Ο χρυσός κανόνας του χρηματιστηρίου
«πουλάμε ψηλά και αγοράζουμε χαμηλά» δεν πρόκειται να επιβεβαιωθεί άμεσα στην
ελληνική κτηματαγορά. Όχι επειδή σταδιακά δεν δημιουργούνται συνθήκες ευκαιριών
και προοπτικές επενδυτικών τοποθετήσεων με θετικό ορίζοντα αλλά γιατί όλοι οι παράπλευροι
παράγοντες που καθορίζουν την εικόνα μιας αγοράς λειτουργούν ανταγωνιστικά
σε αυτή την εξέλιξη.
Φυσικά και το ακίνητο υπήρξε η προφανής επενδυτική επιλογή για το μέσο Έλληνα λόγω της πρόσβασης σε εύκολο δανεισμό την τελευταία δεκαετία (συχνά πέρα και πάνω από τον κανόνα του 30%, με την εγκληματική παραίνεση των τραπεζών), της συντηρητικής επενδυτικής κουλτούρας με ρίζες στην μεταπολεμική ανασφάλεια περί μόνιμης κατοικίας, αλλά και λόγω του δεδομένου των μη συνεχών επαγγελματικών αλλαγών και των μετακινήσεων σε μακρινές αποστάσεις (ίδιον άλλων κοινωνιών) που ενισχύει τη διάθεση για σταθερότητα σε όλα τα επίπεδα.
Αυτού του είδους η λιανική αντιμετώπιση του
ακινήτου μοιάζει να περνά σε δεύτερη μοίρα λόγω κορεσμού (υψηλότατος βαθμός
ιδιοκατοίκησης), αλλαγής στην πολιτική χορηγήσεων από τις τράπεζες (υποεκτίμηση
αξίας), γενικότερης επαγγελματικής ανασφάλειας, ακόμα και δημογραφικού
μαρασμού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η κτηματαγορά δεν θα έχει υπό
προ»υποθέσεις να αντιμετωπίσει νέες θετικές προκλήσεις μέσα στα επόμενα
χρόνια.
Όσο απλοποιούνται διαδικαστικά και
γραφειοκρατικά ζητήματα στο χώρο των κατασκευών, όσο η φορολόγηση των
ακινήτων περνά σε μια πιο ορθολογική βάση, όσο προχωρά η αξιοποίηση της
δημόσιας ακίνητης περιουσίας (με τις παράπλευρες θετικές επιπτώσεις της),
όσο το τουριστικό μας προϊόν γίνεται πιο ελκυστικό (από τη μείωση του
ΦΠΑ στην εστίαση μέχρι την αναβάθμιση κτιριακών εγκαταστάσεων και υπηρεσιών
ελέω ΕΣΠΑ και αναπτυξιακού νόμου), τόσο δημιουργούνται προοπτικές ανάπτυξης
νέων αγορών στο χώρο του ακινήτου.
Οι αποκτήσεις ξενοδοχειακών μονάδων άλλα
και οι τοποθετήσεις σε εκτάσεις με δυνατότητες μελλοντικής εμπορικής
εκμετάλλευσης αποκτούν όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον ειδικά για τους ξένους
επενδυτές. Η παραθεριστική κατοικία ακόμα και με μορφή του timeshare περνά σε μια νέα φάση προσδοκιών.
Έγκειται στην πολυπόθητη αποκατάσταση της
ρευστότητας στην αγορά, τις κρατικές παρεμβάσεις για την βελτίωση του
ανταγωνισμού σε προϊόντα και υπηρεσίες του κλάδου, και στη στοχευμένη
προσπάθεια προσέλκυσης ενδιαφέροντος από σχετικά ανεκμετάλλευτες ακόμα
αγορές όπως αυτές της Ρωσίας και της Κίνας, ώστε το ακίνητο να αποκτήσει
μια καινούρια, αρκετά διαφορετική αλλά πιθανότατα πιο ουσιαστική θέση στην
Ελληνική οικονομία.
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια