Γράφει ο Κωνσταντίνος Μανίκας, Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Μετά τον θάνατο ενός σημαντικού πολιτικού προσώπου αρχίζουν με καταιγιστικό τρόπο οι εμβριθείς αναλύσεις είτε ενθουσιώδους ανάδειξης των πεπραγμένων του, είτε μηδενιστικής προσέγγισης του έργου του. Ακούγεται κοινότοπο αλλά σε περιπτώσεις πολιτικών με σχεδόν 60 χρόνια διαρκούς παρουσίας, όπως αυτή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η ψύχραιμη και ολοκληρωμένη αποτίμηση μιας τέτοιας διαδρομής μόνο από τον Ιστορικό του μέλλοντος μπορεί να καταγραφεί.

Για τους μεν, ήταν πολύ σημαντική η αντιστασιακή δράση του. Για τους δε, χαρακτηρίζεται ως διαρκές στίγμα και “αποστασία” η στάση του στα δραματικά γεγονότα του 1965. Για τους μεν, υπήρξε ο πιο συνεπής φιλελεύθερος πολιτικός που επιχείρησε να μεταλαμπαδεύσει και στην Ελλάδα τις πολιτικές πρακτικές των Θάτσερ και Ρήγκαν χτυπώντας το “τέρας” του κρατισμού. Για τους δε, ο σκληρός νεοφιλελεύθερος που έφερε λιτότητα και αύξηση φόρων.

Κομβικό σημείο της πολιτικής πορείας του η περίοδος της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας στην οποία επιχείρησε να παίξει τον δικό του παρεμβατικό ρόλο και φυσικά το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Ένα τέταρτο του αιώνα μετά, το μόνο σίγουρο είναι το θέμα δεν έχει ξεχαστεί αλλά είναι επίφοβο και ιστορικά αφελές να προβαίνουμε σε οριστικά συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα των τότε επιλογών. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα ότι η τότε “τακτοποίηση” του θέματος με μια σύνθετη ονομασία θα είχε αποσοβήσει τις αλυτρωτικές διαθέσεις των γειτόνων μας και τις περαιτέρω διεκδικήσεις.

Είναι γεγονός ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης υπήρξε μια ιστορική ηγετική φυσιογνωμία με όλα τα χαρακτηριστικά μιας άλλης εποχής που χάνεται. Συνεπής στις ιδέες του, μαχητικός, εργατικός, συγκεντρωτικός αλλά και με διάθεση να αναδεικνύει ικανούς ανθρώπους. Είναι επίσης γεγονός ότι εγκαίρως έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση της υπερχρεωμένης ελληνικής οικονομίας των ’80ς που οδηγούνταν με μαθηματικό τρόπο στην κατάρρευση και την χρεοκοπία.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι διένυσε μια τεράστια πολιτική πορεία ακολουθώντας το νήμα των ιστορικών γεγονότων της χώρας. Κατέθεσε τις απόψεις του, διεκδίκησε με πάθος την διαφορετικότητα και την μοναδικότητα στην πιο ανταγωνιστική κονίστρα κι έδωσε ιδεολογικές μάχες που χάρισαν στην παράταξη του τις μεγάλες εκλογικές νίκες το ’89-’90. Πίστεψε την προτεραιότητα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και την ουσιαστική μεταρρύθμιση μιας κρατικοδίαιτης οικονομίας συγκρουόμενος με τα τότε ισχυρά συντεχνιακά συμφέροντα.

Η ιστορία έχει να κάνει πολύ δουλειά για να αποτιμήσει την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εξηκονταετή πορεία του και να αποδώσει στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη την θέση που δικαιούται. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει…