεονασματικό πυρήνα και μια υποανταγωνιστική και ελλειμματική περιφέρεια. Και πως για να θεραπευθεί η νόσος δεν αρκεί να προσπαθήσουν, διά πυρός, σιδήρου και βίαιης εσωτερικής υποτίμησης, να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί οι χρεωμένοι, ελλειμματικοί της περιφέρειας. Πρέπει και οι πλεονασματικοί του κέντρου να γίνουν λίγο λιγότερο πλεονασματικοί.

Που σημαίνει ότι η Γερμανία πρέπει να διαλέξει. Ή να επιμείνει στο γερμανικό όνειρο μιας οικονομίας που εξάγει, αποταμιεύει, δεν ξοδεύει και κερδίζει έπαθλα ανταγωνιστικότητας εις βάρος των εταίρων της - και να διακινδυνεύσει έτσι τη διάλυση της ευρωζώνης. Ή να γίνει η ίδια λίγο λιγότερο «γερμανική», να ενισχύσει την εσωτερική της ζήτηση, να δώσει επιτέλους αυξήσεις στους εργαζομένους της, να δεχθεί λίγο ωφέλιμο πληθωρισμό και να συμμετέχει σε κάποιες μεταβιβάσεις προς τις λιγότερο ανταγωνιστικές, τις φτωχότερες ζώνες της Ένωσης.

Δύσκολο δίλημμα, η επίλυση του οποίου σκοντάφτει σε πολιτιστικές αντιστάσεις στη Γερμανία, ισχυρά συμφέροντα και έναν υψηλό βαθμό πολιτικής δυσκολίας για την Καγκελάριο Μέρκελ. Προς το παρόν, μπορούμε μόνον να ευχόμαστε και να ελπίζουμε και εμείς ότι το Βερολίνο θα κινηθεί - και κάπως γρήγορα, γιατί ο χρόνος τελειώνει - προς τη σωστή κατεύθυνση.

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ
http://www.tanea.gr/gnomes/?aid=4761581