.png "English"){kind=small}
Οι πρωτόγνωρες εποχές φέρνουν και πρωτοφανείς
εξελίξεις. Έτσι και στην Ελλάδα περνάμε στη φάση των εθελούσιων κυβερνήσεων
συνεργασίας με μακρόπνοο ορίζοντα. Έλαχε όμως σε αυτή την παρθενική
προσπάθεια, τέτοιου είδους και εύρους πολιτικής σύνθεσης, να έρχεται αντιμέτωπη
με την κρισιμότερη καμπή της κρίσης. Το νέο κυβερνητικό σχήμα έρχεται να
διαχειριστεί τις επιπτώσεις και τους περιορισμούς του μνημονίου, να
αναδείξει τα μεταρρυθμιστικά στοιχεία του, να εκμεταλλευτεί τις διεθνείς
συγκυρίες, να ανακτήσει την αξιοπιστία στο πολιτικό σύστημα και κυρίως να επαναφέρει τη διαταραγμένη κοινωνική συνοχή.
Τα βασικά τρία στοιχήματα αυτής της
περιόδου είναι τα δημοσιονομικά, η ανάπτυξη και η καθημερινότητα των πολιτών.
Ως επιπρόσθετος δομικός στόχος έρχεται η ανασύσταση του θεσμικού πλαισίου
και η ενίσχυση των δημοκρατικών διαδικασιών στα οποία έχουμε αναφερθεί εκτενώς
κατά καιρούς με σωρεία προτάσεων.
·
Δημοσιονομικά
Εξαρχής η διεθνής εμπειρία αποδείκνυε ότι μια κατά
10% μείωση του ελλείμματος χρειαζόταν 7-8 χρόνια, άρα το πιεστικό
χρονοδιάγραμμα που έδινε αρχικά το μνημόνιο δεν μπορούσε να αποδειχθεί
επιτυχές. Η παροχή μιας ακόμα διετίας για την επίτευξη της δημοσιονομικής
προσαρμογής δεν είναι μια τυπική διαδικασία που απλά επιμηκύνει το αναπόφευκτο.
Δίνει ένα νέο περιθώριο ώστε με την ταχύτατη
πλέον προώθηση των μεταρρυθμίσεων σε κράτος και οικονομία, με την επιτάχυνση
των ιδιωτικοποιήσεων και της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας, την
αναδιοργάνωση των φορολογικών μηχανισμών, τη δημιουργία προϋπολογισμού
μηδενικής βάσης που θα εξετάσει εξονυχιστικά τα κονδύλια κάθε κωδικού, να
προκύψουν ταυτόχρονα σημαντικές περικοπές δημοσίας σπατάλης αλλά και αυξημένα
κρατικά έσοδα.
Μια τέτοια προοπτική μπορεί να βελτιώσει τα
δημοσιονομικά στοιχεία ακόμα και πέρα των αρχικών στόχων και να επιτρέψει την ομαλή
προσαρμογή χωρίς ισχυρές κοινωνικές εντάσεις. Για παράδειγμα το αγκάθι της μείωσης
του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150 χιλιάδες μπορεί να ολοκληρωθεί
σε μια τετραετία σχεδόν αποκλειστικά με τις συνταξιοδοτήσεις αν προτιμηθούν οι
μετατάξεις από τις νέες προσλήψεις πλην ελαχίστων εξαιρέσεων σε κρίσιμους
κοινωνικά τομείς και χρησιμοποιηθεί, αν και όπου χρειαστεί, μια ελαστική
εφεδρεία τριετούς διάρκειας που θα συνδυάζει την προώθηση, όσων υπαχθούν σε
αυτή, προς την αγορά με βάση τους ρυθμούς ανάπτυξης που θα επιτευχθούν.
Μια θετική εξέλιξη στα δημοσιονομικά της χώρας την
επόμενη διετία, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα ενεργοποιήσει και το «κούρεμα»
των δανείων της ΕΚΤ που θα προσφέρουν στη χώρα περαιτέρω περιορισμό του
δημοσίου χρέους κατά τουλάχιστον ένα επιπλέον 10% του ΑΕΠ.
·
Ανάπτυξη
Αυτό το θεμελιώδες ζητούμενο περιλαμβάνει ένα
μέρος που εξαρτάται απολύτως από τις δικές μας εθνικές κινήσεις κι ένα
μέρος που αφορά τις προθέσεις και τις διευκολύνσεις της Ε.Ε. Ήδη
αναφερθήκαμε στα θέματα των ιδιωτικοποιήσεων και της αξιοποίησης του δημόσιου
πλούτου (συμπεριλαμβανομένου της έναρξης των διαδικασιών για την εκμετάλλευση
της ΑΟΖ).
Πέρα από τα άμεσα οικονομικά οφέλη από τα έσοδα
και τη μείωση λειτουργικών εξόδων, το σημαντικότερο όλων είναι η βελτίωση
του επενδυτικού κύρους της χώρας που αν συνδυαστεί σταδιακά με τις ανάλογες
φορολογικές, νομοθετικές αλλαγές και με την ενίσχυση των υποδομών (μεταφορές,
ενέργεια κλπ) μπορεί να καταστήσει επιτέλους την Ελλάδα πόλο έλξης των διεθνών
κεφαλαίων με άμεσες επιπτώσεις στην τιθάσευση της ανεργίας.
Η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών
και η καταβολή των χρεών του δημοσίου προς ιδιώτες (ΦΠΑ, προμηθευτές)
είναι οι πρώτες απαραίτητες ενέσεις ρευστότητας στην αγορά για την ενίσχυση και
της κατανάλωσης με φορολογικά οφέλη και για το κράτος.
Η εντονότερη αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, των
διαρθρωτικών κι εγγυοδοτικών ταμείων, ο απεγκλωβισμός της συνέχισης των μεγάλων
έργων, η ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής τράπεζας Επενδύσεων και τα αναπτυξιακά
ευρωομόλογα είναι πρωτοβουλίες που χρειάζονται συντονισμένη εσωτερική
προσπάθεια (πχ με απλούστευση διαδικασιών) αλλά και Ευρωπαϊκή συναίνεση
που σε αυτό το επίπεδο τουλάχιστον δείχνει να έχει αποκτήσει ευρύτατη αποδοχή.
·
Καθημερινότητα
– Κοινωνία
Επειδή το να ευημερούν οι αριθμοί με μια
κοινωνία στη γωνία, απελπισμένη, αποδεκατισμένη και αποκομμένη από τις
εξελίξεις, απέχει πολύ από τον θεμελιώδη σκοπό και ρόλο της πολιτικής, είναι
απολύτως απαραίτητο να υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις για την εξασφάλιση της
κοινωνικής συνοχής, την ανακούφιση ασθενέστερων ομάδων, την εξομάλυνση
ακραίων αδικιών και την εμπέδωση αισθήματος ασφαλείας.
Εδώ προκύπτει και η ανάγκη για αλλαγή
προτεραιοτήτων με βάση ισοδύναμα μέτρα που θα προκύψουν από τις
στοχευμένες περικοπές στο δημόσιο τομέα. Ο εξορθολογισμός στους φόρους και
τις έκτακτες εισφορές (πχ ΕΤΑΚ με ένταξη στον υπολογισμό όλων των
περιουσιακών στοιχείων και μείωση των αρχικών συντελεστών για ελάφρυνση των πιο
αδύναμων) μπορεί να συνδυαστεί με άμεσο τον εκσυγχρονισμό και την πλήρη
μηχανογράφηση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.
Η βελτίωση της ανταγωνσιτικότητας της
οικονομίας μέσω της ανάδειξης όλων των βασικών παραγόντων (πλην μισθών) που
είναι κορυφαίοι στις διεθνείς αξιολογήσεις των χωρών, μπορεί να αποτελέσει τη
βάση για τη σταδιακή βελτίωση εργασιακών όρων. Ταυτόχρονα ο έλεγχος του ορθού
ανταγωνισμού στην αγορά και η υπέρβαση των αγκυλώσεων (καρτέλ, μεσάζοντες) μπορεί
να περιορίσει τα φαινόμενα αισχροκέρδειας και να συμπιέσει περαιτέρω τις τιμές.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης
και της εγκληματικότητας που μαστίζουν την καθημερινότητα όλων μας, είναι
δεδομένο ότι κάποιες πολιτικές δεν μπορούν να προωθηθούν παρά μόνο με τη
συνεργασία των εταίρων μας (όπως οι αλλαγές στη συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ και η
ενίσχυση της Frontex για τη φύλαξη των συνόρων) κι αυτό
απαιτεί ισχυρές συμμαχίες με τον υπόλοιπο Νότο που βιώνει αντίστοιχα προβλήματα
ως μοχλό πίεσης στα κέντρα εξουσίας.
Μπορεί όμως να υπάρξει ταχύτατη αλλαγή στον τρόπο
αστυνόμευσης των πόλεων, στην καταπολέμηση του παρεμπορίου, στο νομικό
πλαίσιο χορήγησης ιθαγένειας, στην αποσυμφόρηση του κέντρου της Αθήνας.
Κινήσεις που θα ανακουφίσουν τους πολίτες και θα αποτρέπουν τους μετανάστες από
την παράνομη είσοδο στη χώρα μας
Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος
0 σχόλια