.png "English"){kind=small}
Του Iωάννη Κωτούλα Αισθητική υποβάθμιση και έλεγχος του δημοσίου χώρου
Η αισθητική υποβάθμιση και αποδιοργάνωση μιας αστικής περιοχής σε επίπεδο αρχιτεκτονικής αποτύπωσης και γενικής εμφάνισης δεν αποτελεί μία απομονωμένη αρνητική κατάσταση, αλλά διαθέτει συνέπειες σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, οι οποίες ανατροφοδοτούν την ανομία και την παραβατικότητα.
Βάσει της θεωρίας των σπασμένων παραθύρων, η οποία διατυπώθηκε από τους Αμερικανούς νεορεαλιστές κοινωνιολόγους James Wilson και George Kelling, η καταγραφή ενδείξεων υποβάθμισης μιας αστικής περιοχής συνδέεται με σχέση αιτιώδους συνάφειας με την αύξηση της εγκληματικότητας και την ανατροφοδότησή της. Η αστική αποδιοργάνωση ως συνέπεια της αισθητικής υποβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος διακρίνεται σε φυσική αταξία και σε κοινωνική αταξία. Η φυσική αταξία αφορά στα χωρικά δεδομένα και σχετίζεται με τα ποιοτικά μορφολογικά χαρακτηριστικά και τον βαθμό συντήρησης των κτισμάτων και των κοινωνικών υποδομών σε μία δεδομένη χωρική συγκέντρωση του αστικού ιστού.
Η κοινωνική αταξία αφορά στα ανθρώπινα δεδομένα και σχετίζεται με την αντικοινωνική συμπεριφορά και την ύπαρξη παραβατικών στοιχείων και καταστάσεων (επαιτεία, πορνεία, παραεμπόριο, παράνομη μετανάστευση) σε μία περιοχή, μέσω των οποίων προκαλείται περαιτέρω υποβάθμισή της. Η προληπτική επέμβαση κατά την πρωτογενή εκδήλωση ενός προβλήματος ελέγχου της δημόσιας τάξης συμβάλλει στην αποτροπή της διόγκωσης του προβλήματος, της επίτασης της έντασής του και της χωρικής του διάχυσης. Αντιθέτως, η αποδυνάμωση του αστυνομικού και ευρύτερου κοινωνικού ελέγχου της Δημοκρατίας σε μία περιοχή αφενός αυξάνει την παραβατικότητα αφετέρου συμβάλλει στην απομάκρυνση των νομοταγών πολιτών, παγιώνοντας την παρουσία παραβατικών και αντικοινωνικών στοιχείων.
Ο κατάλληλος περιβαλλοντικός σχεδιασμός, ο οποίος αξιοποιεί τον εμπειρικά επαληθεύσιμο συσχετισμό των μορφολογικών δεδομένων και των ποιοτικών χαρακτηριστικών του αστικού περιβάλλοντος με την εγκληματικότητα, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ανομίας. Από έρευνα των Πανεπιστημίων του Harvard και του Suffolk (2005), καθώς και αντίστοιχη του Πανεπιστημίου του Groningen (2008) προέκυψε ότι το πλέον αποτελεσματικό μέτρο καταπολέμησης της εγκληματικότητας στον αστικό χώρο είναι η αποκατάσταση της τάξης -δηλαδή η αντιμετώπιση της κοινωνικής αταξίας- και η αισθητική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος - δηλαδή η αντιμετώπιση της φυσικής αταξίας.
Ιδιαίτερης σημασίας δε, είναι μία στόχευση μικρής κλίμακας με συγκεκριμένους και ποσοτικά μετρήσιμους στόχους, όχι οι μεγαλεπήβολες διατυπώσεις. Σε μια στρατηγική μικρής κλίμακας πρωτίστως ελέγχεται η παραβατικότητα, ελέγχονται τα αντικοινωνικά στοιχεία, το παραεμπόριο και η παράνομη μετανάστευση και περιορίζεται η φυσική αταξία (γκράφιτι, απορρίμματα, φθορές) στον δημόσιο χώρο. Η οπτική κυριαρχία της Δημοκρατίας στη δημόσια σφαίρα αποτελεί εγγύηση της διάχυσης της νομιμότητας και της ευταξίας. Η οπτική κυριαρχία επιτυγχάνεται με την παρακολούθηση με πανοπτικά μέσα επιλεγμένων συμβολικής υφής σημείων του δημόσιου χώρου, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται ο έλεγχος της αντικοινωνικής συμπεριφοράς και η προστασία των ιδίων των νομοταγών πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της διαφοροποίησης της συμπεριφοράς των πολιτών στον εποπτευόμενο και οριοθετημένο ως προς τη νομιμότητα υπόγειο χώρο του μετρό.
Η ανακατάληψη των αστικών κέντρων από τη Δημοκρατία προϋποθέτει την πίστη της ίδιας της Δημοκρατίας και των θεσμικών της συνισταμένων στις αρχές και τις αξίες της, τη ρήξη με την επικοινωνιακή διαχείριση της πολιτικής ορθότητας, την αναγνώριση των προβληματικών καταστάσεων ως περιπτώσεων παραβατικότητας και όχι ως εναλλακτικών κοινωνικών πραγματικοτήτων και την πρόταση μιας ρεαλιστικής ανάγνωσης των δεδομένων στο πλαίσιο μιας πολιτικής μηδενικής ανοχής της παραβατικότητας και διάχυσης της κυριαρχικής αρμοδιότητας της Δημοκρατίας.
Ο κ. Ιωάννης Κωτούλας είναι ιστορικός, Δρ Φ., συγγραφέας των μελετών «Μετανάστευση και Κυρίαρχη Εθνική Κουλτούρα» (Παπαζήσης 2011) και «Πρότυπα μεταναστευτικής πολιτικής» (Παπαζήσης 2012, υπό έκδοση).
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_26/05/2012_483469
0 σχόλια