ΕΝΑ ΑΠΟ τα βασικά ζητούμενα, αν όχι το βασικότερο, είναι το «σχήμα» και η «δύναμη» της επόμενης κυβέρνησης. Στον δημόσιο διάλογο κυριαρχούν ερωτήματα σχετικά με την πιθανότητα ανάδειξης αυτοδύναμης κυβέρνησης ή κυβέρνησης συνεργασίας.

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν για πρώτη φορά με τον νόμο Παυλόπουλου. Η βασική διαφορά του νέου νόμου σε σχέση με τον προηγούμενο είναι η αυξημένη πριμοδότηση του πρώτου κόμματος από τις 40 στις 50 έδρες, με αποτέλεσμα να «χαμηλώνει» ο πήχης για την επίτευξη αυτοδυναμίας.

Στις υπόλοιπες βασικές παραμέτρους δεν υπάρχουν μεταβολές σε σχέση με τον προηγούμενο νόμο. Δηλαδή παραμένει το όριο του 3% σε πανελλαδικό επίπεδο για να εισέρθει κάποιος εκλογικός σχηματισμός στη Βουλή καθώς και η αναλογική κατανομή των υπόλοιπων 250 εδρών σε όλους τους εκλογικούς σχηματισμούς που πληρούν το όριο του 3%.

Φυγόκεντρες τάσεις

Βάσει των παραπάνω κανόνων, οι κρίσιμοι ρυθμιστές για την επίτευξη της αυτοδυναμίας είναι α) το αθροιστικό ποσοστό του συνόλου των κομμάτων που δεν καταφέρνουν να συγκεντρώσουν την απαραίτητη βάση (3%) εισαγωγής στη Βουλή και β) το αντίστοιχο ποσοστό που συγκεντρώνει το πρώτο κόμμα. Οσο αυξάνεται το συγκεντρωτικό ποσοστό των ψήφων των κομμάτων που δεν πετυχαίνουν είσοδο στη Βουλή, τόσο χαμηλότερο ποσοστό απαιτείται για την αυτοδυναμία από το πρώτο κόμμα.

Εχει ενδιαφέρον η ιστορική αναδρομή στα αθροιστικά ποσοστά που, από το 1974 έως το 2009, συγκέντρωσαν οι εκλογικοί σχηματισμοί με ποσοστά μικρότερα του 3% (ανεξάρτητα με την είσοδό τους στη Βουλή, λόγω του εκάστοτε ισχύοντος εκλογικού νόμου). Πρόκειται για την περίοδο του κραταιού δικομματισμού, σε αντίθεση με σήμερα που όλη η κοινωνικο-πολιτική ρητορική εστιάζει στο πιθανό «τέλος» του μεταπολιτευτικού σκηνικού.

Τα σημερινά διαθέσιμα και δημοσιευμένα δημοσκοπικά στοιχεία περισσότερο παρά ποτέ αποτελούν φωτογραφική αποτύπωση του πολιτικού σκηνικού την εκάστοτε χρονική στιγμή, λόγω της εξαιρετικής ρευστότητας που επικρατεί στη χώρα, από την άλλη όμως δεν παύουν να δείχνουν μια δυναμική σημαντικής μείωσης των ποσοστών του δικομματισμού σε σχέση με τα γνώριμά τους επίπεδα μέχρι το 2009.

Το τελευταίο δημιουργεί ταυτόχρονα φυγόκεντρες τάσεις μετακίνησης ποσοστών προς μέχρι χθες «μικρά» ή ακόμα και πολύ πρόσφατα νεοσυσταθέντα κόμματα, αλλά και προς την «αδιευκρίνιστη ψήφο». Αυτή η μετακίνηση, σε συνδυασμό με την εξαιρετική ρευστότητα, οδηγούν σε ενδεχόμενη αντίστοιχη διακύμανση του αθροιστικού ποσοστού που θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής από το περίπου 5% των ιστορικών στοιχείων (πολυκομματική Βουλή, με περισσότερα των μέχρι σήμερα πέντε κομμάτων) έως και 12% σε μια σχετικά ακραία περίπτωση που πολλά από τα μικρότερα κόμματα θα φθάσουν κοντά στην πηγή του 3%, αλλά τελικά δεν θα καταφέρουν να πιουν «νερό».

Το γράφημα 2 συνδέει τα πιθανά αθροιστικά ποσοστά των κομμάτων εκτός Βουλής, με εκείνα του πρώτου κόμματος που εξασφαλίζουν την έστω και ισχνή αυτοδυναμία των 151 εδρών.

Σε περίπτωση που το άθροισμα των ψήφων των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής ανέρχεται στο ιδιαίτερα υψηλό 12% των έγκυρων ψήφων στο σύνολο της χώρας, τότε το πρώτο κόμμα χρειάζεται περίπου 35,6% για να κατακτήσει την πολυπόθητη αυτοδυναμία. Με βάση τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα, το να συγκεντρώσουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής 12% δεν είναι εντελώς απίθανο σενάριο, αλλά όχι και ιδιαίτερα εφικτό.

Στην άλλη άκρη, όπου βρίσκεται ένα ενδεχόμενο αθροιστικό 5% των κομμάτων εκτός Βουλής, το απαιτούμενο ποσοστό για αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος ανεβαίνει στο αρκετά υψηλό για τα 38,4%.

Για τα αντίστοιχα περισσότερο «μεσαία» αλλά και περισσότερο «πιθανά» ποσοστά κομμάτων εκτός Βουλής, της τάξης 8%-9%, απαιτείται από το πρώτο κόμμα να συγκεντρώσει περίπου 37% για να αγγίξει την έστω και ισχνή αυτοδυναμία των 151 εδρών.

Έδρες και συγκυβέρνηση

Με βάση τη σημερινή κρατούσα γενική πολιτική συζήτηση, ενδιαφέρον συγκεντρώνει και το ενδεχόμενο συνεργασίας του πρώτου κόμματος με ένα ή περισσότερα κόμματα κοινής πολιτικής στρατηγικής, με στόχο είτε την απλή πλειοψηφία των 151 εδρών είτε την ενισχυμένη δύναμη των 180 ή ακόμα και των 200 εδρών (2/3 των συνολικών 300 εδρών), μιας και η επόμενη Βουλή θα έχει σημαντικά διακυβεύματα να διαχειριστεί. Φαίνεται ότι το πρώτο ερώτημα των 151 συνολικών εδρών είναι ένας εφικτός στόχος για μία τέτοια συνεργασία.

Οσον αφορά στο δεύτερο ερώτημα των 180 ή 200 συνολικών εδρών και υπολογίζοντας για την άσκηση μεσαία ποσοστά (7%, 8%,9% με βάση το γράφημα 2) για τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής, τότε απαιτούνται για τα συνεργαζόμενα κόμματα συνολικά αθροιστικά ποσοστά μεταξύ περίπου 54,5% και 56% για πλειοψηφία 200 εδρών και ποσοστά 47% με 48,5% για κυβερνητική πλειοψηφία 180 εδρών.

Πρέπει να αναφερθεί ότι ο αριθμός των κομμάτων που θα συμμετέχουν στο κυβερνητικό σχήμα συνεργασίας δεν παίζει κανέναν ρόλο, αρκεί να συμμετέχει το πρώτο κόμμα ώστε να καρπώνεται το πριμ των 50 εδρών.

ΠΗΓΗ: REAL
http://www.real.gr/DefaultArthro.aspx?page=blogitem&eid=26&id=130567