Η οικονομία της αγοράς είναι ο πιο επιτυχημένος μηχανισμός που διαθέτει η ανθρωπότητα για την δημιουργία ευημερίας. Σε συνδυασμό με την σύγχρονη τεχνολογία, η οικονομία της αγοράς μεταμόρφωσε όχι μόνο τη διεθνή οικονομία, αλλά ολόκληρο τον κόσμο.

Για πρώτη φορά στην ιστορία, τα μεγαλύτερα κράτη στηρίζονται στην εγχώρια οικονομία της αγοράς για να αναπτυχθούν. Εξίσου σημαντικό ομως, είναι το γεγονός ότι στηρίζονται στην παγκόσμια οικονομία της αγοράς. Για τα σύγχρονα κράτη, η συνεργασία είναι πλέον ο μοναδικός δρόμος προς την ευημερία.

Παρόλα αυτά, η οικονομία της αγοράς δεν μένει αμετάβλητη. Η επιτυχία της δεν βασίζεται στην σταθερότητά της, αλλά στη δυνατότητά της να αλλάζει. Κινητήριος δύναμη είναι η επιθυμία όλων των ανθρώπων να εργαστούν για βελτίωση του εαυτού και της οικογένειάς τους. Το θεσμικό υπόβαθμό όμως, και οι σχέσεις με τους πολιτικούς θεσμούς άφηναν πάντα ανοιχτή την πόρτα των αλλαγών. Είναι αυτή ακριβώς η προσαρμοστικότητα που εξασφαλίζει την επιβίωση της οικονομίας της αγοράς.

Πριν από δυο αιώνες δεν υπήρχε η δυνατότητα για περιορισμένη ευθύνη, για προστασία από τους πιστωτές, για κεντρικές τράπεζες, για περιβαλλοντική νομοθεσία και για επιδόματα ανεργίας. Όλες αυτές οι αλλαγές έγιναν μετά από οικονομικές και πολιτικές πιέσεις που οδηγούσαν σε νέες λύσεις και σε νέες προκλήσεις. Σε καιρούς χρηματοοικονομικών σοκ, αυτή η ανάγκη για προσαρμογή είναι πιο σημαντική από ποτέ.

Ποιες είναι λοιπόν, οι σημαντικές προκλήσεις των ημερών μας;

Το φιλελεύθερο κίνημα στις ΗΠΑ, του οποίου σημαιοφόρος είναι ο Ron Paul, απαντά με σαφήνεια στο ερώτημα: Η πρόκληση είναι η κατάργηση σχεδόν όλων των πολιτικών καινοτομιών, ώστε να επιστρέψουμε όσο πιο πίσω γίνεται, στον καπιταλισμό των αρχών του 19ου αιώνα. Εκτός ΗΠΑ, αυτή η άποψη δεν βρίσκει πολλούς υποστηρικτές. Ακόμη και εντός των ΗΠΑ, την άποψη αυτή συμμερίζεται ένα τμήμα των ρεπουμπλικάνων. Είναι μία θέση που δεν θα διαμορφώσει τις μελλοντικές εξελίξεις.

Θα ήταν καλύτερα να ρωτήσουμε εάν θα μπορεί να αναμορφωθεί η καπιταλισμός που αναδύθηκε κατά την δεκαετία του 1980, υπό την ηγεσία του Ronald Reagan και της Margaret Thatcher. Η απάντηση είναι πως πρέπει να αναμορφωθεί, γιατί αποδεικνύεται ότι αυτό το μοντέλο καπιταλισμού είναι μη διατηρήσιμο και άδικο.

Το αποτέλεσμα δεν είναι μόνο η καταστροφική κρίση αλλά επίσης η ευρεία, πλέον, άποψη ότι η επιτυχία μεγάλου πλούτου μπορεί να μην αντικατοπτρίζει ισάξια προσόντα του ατόμου. Η αντίληψη αυτή είναι πολιτικά διαβρωτική για την κοινωνία.

Στην καρδιά της τρέχουσας συζήτησης βρίσκονται τρία θέματα: ο χρηματοοικονομικός κλάδος, η εταιρική διακυβέρνηση και η φορολογία. Αυτά είναι τα τρία ερωτήματα που έχει εγείρει και το κίνημα Occupy Wall Street το οποίο, παρά την θεωρητική ασυνέπεια, έχει αλλάξει τους όρους της πολιτικής συζήτησης.

Ο χρηματοοικονομικός κλάδος γιγαντώθηκε, εν μέρει επειδή υποτιμήθηκε ο σχετικός κίνδυνος και εν μέρει επειδή υπήρξε σχετική ενθάρρυνση από τους αξιωματούχους. Στο μέλλον θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερος περιορισμός του κλάδου ώστε να εξασφαλιστεί ότι ο όποιος κίνδυνος δεν θα διαχέεται.

Παράλληλα, η διοίκηση των επιχειρήσεων συχνά συνδέει τις απολαβές των στελεχών βάσει των δικών της συμφερόντων, αγνοώντας τα συμφέροντα των μετόχων. Τέλος, η πληθώρα κινήτρων επέτρεψε σε πολλούς από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους να γλιτώσουν την φορολογία.

Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η σύγχρονη οικονομία χρίζει μεταρρύθμισης, ώστε να γίνει πιο δίκαιη και πιο αποτελεσματική.

Πέρα από αυτές τις μεταρρυθμίσεις, ανανεώνεται και η συζήτηση για μακροοικονομική σταθεροποίηση με αναφορές μάλιστα που μπορεί να φτάνουν ακόμη και στη δεκαετία του 1930.
Μέχρι την κρίση, η κρατούσα άποψη ήταν πως στόχος της νομισματικής πολιτικής έπρεπε να είναι ο πληθωρισμός και πως αυτό ήταν αρκετό. Η άποψη αυτή έχει πλέον καταρριφθεί. Μετά από μία εκτενή περίοδο απεγνωσμένων αυτοσχεδιασμών, απαιτείται μία νέα σύνθεση, που θα λαμβάνει σωστά υπόψη την αξία των περιουσιακών στοιχείων, την μόχλευση και τον ρόλο των κεντρικών τραπεζών ως ύστατων δανειστών.

Ο καπιταλισμός θα αντέξει αλλάζοντας. Αυτό είναι το μάθημα που πήραμε στο παρελθόν και είναι εξίσου κατάλληλο στις μέρες μας.

ΠΗΓΗ: FT.com

ΠΗΓΗ: EURO2DAY.GR
http://www.euro2day.gr/ftcom_gr/194/articles/673148/ArticleFTgr.aspx